1 Mart 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat \nsiklopedisi nci cüzü çıktı NO. 3 5 2 7 Telgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusır Istanbul, No. 246 Ş Telefon: Başmuharrir vc evi: 24290, Tahrir heyeti: 24298, Idare ve matbaa kısmile Matbaacılık ve Neşnyat Şirketi, 24299 u m h uriy et 1834 Hayat Ansiklopedisi Büyük bir kütüphaneyi bir arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir fane bulunmak lâzımdır. Balkan misakında Yunan vaziyeti Ankara 28 şubat (Başmuhamrımizden) tmada muhtelif fırkalar reîs • lerinin M. Çaldaris reisliğinde toplanan içtimaında Hariciye Nazm M. Maksimosun Balkan misakı hakkmda vermekte olduğu izahatm •an'yeti tenvire kifayet etmiş olacağmı tahmin ediyoruz. Burada Yunan mil • letinin hakikati zaten anlamakta ola • cağı kanaati vardır. Herhalde bu meseleden dolayı M. Venizelosun tuttuğu hath hareket daha ziyade hayretle karsılanmı*tır. Bununla beraber Giritli siyasinin vaziyeti yakmdan ve etrafüe gördükten sonra her nasılsa ve herne sebeple ise ittihaz et*iği tenkitçi siyasetten nükuJ edeceği ümidi yok değildir. Çünkü misakı bütün esasat ve teferruatile ihata ettikten sonra M. Ve • nizelosun onda kendi basladığı ve o kadar hararetle taraftarlık ettiği siya setten baska birşey görmiyeceği muhakkaktır. M. Venizelosun Balkanlarda bir anlasma temini hesabına pek makul ve kendisi için çok serefli olarak iltizam ettigi siyaseti vaktile M. Çaldaris millî bir dyaset olarak kabul etmi» ve hatta onun kabulünden sonrad* ki M. Venizelos bu siyasete millî bir siyaset unvanım verebilmişti. M. Çaldarü üctidara geldikten sonra sözüne sadakatle millî siyaset ifadesinin hakikî bir ka • naate utmat ettiğini o siyasete tered • dütsüz bir azimle devam ederek gos • terdi. Bu sahada M. Venizelosa düsen fazüetli hattı hareket, kendi tasvip ve muvafakatinin mzknamile Yunan baricî aiyasetinin vabdetini göstermekten ibaret olacaktı. Dahilî siyasetin her • bangi derecede bir düşüncesi haricî siyaseiin ba zaruretini ihlâl ederaemek lâ m n gelirdi. Milletçe büyük tanmılan hakikî devlet adamlan haricî selâmete ait millî siyasetleri naünakasa ve mü • cadele mevznu yapmaktan cekinirler. Bu haluk«tten gafil plnmdığmdan emin ofanak istediğimiz M. Venizelosun son merhalede vaziyetmi ısJaha fırsat bulmaktan âciz kalrmyacağı ümkUni he nüz bü+un bütün kaybetmi» değiliz. Gittiği yolun yanhshgmı Yunan mîl • leti için olduğu kadar bmnefis kendi siyasî hayatı için de son derecede muznr gördüğümüzden dolayıdır ki gö nüllerimiz eski dostumuz sabık Başveidlin henüz yol yakmken hatadan ricat ettiğini görmek istiyor. Bulgaristanlı veya Bulgaristanstz misak hakkındaki mütalealanmua dün •rzetmistik. Misakm Balkanlar hari • dnde kimseyi alâkadar etmemek lâzun gelen sarahat ve kat'iyeti büâkis Balkanhlar arasında tesis ettiği mecburi • yetlerde de pek açıktır. Bunun başka türlüsümi tasavvnr etmeğe imkân yaktu ve olamazdı. Çünkii Balkanlılar ara • stnda bir kısun mecburiyetieri deruhte etmiyecek olduktan sonra böyle bir misakm mevcudiyeti sebebi kalmamıs olurdu. M. Venizelos Balkan nnsakmtn guya tam bir mükeımıeliyeti haiz olmadığmt soyUmek için onun Rus Türk dostluğuna taalluk edebilecek bazı noktalannı tebarüz etthmeğe çaluanakh bize karsı Iâakal gayridostaae bir vaziyet aldığntm maalesef farkmda olamamnhr. Buradaki teessüfümüz gene daha ziyade kendisinm siyasî şöfa retmin bu hareketten müteessir ola fcileceği eodisesini izhar ebnege ma tuftur. Çünkü Türk Rus dostluğu bizün haricî