1 Nisan 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 31

Ciban içinde 'fııı"-.i_—,._< Liberal Emperyalizmderi Dirije Emperyalizme doğru. By_ı'hun Asat. Garptaki sermayedarlık nizamının müslemleke ve yarı - müstemlake- lere doğru güttüiğü yayılma ve istismar politikasına emperyalizm di- yoruz. Bu politikanın nası) doğup naml imkişaf ettiğini, Şevkel Sürey- ya'nın bu sayıdaki, Emperyalizm Şuhlanıyor mu? adlı yazısında bula caksmız. Biz burada, eskiden yedibaşlı olarak cihanı Cihan harbı mez- bahasına sürüklüyen, gimdi de dörtbaşlı olarak ayni cihanı kursağına indirmek işliyen bu canavarın son senclerdeki Ve son haftalardaki defteri - âmal'ini tetkik etmeğe çalışacağız. KADRO'nun ilk sayısmda £Çökmekte olan Cihan Nizamıs başlıklı ya zımızdan, şu parçaları bir kere daha okuyalım: — Cihan Harbı, mahreçlarin ve pa sarların yeni bir taksime tâbi tu- tulmaları için, büyük kapitalist bünyelerin çarpışmaları hareketidir. Cihan Harbı'ndan evyel, Avrupa'nın bir kaç büyük milleti . elinde te- kâsüf etmiş istihsal cihazları (yani, ileri teknik) e cihanın bu cihaz- eri arasında, gerçi bir muvazene lara pazar vazifesi gören memlokçtl mevcuttu. Yani, işi heyeti umumiyesi ile alınca, istihzal cıhazının aza- moti ile mütenasip bir pazarlar manzumesi vardı. Yalnız, ne istihsal cihazı ne de pazarlar manxumesi tekelde bulunmuyoclardı. Almanya' nın sanayli İngiltere'ninkine yaklaşmış ve birçak sahalarda onu geçmiş olduğu halde, İngiltere'nin elinde İngiliz sanayi iatihsalatının örtemi- yecekleri genişlikte bir müstemlekeler yani hazır pazaralr demirbuşt mevcut olmasına mukabil, Aamanya, müstemlekesizdi ve mallarımı süx- mek İçin cihanın her noktasında ve rekabet esası üzerinden sstemli bir mücadeleye girişmek, bunu cmniy'et altıma ahmak için donanmaama kuvveli vermek, ayrıca da, Avrupa kıtasında, kendine nefes pençerele yi açmak ıstırarında idi. Çünkü muttasıl artan nüfusunu şuraya buraya ihraç yani israf etmek ıstırayında kulmıstı. Almanların <«Drang nach dem Östen» yani, Sarka dağru abunuş ismini verdikleri bünyevi ihtiyaç, aef bu sebepten doğmuş ve bu da silâhlı sulh prensipini doğurmuştu. eYalnız Osmanlı İmparatorluğu'nun bulunduğu noktada, en büyükle- xini kaydetmek şartı ile, üç büyük devletir menfaatleri çarpışıyordu: Ziraatl ve hammadde ihracatı için Akdeniz'e doğru menfez açmak is tiyen Rusya; Hint Denizine Bağdat hattı üzcrinden inmek istiyon Al manyaş; Hint yolunu tulmak mecburiyclinde bulunan İngiltere, Cihanın yalnız bu noktasında, bu kadar menfaat garpışıyordu. Halbuki, her noktada, vaziyet bunun ayni idi. B1