1 Ocak 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 21

sul ekildizi takdirde yerde henüz kemale gelmemiş mahsul du- rurken hasat zamanı gelmiş dizer mahsulü kaldırmak için behe- mehal tarlaları ciğneyip geçmek lâzımdır. Bunun için köy hal- kı, köyün heyeti umumiyesi iştirak etmediği takdirde münferi- den bir baska mahsul zeredemez. Bundan maada, mahsul yar- de iken kimse hayvanını da bırakamaz. Aksi takdirde hayvan- lar bütün mahsulleri mahvederler. Kars'ta köylü arasında çıkan ihtilafların menşei de burdadır. Görülüyor ki, bu işletme tar- zında bir tahdit vardır. Ferdin harekâtı diğer fertlerin harekâ- tına tâbidir. Bunun aksini yapamaz. Almanya'da Mark usulü cari iken bu tahdit ameliyesine Flurzwang tâbir edilirdi. Anadolunun diğer köylerinde meralardan müstereken intifa edil- mesi usulü, burada zikrettiğimiz tarzın bir bakiyesi olabilir. Zer edilen tarlalarda şahsi mülkiyet teessüs etmiş olmasına rağmen arazinin mebzul, nüfusun az olmasından yahut meraların şahsi mülkiyet altına girmemesinden meralar, müştereken istifade e- dilen arazi halinde kalmıştır. Maamafih Anadolu'nun bir çok yerlerinde köyler civarındaki meralar üzerinde mülkiyet iddia edenler çoktur. Köylüler bu meralarda hayvanlarını muayyen bir ücretle otlatırlar. 21