1 Aralık 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 8

ra da, ne paranın fialı, ne de emtia fiatı üstünde hiç bir tahav- vüle meydan vermiyeceği için, bu para ihracı yalnız teknik bir mahiyet arzeder ve bir banka muamelesinden ibaret ka- lır. Halbuki enfilasyon sadece bir banka muamelesi ve teknik bir hal değildir. Çünkü serbest mübadele rejiminde emtia fintı hareketleri hiç bir zaman münhasıran para sebeplerinden ge- len harekctler değildir. Binacnaleyb, emtia ve para fiatlarındaki tahavvüllerin hususi sebeplerini de ayrıca tahlil etmedikçe sadece pura miktarı ve Fiat hareketleri bize memleketteki paranın üçok» veya «az» ol- duzu hakkında bir fikir veremez. Bu izahlardan sonra enfilasyonun hakikt manasını verebil- mek için bir parça da aparar ve «tedavyüldeki para miktarı» meselesine temas edelim Para nedir? Paranın mahiyeti hakkindaki telâkkiler muhteliltir. Fakat biz burada da bütün diğer telâkkilerimizde olduğu gibi tamamile materyalizt izah tarzına sadık kalarak diyoruz ki para, gemlti- daki mübadele kıymetinin (*) pazarda, yani mübadele seyrin- de tebellür» edişidir- f Emtia ise mübadele kıymetini pazarda, yani mübadele seyrim- de değil, istihsal esnasında alır ve bu kıymet mübadele esnasın- da, teduvül vasıtası rolünü görebilecek her bangi bir şeyde lem- sil edebilir. İçinde yaşadığımız cemiyelle paranın fetiş bir mahiyet alışı, mübadele işlerinin, âdeta idrakimiz ve irademiz haricinde ce- reyan etmesinden doğar: Binaenaleyh, bizâtihi mübadele, pa- raya hiç bir kıymet izafe etmez ve emtia kıymetini, mübadele esnasında değil, istihsal seyrinde alır. Aslolan iş ve emtidadır. İş ve emtia elde buhunduktan sonra bundaki kıymelin şu veya bu şekilde bir mübadele vasılası ile ifade edilmesi keyfiyeli an- cak teknik bir mana ifade eder. Bu böyle olduğu halde, bütün kanunlarını harpten ovvelki Avrupa iktisadiyalının başı boş ce- reyan eden hareketlerinden cıkaran klâsik iktisat ilmi için, pa- ranın kiymet ve miktarı emtianın kıymet yve mıiktarına değil, ı'l ! Mübüdele kıymet - Emliays inssen emeğinla balişettiği Kıymet, B