1 Mart 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 37

ç— a yacağımı hiç olmazsa Nurullah Ata iyi bilir. Ben pagan bir bahsederken garbın kötü manadaki maddeci- gibi bir kudretli vasıtayı sadece bayağı olan lakra bir kazanç zihniyetiyle kullanmasını machinisme'den Hiğini yani makina ihtiyaçları için o da mut kastetmistim. Buna mukabil olmak makinayı ruhlastırarak ondan sanat maddeleri, sanat esthetik'i çıkarn- üzerede önümüzdeki devrin sanal eşerleri yani yeni bir sanat ethik'i va yeni bir çağını işarct etmek istedim. Kabul cderim ki, bütün bu noktalar Kadro'da çıkan o yazımda tasrih edilmemişti. Fakat bundan bez altı ay kadar evvel Hakimiyeti Milliye'de çıkan sekiz yazılık bir tetkik serisinde, bütün bu noktalar lazimgelen tafsilât ile mevcuttur. Nurullah Ata'nın bu yazılarımı okumadığı anlaşılı- yor. Buna üzülmeğe meçburum, çünkü daha o zaman, kendisi- ne bir mektup yazarak bunu yapmasını ve şayet yazıları takip edememisse, kendisine bunları göndermeğe hazır olduzumu bil- dirmistim. Memleketle sanat ve edebiyat mevzuları ile doğrudan doğruya alâkadar olan bir arkadasın gözünden bu gibi şeylerin kaçması, hakikaten, ancak umümi halimiz ve umumi avareli- gimiz ile kabili izah bir suçtur. 13 numaralı Kadro'da kısaca şunu anlatmak istedim: Sanatin temeli zenaat'tır. Yani, her devrin tekniği, her dev- ryin sanalini yaratır, Greklerde sinemu olamazdı. İcap ederse 100 ayrı perdeli ve 100 ayrı sahneli bir tiyalro piyesi olamazdı. Hem gündüz hem gece, tesirini yapacak bir plastik sanat şır besi nlamazdı. Bu böyle olduğu, yani bütün on dokuzuncu asir zarlındaki teknik inkılâp dünyanın ve hayatın çehresini la- mamen değiştirdiği halde, garp sanati, hayatı ferdiyetci bir görüşle telâkki etliği için, tekniğin sanal bahsindeki büyük ya- ratıcılık kabiliyetini anlayamadı. Eski sanat şekillerini eski sa- nat telâkkisi ile sürükledi durdu. Nihayet bugün bütün yarattı- Za medeniyet ile beraber, sanatın da ölümüne şahit oluyor. Bu noktaya kadar Nurullah Ata ile baraber olduğumuz anlasşı- hıyor. Sanat'ın meydana gelmesinde teknik ne kadar esassu, sadece tekniğin doğurduğu bir sanat'ta o derece masaldır. Tabii bir şeydir ki, sanat eserinin meydana gelmesinde daha bir çok âmil- ler mevcuttur. İşte bütün bu âmilleri, Kadro'nun 15 uncu sayısın- da çıkan yazımda «Hayatı telâkki tarzı» mefhumu etrafında 97