1 Mart 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 27

Biz beş senelik sanayi programını evvelâ iktisat politikasına vereceği yeni istikamet, saniyen milli iktisat sistemine getirece- ği yeni unsur ve ilerde vereceği yeni çehre bakımından mütalea etmek istiyoruz. Beş senelik sanayi programı, iktisat politikasında bir dönüm noktası ve yeni iktisadi kuruluşun ilk inkılâpçı hamlesidir. Dev- letin milli inkılâptan sonra takip ettiği iktisat politikasında ga- ye itibarile daha ziyade hâkim olan unsur, ferdiyetçi telâkkiydi. Alınan şu veya bu tedbirde iktisadi ferdin refahı, istihsal ve mübadelede imkân dairesinde kolaylık görmesi gaye idi. Meselâ İTeşviki Sanayi Kanunu, münferit müteşebbislerin, devlet hi- mayesi altında azami inkişaflarının temini gayesile vazedilmiş ti. Her konulan kanunla ferdin kemali istihdaf olunurdu. Ted- birlerin merkezinde fert vardı. Uzun zamanlar. ferdin refahi ta- rikiyle milli reflaha varılacağı kanaati hakim olmuştu. Fakat sanayi programında yeni bir telâkki tahavvülü görüyoruz. Bir iktisat politikası sisteminden diğer bir iktisat politikası sis- temine intikalin mebdelerini müşahede ediyoruz. Program ga ye olarak ferdin refahı yerine külün refahı yani milletin kül ha- linde kalkınması zihniyetini tahakkuk ettirmek itibarile üniver- salist bir telâkkiden mülhemdir. Yeni ruh. ferdin refahına külün refahı tarikiyle gidilecektir kaidesini koyuyor. Milli iktisşadiya- tı inkılâpçı bir hamle ile kül halinde kurma davasında artık fer- din dar menfaatları, aferist temayülleri değil, bütünün, bütün milletin yüksek menfaatları asıldır. Devlet elile, devlet serma- yesile yani milletin her ferdinin kendi cebinden vereceği para ile kurulacak olan devlet daha dağrusu millet sanayit, münferit eşhas hesabına değil, millet hesabına calışacaktır. Binaenaleyh sanayi programile iktisat politikası, ferdiyetçi hedeften, üniver- salist, bütüncü hedefe geçmiş oluyor Fakat iktisat politikasında bu gaye istihalesi ayni zamanda ga- yeye erme, gayeyi tahakkuk ettirme usullerinde de esaslı bir değişikliği icap ettirmektedir. Ferdiyetçi bir gayeye müslenit ik- tHisat politikası, liberaldi. Ferdim hürriyetini esas ve mukaddes ta- nırdı. Meselâ Devlet, Teşviki Sanayi Kanunile sanayi müteşeb- bislerini himaye ecderken hiç bir zaman onların su veya bu iş 27