1 Aralık 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 13

lüzum görmediğimiz bir takım zaruretler altında, bugün tarihe mal oluyor. Serbest ticarect devrinin geri dönmesini öüzliyen ve geri dönece- ğine inanan romantikleri kendi fantazyalarile başbaşa bıraka- rak, biz colan» ve ayaşayanyı tesbile çulışallm: Bugün bütün milletler, ticaret siyasetlerinde azami istiklâle doğru gidiyorlar. Gümrük tarifelerini istedikleri gibi değiştiri- yorlar. Gümrük resimlerini arttırıyorlar. Bazı malların ithalini tamamen men, bazılarmınkini tahdit, bazılarınınkini monopoli- ze, bazılarınınkini kontrol ediyorlar. Sonra, ayni zamanda, para bakımından da takip olunan düviz siysetile mal alış verişi üzerinde müessir olan binbir tedbir alı- yof'nr' Neticede İiberal telâkkiye göre cihan ticareti dediğimiz şeyin giltikçe efsaneleştiğini, gittikçe fiksiyonlaşlığını görüyoruz. Buna karşılık, yeni şartlar altında yeni bir müvazenenin kurul- masına doğru adımlar atılıyor. Bu yeni müvazenenin ilk tecel- lisi, birbirlerile en ziyade mazharı müsade millel prensibine da- yanan mukavelelerle değil, karşılıklı imtiyazlı, tercihli muka- velelerle bağlanan iktisat sahalarının doğmasıdır. Liberalizmin kaynağı olan İngiltere'nin serbest ticaretten hima- yeci gümrük siyasetine geçmesinden, altın para esasını bırak- masından, slerlingin düşmesine razı olmasından daha mühim ve cihan iktisadiyatındaki değişikliğin mahiyetini daha canlı gösteren bir hâdise yarsa 0 da Ottava konferansıdır. Denilebilir ki, Ottava konferansı, on ziyade mazharı müzaade millet prensibinin mezarı olmuştur. Britanya imparatorluğunun teşkil eden memleketler, karşılıklı bir imtiyaz esasına dayanarı mukavclelerle birbirlrile bağlanıyorlar. Ve diğer memleketlere karsı da kapanıyorlar. Konfrans mukarreratının teferrüatını bir tarafta bırakarak şunu tebarüz ettirelim ki, İngiltere ve damin- yonlar, yalnız harice karşı muteber olmak üzere, gümrük larife- lerini 7010 nispelinde arttırmağzı kabul etmişlerdir. Bu ne demektir? Bu, imparatorluk mallarına imparatorluk hududu içinde, hari- ce karsı ©© 10 bir imtiyaz vermek demektir: Meselâ İngiltere'ye satılan Türk üzümleri için Avusturalya üzümlerine nispetle ©» 10 fazla gümrük vermek icabedecektir. İşte en ziyade mazharı 18