1 Aralık 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 10

VA ıkıye'cle para hacminin mücerret bir şekilde arttırılması değil, N fiş ve istihsal hacminin, yani dolayisile mübadeleye arzolunacak Vemtia hacminin arttırılmasıdır. Memleketimizde bu gün kısmen 'ç'rîıîsîcul"ulun“îrsihaîırımrr*gcnişlctilmcıi.— kısmön de hiç mevyvcut J;I;ı;ı—n iş sahalarımın yeniden yarâtılması, tiş»i ve işle bera- ber istihsali o Nisbette-arttıracaktır. Bir taraftan bu istihsalin Yürüyebilmesi, diğer taraftan istihsal olunan emtianın realizas- yonu için pazara çıkarılacak yeni para, -emtfa fiafı ile para haxc- mi arasındaki mebet mahfuz khaldığı takdirde- bir_ğ:_ızlalıî arz- we[îıııveC"k ve ccnfıf’vun» ne bılf jl, ne de binnazariye husul bulmıyaculıhr. B . Bizde enfilasyon ancak istihsale matuf olmıyan maksatlar için çıkarılacak paralarla husule gelebilir. Nitekim 1923 Alman en- filasyonunda para sukutunun asıl âmili müstehlik maksatlar, maaş ve saire tediyatı İçin çıkarılan paralardı. Milli iş plânım- da teferrüalile tayin olunan bir «işvi karşılamak için çıkarılan para, umumiyetle serbest mübadele rejiminde Merkez Banka- larında iskonto cdilmiş senedat mukabili yapılan emisyonlar gi- bi hariçte muayyen bir «talepale karsılasacağı için, bizde de bu muamelenin nihayet ÂAvrupa'da cereyan eden şeklinden fazla bir ayrılığı yoktur. Binaenaleyh, hem para, hem emtia hareket- lerini, hassas bir nâzıim gibi kontrolü altında tutan tek ye ener- Jik bir murakabe cihazının, müstahsil maksatlar için piyasaya akıtacağı para ancak milli bir küşâyişe hizmet eder. Kaldı ki yalnız bizde değzil bütün dünyada «Dirig6e» yani, dev- let elile sevk ve idare edilen bir para nazariyesinin itibarı, bü- yük ticarette serbestinin tasfiyesile mebsuten mütenasip olarak , artıyor- İngiltere'de bile paranın kıymetlendirilmesi için altın esasına değil emtia esasına dayanan bir para istandardı fikri gittikçe kuvvetleniyor. Bütün Akdeniz ve Tuna kavzalarının kömürsüz bulunduğu bir zamanda dünyanın en iyi cins kömürlerinden birini veren Karadeniz havzasında kömür istihsalâtımız hâlâ, senede 21.500.000 tono gibi hazin bir rakam erzediyor. Ormanlarımız metruk, topraklarımız verimsiz, hayvancılığımız iptidaidir. Hu- 10