1 Aralık 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 36

etilrecek ve bu böylece uzayıp gidecektir. Hulbuki husust sermayenin gâ- yesi memleket mikvasında bir sanavi kurmuak değil sanayiin her hangi bir parçasından ayami isliladedir Kokunu hariçten getirmek, demir cevherini devlet himayesile nakletmek ve nihayet dahili piyasadaki demir flatini kendi muliyet Tialile arsu et- tiği kâr mecmuu #eviyesinde tutmak suretile işlenmede temin edebilir. Fu- kat hu İstihsal hiç bir vakit rusyunel ulamuyucarsı için derlet ilâ nihaye haraç güzar olacak demektir. Halbuki bu işletme devlet tarafından yapılarak birbirini tamamlıyan sann- yi hep birden vücude gelirse devlelt için bir Zarar değil belki ham madde- yi kıymetlendirmiş, ucuz maliyet dolavıslle diğer sanuyide inkişuf, nakil vasıtaları ücretini piyâasa fiatine göre tanzim gibi bir çok taraflı bir fnide temin edecek ve ayni zamanda bu en mühim sanayi kısmı rmnemleketle köklü olarak tcessüs edecek ve diğer sanaylin köklü olarak yerleşmesini mucip olacaktır. Mütehassıs, işçi ve Ten adamı yetiştirmek hustusunda devletin haiz olduğu iktidarda mevdandadır. Tedris organi devlet elinde bulunduğuna göre sa- navljin ihtiyaçlarını daha evvelden hesaplıvarak kendi elemanlarını onn göre yetiştirebilir. Raşı bozuk sanaylin mütehassıs ihtiyacı nedir? Bunu hesaplamak her vakit kolay bir şey değildir. Hesaplansa dahi bu hesaba göre yetiştirilen işçi ve fen adamının o sanayile yerleştirilmesi kolay ol- mıyacak. Ya fazla veya noksanlıklar bulunacaktır. Ancak devletin kendi elle kurduğu sanayidir ki evvelden hesaplırla kâfi insan unsuru busurlu- yabilir. Tekmil bu münakaşalardan çıkarılabilecek netice şudur; Türkivede bu- günkü teknik şartlara uygun, hugünkü büyülk sanuyi karakterine mutabık geniş sanayi tesisi ancak tek elden yani devlet elile mümkündür. Kücük sanayide bile bugünküu teknik gartları uygün aolarak bir kuruluş temin edemiyen husus! şahıs ve şirketlerin hüyük sanayide yer almaları imküâ- nı yoktur. Aneak devlet bu kuruluüş esnasında çok müsalt ve muhaceret halinde bulunan harici sanayi sermayesinden ve tesisatından istifade ede- bileceği gibi bulabileceği dahili sermayeden de (mesclâ Erganl demiryo- lunda olduğu gibi) pekâlâ istifade edebilir. Bu gayede deTürkiyede tam manasile, birbirini tamamlayıcı, koruyucu, rasyonel işleyici, mütemerkiz, mütehassıs ellerde çalışan geniş sunayi kurulmuş olur, Kadro aboneleri abonelerinizi tazeleyiniz. Ve yeni aboneler bulunuz. 86