1 Mart 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 18

miş bir büyük borç yükünü kendi ornuzlarına almakla, yeni Türk ricalinin gösterdiği fevkelbeşer ahlâkt endişeye, alacaklılarımızın, Türk devletine mali yardımlar ve kolaylıklar gösterinçk suretile mukabele etmediklerine de bakılırsa, bu nümunesi görülmemiş ahlâk esnletimizin bedell bütçemi- zin lüsumundan fazla daralmasından ibaret kalıp kalmadığı haklı olarak düşünülebilir. Rinaenaleyh Osmanlı borçları kapitülâsyonların bir Tâhikası lâdl ve onla- nn mukadderali kapitülâsyonların mukaddcrutile heraber hallolmuş gil- miştirki bu dava niaecaklıların zalim ve isştismarcı vaziyetine karşı konul- duğu gün milli iktisadımız hiç olmuzsu yeni devşlet sanaylinin masraflarını satece Usmunli Nüyünu umumiyesine ayırdığrmız paradan pekülü üde- yehilir. Hulüsa yeni devlet hütçemiz Osmunnlı hütçelerine nazaran bilhessa bünye- vi karakteri itibarile tam hir istihaleye uğramış ve bilhassa tevazüne maz- har ulmuş bulmnnakla beraber, buğün onu malktar itibarile millt Ihtiyaç- larımıza yeler bir bhtçe olarak telâkki elmekten uzağız. Çünkü filhakika açık kapanmış, fakat açığın kapandığı yerde de kifayetsislik başlamış ve bühassa Düynu t#mumlyenin milli varidata açtığı yara kanamuıkta de- vam edip gitmiştir. Bu itibarle bir taraftan milli Inkılâbımızın yeni devletten beklediği kuru- culuk ve işlelicilik vazifelerinin lâyıklle başarılabilmesi diğer taraftan da yeni devlet bütçesine devlelimizin yeni vasıflarının icap ettirdiği bir bün- ye salâbetl vermek için evvelâ bütçe zihniyctinde bir inkılâha, sanlyen bütçe bünyesinde bumbaşka ve yep veni bir varldat sisteminec muhtacız. Bunun için de: 1 — Köylünün nakdi tediye kabiliyetini en yüksek bir hadde çıkarmak ve onu bütçeyea iştirake çekmek için köylüyü yeni ve geniş bir emtea mü- badelesine sürüklemek. 2 — Devlet işletmelerini, büyük sanayii, büyük krediyi, bazı kalemlerin harlici ticaretini devlet bütçesine gelir membat kılmak, 3 — Osmanlı Düyunu umumiyesi tediyatını hiç olmazsa, cihanda tediye gartlarının yeniden vücut bulacağı bir zamana bırakmak. 4 — Milli kuruluşun ve milli devletin sayyal mühadele vasıtası olan milli paranın devir sür'atini azami hadde çıkarmak ve bunun için de millt hu- dutlarımız içinde emtca ve istihsal hareketlerin! nihayet iki sene içinde şimdikinin en az beş misli arttaırmak Tücümdır. ye Ve