1 Mart 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 38

Cihan içinde Türkiye Oklar, neyi gösteriyor? Burhan ÂAsaf, Makina medeniyeli, henüz çok gençtir. Onun doğmasıma sebep olan fikri terakümler safhasını yuni Rünesans'a kadar olan devri bile hesaba kat- sak beş altı yüz seneyi geçmez. Kaldı ki, modern makina tekniği yüzün- den içlimat münasehetlerini baştan aşağı değişlirmek mecburiyetinde ka- larak 60 zamana kudur onların hepsinden farklı bir cemiyet nizamma geç- miş olan insanlık, ancak bir buçuk iki asırdanberi mevcuttur. Bu bir buçuk İki asır içinde, teknik, cihanın bülün noktalarını birbirine bağlamıştır. Bugün hiç bir millet yoktur ki, diğerlerinin mevcudiyetinden haberdar olmasın. iliç bir millet voktur ki, milletlerarası münasebetlerin kendi payına düşen parçasından müdlcessir olmasın. Bu mütcessir oluş, a millet için, müsbet olnbileceği kadar menfi de olabilir. Fakat müleessir oluş, her millet İçin mukadderdir.Bunun içindir ki, makina ratedeniyeti, bütün miülletler ve insanlar için müşterek bir medeniyet ulmuştur, müş- terek bir medeniyet kulucaklır. Bu genç medeniyetin, hugün, hasta olduğunu biliyoruz. Fakat bu yüzden cesaretimizi ve onn olan inanımızı kaybedecek değiliz. Ona uncak iki asır- dan beri malik bulunuşumuz, onu hütün hastalıklarından temirzleyebile ceğimizin en büyük garantisidir. Ne şüphe ki, telgraf, vapur, radyo, fabri- ka, film gzibi binlerce vasıtı. ve kolaylık haddı zatında, multluk surctte masum ve mutlak surette fuydulı şeylerdir. Bunlar savesinde tablata üy- le bir kudretle tahakküm edebilmişir ki, koca dünya, arzulurımızın onun- de ve hareketlerimizin altında bir mendil içi kadar küçülmüştür. — Istı- raplarımızın xebebi, her halde teknikte değildir. Mer halde, tekniği do- ğuran müsbet ilimlerde değildir. Ve esasen bu sebebi, bu iİki asırlık kısn- cık tecrübemize ruğmen Lesbit etmişizdir. Sebep, mütemadiyen terakkiler kaydeden teknik karşısında içtimal görüşlerimizdeki geriliktir. Makina medeniyeti, doğmasile beraber, bir kaç milletin inhisarında kul- mıştır. Makinanın kömür ile demirin bir mahsulü olması, onu bulup iktih- gale tatbik eden bir kaç milletin elinde (İngiltere, Fransa, Belçika ve da- ha sonra Almanya) bir tahakküm silâhi yapmıştır. Makina ile beraber o- nun kullanılabilmesi için icap eden cemiyet nizamı (İiberal demokrnusi) ve onun kârle çalışmasını temin eden İktisat nlzamı (liberal kapitalizm) çok kısa bir zaman mesafesi dahilinde emperyalist tahakküm tarzının bülün unsurlarının yücut bulmasına yol açmıştır. (Sanayi ve tiçaret em- peryalixzmi, finans emperyalizmi, silâhli siyasi emperyalism). Kaşla göz mrasında ye daha bir çok milletler neye uğradıklarını kestire- meden, makinanın harikulâde Tandımuanına göre inkişıf eden maki- na medeniyeti, cehennemi bir tempo ila bir kaç garp milletinin Inhisarına B3