1 Ocak 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 20

intifa ederlerdi. Arazi fertlerin değil, kabilenin mülkiyeli altın- da idi. Müruruzamanla istihsal faaliyetlerinin merkezi sikleti, çobanlıktan ziraalte inlikal edince, müşlereken istifade edilen topraklar, aralarında kan rabıtası olan kabileler efradı arasın- da her ailenin zati ihtiyaçları nisbetinde- taksim edildi. Toprak- lar bazı yerlerde ailenin istifadesine terkedildi. Bazı yerlerde de muntazanı ve münavebeli bir taksim usulünc tâbi kılındı. Fakat bu taksimde topraklar kimsenin şahst mülkiyeti altına girmedi. Her aileye isabet eden topraklara plough - land, pflug, yahut possessio - familia, aratrum, terra familia, yahul kısaca familia derlerdi. Bu topraklardan istilade eden köyler ve aileler de, Mark. genossen, Mitmârker yahut Consortes ismini alırdı. Taopraklar aileler arasında taksim edilirken, mühim miktarda arazi de kö- yün müşlerek mülkiyetine terkedilmişti. Meralar ve ormanlar- dan ibaret olan bu araziye Almende denirdi. Orta zaman baslarmda çobanlıktan ziraate geçen bütün Âvru- pa milletlerinde gördüğümüz bu toprak münüasebeli, orta zaman imtidadınca muhtelif şartlar altında bir çok istihaleler gecirmiz- tir. Mark toprakları müsterek mülkiyet olmakitan çıkarak tedri: cen sahsi mülkiyet altına girmişti. Feodal mülkiyeti nizamının tecssüsile geniş Mark arazisi ya feodal araziye ilhak olunmuş ya- hut her ailenin yahut aileler arasına yabancı unsurların karış- masile yabancı unsurların şahst mülkiyetine intikal etmisti, Çarlık Rusyasındaki obşina tarzı da Rusya şartlarma göre te- essüs cimiş bir Mark usulüydü. Obsina'da bir köyün şahsiyeti mâüâneviyesine ait araziden, köyde oluranlar, müstereken istifade ederlerdi. Yukarıda Kars misalinde gördüğümüz gibi bu sistemin cari ol- duğu köylerde bir köylü kendi bildiği gibi toprağını ekemez. Diğer köylü mani olur. Herkes ayni zamanda hasat ve zeriyat yapmağa mecburdur. Çünkü buralarda tarlalar şatranç tahlası gibi küçük küçük ve birbirine mülâsık parçalardan mürekkep olduğu için bir köylü tarlasını biçmeyip te diğeri biçmeğe kal- karsa, hem birincinin hem diğerlerinin biçilmemiz tarlasından geçmeğe mecburdur. Bir köylü köyde ekilen mahsulden başka bir mahsul de ekemez. Çünkü hasat mevsimi başka olan bir mah- 20