1 Mart 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 43

haricinde istifade odilmiş olması yani şulama işine zarar gelmemişlir Asıl mesela istihsal edilecek bu takatın iİstihlâkinde kalıyor. Şimdi de istihlâk mahallerini tetkik edelim. Bu mınlakada slektriğin muhtamel istihlak yerleri şuralardır: 1 — Şehir ve köylirrde tenvirat. 2 — Fabrikalar. 3 — Adana - Tarsus * Mersin demiryolu. 4 — Sulama. 6 — Mersin'da liman işleri, inşaat ve saire. Teakmil bu istihlâk yerlerinde senevi 75 - 80 milyon kilovat saat sarfi- yat temin edilirse uşağıda teferruatile vereceğimiz hesaplara göre projemizin mali İe:smı tahakkuk etmiş olacaktır. Yalnız istihlâk hesap- larımı yaparken kilovat satış fiatının yalnız 2 kuruş olduğu ve az gelirli bir ailenin aylık ltenvirat ve saire icin sarfiyatı 15 kilovat kadar tuta- cağından aylık elektrik tediyesinin 30 kuruşu geçmiyeceği nazarı İti- bare alınmalıdır. Zaten tekmil projenin uncak sucuz ve fakat çok s#at- mak: esas) üzerine iptina ettği balırdan çıkarılmamalıdır. Şimdi bu istihlaâk yerlerini ayrı ayrı gözden geçirelim: 1 — Şehir ve köylerin tanviri için: Adana Sehrinin nüfusu 70,000, Tarsus'un 25,000, Mersm'in 25,000 dir. Üçünün mecmuu 120,000 eder. Elektriğin ucuz olması istihlaki şimdiki ölçülerle kıyas kabul etmiyecek derecede artıracak mesclü cvişleri, teshinatın kısmı mühimmi bu enerji ile yapılacaktır buma rağzmen biz gene ayda ultuz kuruş tediyeyi icapettiren ve 5 nüfuslu bir ailenin ayda 15 kilovatl sarfiyatını vasati bir mikyas kabul edelim. Beher nüfusa ayda 3 kilovat, senede 36 kilovat ve üç şehir halkmma senede 4,320,000 kilovat İsabet eder. Aradaki köylerde dahili hesan edilirse bunu ko- laylıkla 5 milyon kilovat olarak kabul edebilirir. 2 — Fabrikalar: Adana'da mecmu takatı takriben 3000 beygir olan 21 çır çır fahrikanı, üç bez fabrikası ve bir iki tane değirmen bulundu- ğunu biliyoruz. 1930 senesinde 12 fabrika Şehir elektrik santralından ceryan almış ve 362,000 kilovat saal istihlâk etmiştir. 1931 de 17 Ffab rika ceryan almış ve 566,000 kilovat saat sarfetmiştir. Asıl şayanı dik ket olanrnı ise 1930 da fabrikalara vatış fiat vasatisi 7,80 kuruş iken 1931 de fazla aborc ve bir mislinc yakın fazla istihlâke rağmeon vasali fiat 8,2 kuruşa çıkmıştır. (İşte bu hal bizce kabtli izah değildir). Halbuki, Adana'da müesses fabrikaların takatını takriben 5000 baygir kabul etsek ve bunun da ©o 50 si 300 iş gününden ibaret ölan bir anne- de ve günde 8 saat çalışsa 3,5 milyon kilovat sarfetmesi icapederdi. Bidayette i$ noksanpı Ve saire dolayısila Ffabrikmların bu kadar istihlâk yapamıyucağını kabul etsek dahi enerji ucuzluğunun zamanla hunu temin edeceği ve hattâ daha fazla inkişaf vaki olacağı muhakkaktır. Tarsus'ta 7 çırçır fabrikası, biri 700 beygir takatinde olmak üzere 4 ber fabrikası, Mersin'de 8 cırçır fabrikası, 2 bez fabrikası mevcut olduğun dan bu iki şehrin sınai sarfiyatınm mecmuunu da Adana kadar kabul edersek senede takriben 7 milyon kilovat sarfiyat tahmin ulunabilir. Çünkü enerji ucuzluğu maliyet fiatının azalmaszına, o da sanayiin fa- aliyetine ve yeni tosisata sebep olur. 43