siyasetimizde artris hiç sarsılmaz bir an'ane halini ahnıs olduğu için bizim hiçbir hareketimizde bu dostlugu en ufak derecesinde müteessir edecek gizli kapaklı hiçbir nokta dabi bolunamaz. M. Venizelosu temin edeciz ki Türkiye Balkan * misakı işinde bomsumuz Rusyaya karsı da ve mi sakı imzalıyan diğer Balkanlı devlet • lere de Türk Rus dostluğunun her mülâhaza üstünde mahfuz bulnndu • ğunu roertçe ve açıkça söyleınekten geri durmamtş ve bizim bu dürüst hattı hareketimiz her tarafta lâyık olduğu takdire mazhar olmaktan hâli kalroa mtsbr. M. Venizelosun diğer bazı ecnebi sefaretlermden alırnş olacağı malu roat v e mütalealar ne olursa olsun, Balkan misakınm büyük küçük hiçbir devleti kuskulandırmıyacak olan mahallî ve mıntakavî mahiyeti bix alâkadarlan temine ve tatmine kâfidic Kaldı ki dost devletlerin kâffesi misaknı YUNUS NADİ (Mabadi ikinei aahifede) Meclis bugün saat 2 de Fırka divanı bugün bütçeyi müzakere içtimalarına başhyor edecek; Maliye Vekilinin beyanatı Müzakere olunacak 21 kanun lâyihası var, bugünkü Yeni vergi yok, bütçedeki 3 milyon fazlalık mevcut vergilerde görülon bazı müsavatsız!jdarın izalesi suretile temin edilecek Memur maaşlarından tekaüdiye kesileceği doğru değil Ankara 28 (Telefonla) Maliye Vekaletmde yeni bütçe îçin ozun müddettenberi yaptlan tetkikat bitmistir. Maliye Vekili Fuat Bey bugün ga zetecilere beyanatta bulünarak demis • tir ki: «Uzun müddettenberi devam eden tetkikat ımtz bitti. Evvelâ şunu söyliyeyim ki 1934 bütçesi tamamile mütevazm bir hütçedir. Yeni bütçe geçen seneye nazaran 3,300,000 lira fazlasile 173,780,000 liradır.» Vekil Bey bu farkı kapatmak içm yeni vergi ihdas edilmediğini, yalnız vergi nisbetlerindeki müsavatsızhkla • rm kaldmldıgmı, bunun için bazı vergilere cüz'î zamlar yapıldığuu söyle dikten sonra bu tertibatm memleketin ticaretmi sdantıya düsürmiyecek ve mükellefleri ezmiyecek sahalarda alındıgınt anlatmts ve bütçenm yantı açı • lacak Meclise tevdi edileceğjni bildirmistir. Haber aldığıma göre 934 bötçe • sile vekâletlere verflen tahsisatlann, geçen senenm ayni olduğu, yalnn Millt M0dafa«, Nafuı, tkbsat, ZirMt, M«arif ve Sıhhiye Vekaletlerine cüz'î zamlar yapıldıgı anlaşılmaktadır. Yeni butçe 173,780,000 lira Millet Meclisinin tatili bitti rııznameye yeni kazanç lâyihası da konuldu Millet Meelin içtima halinde Ankara 28 (Telefonla) Bü • yük Millet Meclisi yarm (bugün) saat ikide toplanacak, tatil esna • sında Meclise gelen 21 kanun liyihasile 15 tezkerenin müzakeresine başlıyacaktır. Yarınki Meclis ruznamesinde Çankın meb'usu Abdülhalik Beyin Arzuhal Encümeninin haftalık mukarrerat cetvelinin 15 numaralı maddesindekî kararın umumî he • yette müzakeresine dair tsklif ve muhtelit encümen mazbatası, bey • nelmilel yardım birliği mukavelesî* ne bazı ilâveler yapılması lâyihası, vakıf, âkar ve arazinin mahsulle • rinin ne suretle icar edileceğine dair lâyiha, zabıta memurlarının sinlerinin tahdidine dair lâyiha ve kazanç vergisi kanunu lâyihası vardır. bugünkü Fırka divamna riyaset edecek olan limet Paşa Hz. tumu gelmektedir. Malum olduğu i • zere hükumet elektrSc fiatlerinden yüzde bes resim almaktadır. Meselâ, ts « tanbulda bir abone on lira ücret tediye ederken buna yüzde beş zammolunarak 50 kuruş resim ahnmaktadr. Buna mukabil elektrik ücretleri pabah olan Ankarada bir abone 10 lira yerioe 27 lira ücret tediye etmekte, 27 liradan tstanbulda verilen »lli kurusa muka • bfl Hd buçuk lira resim tahsfl edilmektedir. Bu adaletsizlikleri isale için •ski kayit