1 Ocak 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 29

Ankara Moskova Roma. ! Yakup Kadri. Rusya, bu suretle, bize, Konstruktif, yani, yapıcı ve kurucu bir inkılâp tipi göstermiş oluyor. Burada, Ankara, Moskova, Rama gibi şehir isimleri altında ifade etmek istediğimiz üç harpson- rası mkılâplarının öbür ikisinde de, bu vasfı bulmak kabildir. Denilebilir ki, Faşizim, eski İtalya'nın iskeleti üstüne yeni bir İtalya, yeni, genç ve canlı bir İtalya kurmuşlur. Roma, âdeta tanılmayacak derecede değistiği, tazelendiği ve genizlediği gibi, cenupta, bazı sehirler, sanki yoktan yerin dibinden fışkırmış gi- bidir. Biz, bundan on bir on iki yıl evvelki İtalya'yı da biliriz. Ara- daki fark insanı hayretlere düşürecek kadar büyüktür. Giolitti"- ler, Nitti'ler, Sforza'lar devrindeki seyahatim esnasında simdi- ki güzel, muntazam ve modern Bari'nin yerinde içinde bir saat oturulmaz bir kötü kasaba bozuntusu vardı. Bugün, kahvehane- lerinin sokağa doğru uzanmız taraçalarında, zevkle oturulup, içi- len Brindizi'de bundan on iki yıl evvel, burun tıkanmadan yürü- necek tek bir yol _vokl:u. Faşisimin ziraal ve sınasat sahalarında neler yapıldığından bahset. miyeceğim. (Çünkü, bu bir ihtisas ve istatistik işidir. ve buna da- ir her dilde yazılmış kitapların adedi yüzlere varmaktadır. Biz ise, bu sahifelerde gerek Rus, gerek İtalyan inkılâplarının nevi ve mahiyetini ve her ikisinin Türk inkılâbile nisbetlerini tesbite ça- lışacağız. Bu sahifelerin teşkil edecekleri kitap bir seyahatname değil bir mukayeseli etüt olmak iddiasındadır.)| Türk inkılâbında da bu yapıcılık ve kuruculuk hamlesini müşa- hede etmemek kabil değildir. Koca bir imparatorluğun bağrın- DA '.uı-,î. nüshadan beri,