1 Mart 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 40

Feknik Elektrikli Türkiye. M. Şerki. D, Elektriklenme hakkında bir “ ön proje ,, Memleketimizde elektrik kudretinin bidavetta muayyen mınlakalarda temerküz ettirilmesinin zaruretlerini geçen yazımızda e.n'r.lın:g ve hat tâ bu mıntakaları tasrih dahi etmiştik, Şimdi bunlardan en kısa zaman- da bu mevzii veya mıntakavi temerküze en müsait olan Adana-Tarsus - Mersin mınlakasını ele alarak tezimizi bir ön proje halinde ve ra- kamla izaha çalısncağız. Bu mmtakaya yakın belli başlı kömür veya linit madenleri yoktur. O halde akla ilk gelecek şey Lasavvur ettiğimiz 25000 beygirlik santralın Idrolik olması zaruretidir.. Su kuvveti noktai vacarından daha ilk bukısta bu mıntakanın çök mü sait olduğunu görürüz. Mıntakanın simalini kapayan Toros dağlarının 3000 - 4000 metre olan zirvelerile Akdeniz sahili arasında nihayet 80 - 100 kilometre kadar bir mesafe vardır. Yani vazatt meyil kilomet- rede kırk metre gibi müthiş bir rakama baliğ almaktadır. Diğer taraf- tan Akdenizin sıcak havasile tebahhur eden sular şimeale dağru hare- kot ederlerken bu Fazla rakım farkından derhal Toroslar üzerinde $0 guyarak yağmur haline gelirler (Orla Anadolu'mm susuz kalmasının baalıca sebebi) ve biy çok kollar halinde a ve Mersin'in bulunduğu rusubi ovaya dökülürler ve denize müntehi olurlar. Bu sebepledir ki ancak 20 - 30 kilometre fasılnlarla bir çok nehir ve çayların yekdiğcrine müvazi olarak ovayı katettiğini görürüz : Tarsus çayı, Seyhan nehri, Ceyhan nehri ve bunların aralarındaki di- ger çaylar. fıya, yani Adana « Tarsus Bu dik meyil ve bu mebzul su karşısında ilk düsünülecek şey yüzbin- lerce beygirlik takat istihsalinin her zaman için mümkün olabilmesidir. Bu noktai nazars göre bizzat akar suların tetkikine geçelim: Ceyhan nehri bizim clektriklenmesini istediğimiz mınlakanın nizbetan haricinde kalır. Onu nazarı ilibare almazsak elimizde başlıca Seyhan nehri ile Tarsşus'tan geçen Tarsus veya Berdan çayı kalır. Bu ikisinden hangisi en müsaittir? Bunu encak sırf bu make İscak uzün tetkikler ve mesahalar meydana çikaracaktır. Bizim bura“- da yapacağımız tetkikler ve hesaplar bir #ön projes ye esas olacağın dan her iki ekar suyu da mütalan edoceğiz. Seyhan nehri: Başlışa Zamantı ve Gölmen kollarından teşekklil eder. Bu kolların her ikisi de Toros'ların takriben 1500 - 2000 metre rakım- atla yapı- 10