kaldmlarak küovat basma her yerde fld kuruş almmakta ve müsavat temin edilmektedir. Şekerden almmakta olan istihlâk resmine 2 kuruş zatnmedüecektir. Fakat fabrikalar fiatlere zam yapnmya • caklardır. Gazetecilere bütçe hakkında beya* natta bulunan Maliye Vekili Fuat B. Muamele vergisme gelince simdiye kadar büyük fabrikalar bu vergiye tâbi olmakta, ufak fabrikalar istisna e dilmekte idiler. Bu musavatsızldc ta izale edflecektir. Memarlardan tekandiye kerilmiyecek Bugün burada memurlardan da ySzde bey yahut yüzde on tekaüdiye ke «Oecegi tayİ oldu. Tahldk ettim, seyianm ash olmadığı cevabı verildi. Limon kralı mahkum! Mahkeme dün kararını bildirdi, Diyamandi Ef. ile arkadaşları ikişer sene hapis yatacaklar Aleyhindeki muhtelif kaçakçılık davalan tevhit edilmis olan Limon Krah Diyamandi Efendi ile suçlu arkadaşlarının Gümrükte 8 inci thtısas mahkemesinde yapılan muha • kemeleri bitmiş ve karar dün maznunlara tefhim olunmuştur. Kaçakçılık hâdisesinin bir teşekkül tarafmdan yapıldıgı sabit olduğundan, mahkeme Diyamandi Efendi ile Muçakinin ikişer sene müddetle hapislerine karar vermiştir. Te • sekkül mahiyetind'eki cürümlerde mahkumların sürülmeleri kanun iktizasmdan olduğundan, Diyamandi Ef. ve Muçakinin ayrıca ve bir semüddetle Afyonkarahisarına sü •rülmelerine, bu teşekküle yardım ettikleri anlaşılan gümruk muayene memuru Ali ve kolcu Arif Efendi lerin de memur olmaları hasebile suçlulara verilen ceza miktarınca, yani ikişer sene hapUle tnahkumi yetlerine ve memuriyetten müebbeden mahrum kalmalanna karar verilmiştir. Suçlular hakkında ayrıca para ce* zasma da hükmolunmuştur. Yalnız maznunlardan Muçaki ihtiyar olduğund'an yafi nazari dik • kate alınarak gerek hapis, gerek pa« ra ve gerek sürgün cezalarımn altıda biri tenzil edilmiştir. Suçhıtar karan temyiz edecek lerdir. 3 milyon fazlalık nasıl kapatılacak? Hükumetm üc milyon küsur bin li • ralık fazlayı kapatmak için aldığı tedbirier meyanında, henüz kat'î ohna • makia beraber, en başta elektrik rü • DOnkö heyeti Vekile içtimaı Heyeti Vekile bugün kna bir içtima aktettî. Bu içtimada mülhak bütçelerin tetkik edildiği ve bazı varidatkanunlarmm hazBlanması isile mesgul ohnduğu anlaşılmaktadır. (Mabadi beşinci tahifede) Balkan misakı ve Yunan muhaJefet fırkaları İtalyan mahkemesi mahkememize müracaat etti Bir istinabe Atinadaki müzakereler devam ediyor, hükumet erkanile bazı muhalif liderler fikirlerini söylediler Atina 28 (Hususî) Balkan mi. sakını müzakere etmekte olan fır ka liderlerindsn miirekkep heyet dün de Hariciye Nezaretinde top lansnıştır. Hariciye Nazırı M. Maksimos verdlği izahata devam ederek misakın Belgratta sah çekilmesile Atinada imzası arasında geçen müddetin hâdiselerini anlatmış, Paris ve Londradaki Yunan sefirlerinden tngiltere ve Fransa hükumetlerinin Balkan misakı hakkında hiçbir itirazları olmadığına dair gelen telgrafları o* kumustur. Bundan sonra Basvekil M. Ça] • daris söz almıç, misakın hiçbir devlet aleyhinde bulunmad'ığını, hariçte kalan iki Balkan hükumetinin misaka dahil olmaları îçin kapıların daima açık tutulduğunu, misakın imzasmda hâkim olan fikvin umumî sulha hizmet etmekten ibaret olduğunu, bu dört taraflı misaka Türk Yunan misakınm mabadi denebileceğini, diğer Balkan devlet • lerinin de bu misaka dahil olmağa çağırtıldıklarını söylemiştir. Muhaliflecden ilk defa söz soyHyen M. Papanastasiu olmuştur. M. Papanastasiu misakın imzasmdan sonra Roma ve Londra hükumetle • rinde görülen hosnutsuzluklardan bahsetmis, misakın