MDevletçi çimemnto siyaseti: Devletin çimento ihtiyacı yalnız demiryollarına inhisar etmedi- ğine göre, Cumhuriyetimizin ilk on senesi içinde çimento için hiç olmazsa 65.70 milyon lira ödediği anlaşılır. Davlatın çimento ihtiyacı gittikçe artacaktır. O halde Devlet, en büyük alıcısı kendisi olduğu çimentoa sanayi- ini, bizzat kendisşi kurmalıdır. O vakit Anadolunun muhtelif yerlerinde kurulacak devlet çimento fabrikalarının bu mühinı insaat melzemesini kömürün Devlet demiryollarında cak ucu- za nakledilmesi ve hattâ kömür sanayiinin de devleatleştirilmesi sayesinde 10 liraya mal edeceğine şüphemiz yoktur. İnşaat işlerinde bugünkü ihale sisteminin devam ettiğini kabul etsak bile, gene o vakt bir ton çimentonun Devlete maliyetini şöyle hesap edebiliriz. Lira Son istasyonda müteahhide teslim fiyatı 10 İnşaat mahalline nakli 10 15 müteahhit hizsesi 3 ©- 20 ana mütcahhidin nezaret hissesi 4.60 27.60 Bugünkü maliyete nazaran ton başına 63,18 - 27.60 - 35.88 lira bir fark temin edilebilir ki, bn z 55 bir tasarruftur. O halde, devletin imar, nafıa, iktisat programlarının tatbikinde mühim bir rol oynayan va aynayacak olan çimentoyu hususi te şebbüslerin kâr hesapları için verimli ve garantili bir kaynak olarak bırakamayız. Devlet kuracağı pamuk sanayii için nasıl ki, bu sanayiin ham maddesi olan pümuğu da beraber düşünüyorsa, bütün yapma ve kurma işlerinin ham maddesi olan çimentoyu da ihmal etme melidir. Devletçi Türkiyede devletçi bir çimento siyasetine de şiddetle ihtiyaç vardır. 25