1 Ocak 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 7

akim kalırdı. Bunun canlı teyidini bu günün cemiyet nümunele- ri içerisinde de bütün vüzuhile bulabiliriz. Bazı cemiyetler vardır ki, orada tabiat mütehakkim ve tekniğini yapamayan, örsünü ve ateşini bulamayan insan kudreti ise bu âsi ve mütehakkin tabiatın cilvesine esirdir. Böyle cemiyetler, bü- yük teknikli memleketler karşısında tâbi ve esir olan müstemle- kelerdir. Böyle cemiyetler ruhan ve maddeten akim ve iptidai cemiyetlerdir. Bu memleketlerde tabiat, sırrını ve nimetini, hiç kıskanmadan saçmış ta olabilir. Fakat kolu bağlı insan, teknik- siz insan bu ifsâ edilmis sırlar ve bu saçılmıs nimetler karşısın- da da aç ve sefildir. Bazan da tabiatı yenen, tekniği yaratan, fakat bir Börtecene- den, nizamın, inkişafın yol göstericisi olan bir temiz idealden mahrum olan cemiyetler de vardır. Bu cemiyetlerde insanla ta- biatın mücadelesi ve tekniğin tevakkısı, nihayette yine iİnsanın esaretinden, fakat bu defa tabiat elinde değil, teknik elinde exa- retinden baska bir neltice vermez. Böyle cemiyetler de, tabiatı yenen, tekniği elinde toplayan, fakat bu tekniğin idaresine, bü- tün milletin menfaatına uygun bir eda vermiyen yerler, yahul büyük sanayi memleketleridir. Bu memleketlerde teknik, bir taraftan memleket içinde bir takım zümrelerin esirleştiril- mesi, diğer laraftan memleket haricinde bir çok milletlerin tek- niksizlestirilmesi ve müslemlekeleştirilmesi hesabına terakki e- der, Fakat bu terakkinin esasında, her gün biraz daha derinle- şen ve bu terakkinin sür'atile mebsuten mütenasip olarak kes- kinleşen bir tezat mevcut olduğu için, bu tarakki bir gün, ya in- kisafın durmasını, ya cemiyetin dağzılmasını ve iptidailiğe dön- mesini icahettirir. Ya tekniksiz, ya idealsiz cemiyetler gibi şefsiz cemiyetler de vardır. Buralarda da milli irade fikir ve menfaat ayrılıkları ara- sında dağılır, maşeri arzu teşekkül edemez va cemiyet hareket ten kalır. Halbuki ideal cemiyet, tabiatı, tekniği, insan kudreti- ni, maşeri iradeyi ve rehper fikri birleşliren cemiyettir. Ergene- kon efsânesinde bu tecanüs kemalini bulmuştur. Orada teknik bütün millet için çalışır ve bütün taliinni tekniğin yahut, dağ eriten ateşin taliine bağlayan millet, Börtecenenin izinde yeni yollar ve yeni geçitler gözler durur. «