Yunanistan i • çin Balkan meselelermden hariç bazı rahatsızlıklara sebep olabilece • ğinden korktuğunu söylemiştir. Diğer bazı muhalif fırka reisle • ri de ayni sekilde beyanatta bulunmuslardır. M. Venizelos yarm söz alarak ttalyanın misakı niçin be • ğenmediğini söyliyecek iğbirannı tahfif edecek surette bazı tekltf • lerde bulunacaktrr. Muhaliflere göre hükumet bu teklifleri kabul et miyecektir. Triyeste hu kuk mankemesinde Doyçe Oryant Bank tarafından beynel milel Konitantal naklivat şirketi aleyhine açılaa 10 milyon lrralık bir alacak davasına bakılmakt?dır. İtalyan mah • Vemesi, bu dava Ikiri t:~ars* reiri ile alâkadar şa Turhan Bey lıitlerden sehrimizde bulunanlann istinabe yol ile ifadelerinin ahnması için tstanbul ikînci ticaret mahkemesi riyasetine müracaat etmistir. Dün ikinei ticaret mahkemesi. bu iş icin mahkeme azasmdan Beyhan Hanrmıo naip tavinine karar vermiştir. Burada dinlenecek sahkler arasında ticaret müdrriyeti ecnebi srrketler komiserî Hayrettm Beyle bazı maruf tacirler ve banka me murlan da bulunmaktadır. Doktorların kazancı Vergilere esas olacak kazanç miktarının tayinini Etıbba Muhadenet Cemiyeti üzerine almak istiyor 1. M. Papanastasiu Hükumet gazeteleri dünkü içtimada Basvekil M. Çald'arisin mu halif liderlere misakın Mecliste kabulünü tavsiye ettiğini, hükumetm faydalarmı halka anlatmak için her türlü tedabire tevessül ederek misakı tasdik ettirmeğe mırvaffak o lacağmı söylediğini yazmaktadtr lar. Yakında şahitler çağmlarak, Triyeste mahkemesmm sualleri ken • dilerine bildirilecek ve alınacak cevaplar İtalyan mahkemesine gönderilecektir. Geçenlerde Londra yüksek mahkemesi de gene bir istinabe işi icin adliyemize müracaatte bulumnustu. O zamanki istinabe celsesini de ikinei ticaret mahkemesi azasından Beyhan Hanım idare etmiş ve ecnebiler tarafmdan çok takdir edilmtsti. Doktorların kazancım tesbit içini deruhte etmek istiyen Etıbba Muhadenet Cemiyetinin bir içtimaında [X işaretli zat cemiyet reisi Neşet Osman Beydir] kürî kazançlarmdan çok fazla olduğu iddiasile bunlarm düzeltUmesi için istinaf komisyonuna müracaat etmişlerdir. Mazhar Osman Beyin kazanç be • Maliye memurlannm, bazı maruf yannamesinde bir senelik kazancı 1400 doktorlar tarafmdan kazanç vergisme lira olarak gösterilmesme mukabü, maesas olmak üzere verilen beyannameleliye memurları bu miktann 3000 liraya ri doğru bulmıyarak beyanname usu • çtkanlraası ve bu esas üzerinden vergi lünün kaldırılmasmı istedîklerini yaz tarholunnvasmı istetnislerdir. ımshk. Beyannamelerinde yazılan ka Diğer itiraı eden hekimlerin bey anzanç miktarı az görülerek arttmlması namelerinin muhteviyatile maliye meistenilen hekimler arasmda profesör A murlarının tahmüeri arasmda da mükil Muhtar, Mazhar Osman Bevler de him farklar mevcut bulunmaktadır. vardır. Etıbba Muhadenet Cemiyeti bu ih tilâfların önüne geçmek üzere dok Bu hekimler, m\liye memurlarmın Qeri sürdükleri kazanç miktarlan, ha (Mabadi beşinci sahifede) Ayda 116 lira mı, yoksa 300 lira mı kazanıyor? Enis B. M. Venizelosla göröştü Atina 28 (Hususî) Türkiye sefiri Enis Bey M. Venizelosu ziyaret etmiş, kendisile uzunca bir mülâkatta bulunmustur. Türk ve Sovyet tefirleri Hariciye Nazırı nezdinde Atina 28 (Hususî) Dün Türk ve Sovyet sefirleri Hariciye Naztn M. Maksimosu ziyaret ederek kendisile fırka HderJerinm müzakere leri hakkında görüsmüflerdi. İkinei Umumî Müf ettislik Ankara 28 (Telefonla) Trakya umumî müfettisliğine Kayseri Valisi Nazmi Beyin tayin edilece • ğinden bahsolunmaktadır.