1 Eylül 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 6

bu şekil sermayenin inkişaf imkânları, gerek milli, gerek beynel- milel sebeplerle mahduttur ve mukayyettir. Bunun içindir ki Türkiye, şimdi kendi tanzim ve inşa plânının temeline, kendi bünyesinde hiç bir tezal ve istismar vasfını ta- şımıyan, binaenaleyh, her türlü inhilâl unsurlarından beriy olan kendi milli «iş» sermayesini koyacaktır. Şimdi milli bir tanzim ve inşa plânının mevzuu ancak, Türk milletinin kanında yanan iş hasretine, cereyan sahası bulmak ve «iş»vi realize etmektir. Binaenaleyh, milli işlerimiz, paramızın miktarı ile değil, para- mızın miktarı milli işlerimizle mukayyet olacaktır. Para serma- yemiz yoktur, fakat iş sermayemizin bereketine, yani Türk top- rağının verim kudretine ve Türk insanının iş kabiliyetine hudut tasavvur olunabilir mi? Bu kudretin ve bu kabiliyetin talihini, her yerde para adını alan, bazan bir madenin soğukluğunada, bazan bir kâğıdın manasızlı- ğında temsil olunan bir madde parçasının azlığına veya çokluğu- na nasıl tâbi kılabiliriz? Bir inkaılâbın mukadderatı, bir madde- nin kemiyetine bağlanabilir mi? Hayır. Paramızdan evvel işimizi çozaltalım ve paramızın mikta- rım, işlerimizin miktarına tâbi kılalım. Burada ancak umüumi olarak işaret edilen bu fikrin biraz tavaz- zuhu için evvelâ, para mefhumu üzerinde kısaca tevakkufa Tü- zum vardır: Para nedir? Para bir «metardır ki bu metaan fiatı (1), esas itibarile her za- man, mübadeleye sevkolunan emtianın hacmine, yani kısaca, bir mübadele vasıtası vazifesini gören paraya olan arz ve talebe bağ- lıdır. Paraya talep artınca para fiatı yükselir. Paraya talep aza- lınca para fiatı düşer. Vakıa, ya altın olan ya altınla tebdili kabil bulunan paraların fiat temevvüçlerinde daha karışık bir takım şartların tesirleri vardır. Bunların fiatını yalnız milli piyasalar değil, beynelmilel piyasalar da tayin eder. Çünkü altın, yahut altınla tebdili kabil para, artık yalnız millt bir kıymet olmaktan çıkmız, ayni zaman- M) Burada mevzuulalıs olan, Naramın *kiymeti » dekil, fiatı vani pazardaki kurudur. Üsztünde durmak istediğimiz nokta zatce Türk parasınız vuziyeti olduyu ve Türk parası ise altımla katsılanmıyan ve biadenaleyi yalarc dahi)i fiyat kanunlarııı yöre tedavül eden bir para bulunduğu tçin, altan esasında mücssir olan kiymet kaaunlarının burada auzarı dikkate alınmasısa Tüzum gütülmeli. 8