1 Mart 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 20

Dünya İkhsadiyatı : Müstemleke ve yarım Müstemlekelerde Buhranın tesirleri. İsmnril Husrev. Dünya kapitalist iktisat sisteminin bünyesinde gizli duran bin bir türlü tezatları buhran sayesinde bütün çıplaklığıyle önümü- ze serilmiş göürüyoruz. «Prosperite» (1) devrinin tezatsız inki- şaf hulyaları artık kafaları sarhoş etmiyor. Bugün vakı'a olarak göze batan acı hakikat, âlemşümul bir sefaletin bir med dalga- s1 gibi yavaş yavaş fakat korkunç ihtilâtlarla yükseldiğidir. Dünyada bir milleti diğer bir millete esir, millet içinde bir sını- fi diğer bir sınıfa tâbi kılan garp kapitalizmi, bir piyasa bozuk- luğundan değil, son iki asşır zarfında doğurduğu içtimat tezat- lardan muztariptir. Bugün.dünyanın üç büyük lagere (karar - gâha) ayrılmış olmsar (1 — Müstemlekeci memleketler, 2 — Müstemlekeciliğe isyan eden milletler, 3 — Sosyalist bir rejim kuran memleketler) bu tezatların zaruri bir neticesidir. Bunun için bugünkü buhran içinde bu tezatların bilhassa müstemleke ve yarı müstemlekelerle metropoller (müstemlekelerin tâbi ol- duğu memleketler) arasındaki büyük zıddıyetlerin nasıl teza- hür ettiğini yakından görüp tanımayı, müstemlekeciliğe isyanın bir ifadesi olan milli inkılâp davalarımızın idraki bakımından zarur? buluyoruz. Zirai emtex fiatlarının sukutu şeklinde tezahür eden zirai buh- ranın başlangıcını 1929 senesinde aramak doğru değildir. Zirai buhranın ilk alâmetleri 1927 senesinin ilk rub'unda Britanya Malayasında, Hollanda Hindistanında, dördüncü rub'unda da Ayvusturalya'da, 1928 aonesinin ilk rub'unda Kuba'da, üçüncü rub'unda Brezilya'da, 1929 senesinin birinci rub'unda Kolom- bia ve Meksika'da, ikinci rub'unda da Çin, Arjantin, Mısır, U- (0 Umumi harpten şonra Amerika'da 1928 şenesinin dördüncü vub'unn kadar devam etmiş olan iİnkişuf devri. 20