1 Mart 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 25

Edehiyar : Kültür ve Medeniyet, Yakup Kadri. Ziya Gökalp, kültürle medeniyeti ayrı tutardı. «Medeniyet bey- nelmilel bir şeydir; halbuki, kültür, bilhssa millidir.» derdi. Vakıalar, Ziya Gökalp'ın görüşünü pek yanlış çıkarmıyor. Kül- türün medeniyetten başka bir mefhumu ifade ettiği muhakkak- tır. Amerika medeniyetlidir; fakat, kültürlü değildir. Japunya- da en geri, en eski bir kültürün yanıbasında en ileri teknikli bir medeniyet peyda olup yaşamaktadır. Türk milletinin de eski bir kültürü vardır; fakat, yeni icaplara göre bir medeniyetten mah- rumdur. Biz Ziya Gökalp'ı buraya kadar takip edebiliyoruz. Lâkin, me- deniyet ve kültür mefhumlarımnı ayrı ayrı tarife giriştiğimiz va- kit bunlar arasındaki bitisik noktaların çokluğu bizi saşırtıyor. Eğer medeniyet, insan iradesinin tabiate galebesi gücünde bir derecenin, bir merhalenin adı ise, kültüre de, nihayet, (bu ga- lebeyi mümkün kılan akli vasıtaların, birikip toplanması haâdi- sesi) nden başka ne diyehiliriz? Bir yerde ki, bir medeniyet ku- rulmuştur, yani tabiatin kör ve âsi kuvvetleri, insanın şuurlu iradesinin hükmü altına girmiştir, orada, mutlaka uzun bir mü- cadele devresinin tecrübeleri teraküm etmiş olacaktır. İşte, bu teraküm eden tecrübeler, kültürdür. Görülüyor ki, medeniyeti kültürden, kültürü medeniyetten ayır- ma ameliyesi gittikçe güçleşiyor. Amerika, bugün kültürlü de- ğgildir ama, yarın, mutlaka bir kültürü olacaktır. Japonya'da ile- ri teknikli medeniyet, günün birinde, mutlaka, eski asyai kül- türü boğacaktır. Türkiye'de kurulan yeni cemiyet binasında ar- tık arap ve acem bulaşığı Osmanlı kültüründen eser kalmıya- caktır, ©6) c