1 Aralık 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 15
sit kontenjan siyaseti bundan böyle ihtiyaçlarımıza kâfi gelmi- yecektir. Basit kontenjan siyasetinden kastım'ız, ithalâtı, memleketleri düşünmeden umumiyetle tahdide tâbi tutan siyaseltir. Bundan sonra biz de, memleketlera göre kontenjan siyasetine geçmek mecburiyetinde kalacağız. Bu da kâfi gelmiyecek ve klering ve takas usullerine daha ge- niş bir mahiyet vereceğiz. Bütün devletler, cihan ticarelinin yeni şartlarına uygun şekiller- de birbirlerile anlaşmalar yapıyorlar. Her millet, ihracatı bakı- mından alâkadr bulunduğu memleketlerin muayyen maddeler üzerindeki ithalât ihtiyaçlarının mümkün olduğu kadar büyük bir parçasını kendi ihraç mallarile kapatmağa çalışıyorlar, Ve buna karşılık kendi mallarını alan memleketlerin ihraç malları- nı da diğer rakip memleketlerinkine tercihan ithal ediyorlar, Her tarafta ticaret mukavelelerinin geniş bir yövizyona tâbi tu- tulduğuna şahit oluyoruz. Hiç şüphesiz ki, Türkiye'de de yehi bir ticaret mukaveleleri akti devri başlıyacaktır. Yalnız bu işte inisiyatifi ele biz almalıyız. : Mevcut mukavelelerin müddetini beklemeden derhal harekete geçmenin lüzumuna kani bulunuyoruz. Buna döviz bakımından da mecburuz. İhracat meysimimizin en canlı zamanlarında bulunmamıza rağimen, Merkez bankasının bültenlerinde döviz vaziyelimizi pek ışıklı göremiyoruz. İhracat dövizlerinin kaçırılmasına mani olacak tedbirlerin -geç bile ol. sa- alınmış bulunmasına rağmen döviz piyasasını ticari alış ve- rişlerin tazyikından kurtarmak zarureti vardır. Şimdi miletler arasındaki mal alış verişinde, para piyasalarının baskısından kurtulmak için de yepyeni yolların açıldığını gö- rüyoruz. Milletler arasındaki ödeme ve kredi işlerinin mücerret ve müs- takil bir sistem halinde yasadığı devrin geri dönmesi umutları sönmeğe yüztuldukça, mal alış verişlerine yeni bir düzen ver- mek istekleri de artıyor. Şimdiye kadar, milletler arasındaki mal alış vorişi, (Ticaret blânçosu), ödeme ve sermaye münasebetlerinin (Tediye blân- çosu)nun bir fonksiyoniydi. Şimdi ödeme — münasebetleri, mal alışverişinin bir fonksiyonu olmağa doğru gidiyor, 16
