1 Temmuz 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 45

bi larına avdetinitazımmun eden harikulâde bir idi. Linamms kambinezonu Tamirat ve harp borçlarımın dava- ma, işle hu harikulâde kombinezonu suya düşürecek mahiyetle idi. Ve bunu, en iyi, bir taraflan Amerikan finansı bir taraftan da onun pazarı olan Almanya biliyordu.- Öyle ki ililâf devletlerine silâh ve mühim- mat kredileri açarak "hurp borcları ,, y_ıiu o0 kürlı hll' f(l.'şl] açması Ameorika'yı nasıl enlar le- bine harbo sürükledi ise, hu scfer de, o Tusıldan çok daha kârlı olan “harpasonrası kredileri”', ayni Ame- Tika'yı, Barih olarak üç senedenberi Alman dayasının müdalii kılmışlır. Bu, böyle olmak ve tamirat ları,, ile ”harp borçları,, nan ilgası New-York mahafili ve bunların mü«- messillerince çoktan karar yaman İçnı borç şlrilmış olmakla beraber, meseleden uçıklanı açığa bahzelmeğe, elbette . ki imkân görülmemiş ve bütün mesele alttan alta ve gizliden gizliye, olguu bir hale gelirilmiştir. Daranın, matlup şekilde, halli için, "buhran,, he yok ki hüyük bir rol oynamıştır. Eğer öyle olmasa finans merkerzi kendi aralârınıda V- yuşmamış okalardı, hiç, sarahaten Amorika'ya kurşı bir müllebil ve kararlı harekeli sanne koönuşmalarını ve kararları nı, ÂAmerika, bu kadar soğukkan- hlıkla karşılıyahilir mi idi? Hulâsa edelim: i, Gold Exehange Standard ile fi- nans merketleri, milvarlarca kredi- yı, emlin mubadeleleri ile' yanı ta bil bir yoldan değil, ile yani Bun'i bir yöldan ve doğru dan dağruya, kendi lehlerine ku- rulmüş bir para sisteminin husu- siyellerinden pervasızca ve zerre ka- şüp- idi ve eker üç tensil eden Lau- ”kredi ilidamı,, dar ahlâki endişe göstermeksizin i&- tifade elmek suretiyle, hesap ve del- ter üzerinde “imal,, olmişlar ve ik- rax eylemişlerdir. Bu işte: a) Amerika, büyük matluhata ma- Dktir. Bunları etlirmek tahakkuk İı;'..A'İı'nıı lı-ırı_'İ.'f..'ı:ııİ.“-..". ğilsa de kısmen, temamen de- rahat ralhıal (era- gat odobilir. b) İaşrilleve, Örtaavrupa'daki kre- di inhidamının zararlarını gürmüş olmakla beraber 4 milyar İngiliz hrası kadar bir matlubu ila cihan dayinleri arasında, gene hi rinci derecede bir mevki tulmakla- Tamirul tahsilâtında bulunarak harpı barcları tediyatı etmesi, menli de oOlsa, tediyo , müvazenesinde ı'ı'ıy'i hir yol Oynamakladır. Her iki barç minin kaldırılmasında, elbolle kı.uı— ak menfaat vardır. ey Fransa, Gaola Standard x - ebange'ten ikrazalla bulunmak bu- retiyle islilade etmemiştir. Buna mükabil, müuazzam miktarda altın biriktirmiştir ve bu sayede biriklir- mişlir, bir. çok , dır, Amerika'ya na devam Dünyada altın sisteminin bu- kasını temin edecek eldeki altınlara dayanan garanlili bir pu- ru ye kredi ibracalına heçmcsi ta- miratın kalkmasından göreceği za- rürlürı, bir kaç defa telâfi edacuk- Ür. 9. Finans nedxcrlen. görülü- yor ki, hurgten evvelki ve harp vs- nasindaki “mallup hesapları,, na, harpsonrasının en büyük gelir mem- hat olan Gald Standard üxchange'in temin eylediği “matlup hesaplurı,, ni takdim- eylemekte, hem miktar bakırmımııdan hir tercih sebebi ,hem de “buhran,, dan çıkahilmek za- olursa, viyesitden "koeyliyet,, çe bir fayda umuyorlar. - 3. Finans merkezleri, bu hesabı 45