1 Temmuz 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 19
senedi vermek gibi hakları timar sahibine vermiştir. Mamafih Devlet isterse bu hakları alarak bir başkasına vermekte de serbestir. Fakat bütün bunlar, timar miülessesesinin harici şe- killeridir. Sây teşkilâtı noktai nazarından bakarsak köylü ile sahibi arz arasında sıkı bir sınıfi tabiiyet görürüz, Raaya, müs- takillen çalıştığı ve yalnız muayyen vergisini verdiği halde hür değildir. Raaya «ziraata kabil yerini üç yıl boz komak sipahiye zarar» |”| olduğundan sipahi, üç sene sahibi tarafından ziraat edilmiyen bir yeri alıp bir baszkasına ba tapu verebilir. Köylü her sene muayyen miktarda mahsul ekmiye, hiç ekmediği sene ekilmediği veya noksan ekildiği için muayyen miktarda ceza vermiye mecburdur, Timar usulünde köylü istediği zaman top- vağını terk edemez. «Timarlardan müteferrik olan raayayı cemetmek kanundur... Ama on beş yıldan ziyade mütemekkin olup oturanı kaldırmak refolunmustur... İstanbulda bir kimes- ne mülemekkin olsa göçürmek memnudur (**)... Raiyet gitse damı ve çulu sipahinindir. Suvari kovsa damı ve çulu raiyyetin olur» (|***). Kanunnamenin bu salırları raaya üzerinde sipahi hakkının kat'i ve mutlak olduğunu gösteriyor. Raaya zahiren toprağa ba tapu mutasarrıftır amma, hakikatı halde bu tasar- ruf hakkı suri ve raiyyet mutasarrıf olduğu toprakla beraber sipahiye bağlıdır. Sipahinin emrinde olan arazi iki neyidir: 1. — Sipahinin ken- disine mahsus hâsı, hususi toprağı vardır. Bu toprak beylik topraktır. «Tapu olmakla kimseye mülk olmaz... Sahibi timardan kangisiki, akçaya tama edip kendi zamanında ol asıl yeri tapuya verse, kendi zamanında tapu ola. Verdiği kimesne ancak ol timar sahibi zamanında tasarruf ede. Ol sipahi niza edemez. Amma kendudan sonra timar kime müntakil olursa ta- puyu ol boza, Kendi dahi bozsa olur» (****). Sipahi bu kendi tasarrufu altında bulunan toprağı ortakçıya verir. Ortakçı tıp- kı bugün olduğu gibi mülkiyeti olmıyan veya toprağı kâfi gel- miyen köylüdür. 2. — Diğer topraklar, varidatı sipahiye 1lahsis olunan arazidir. Bu arazide köyler vardır. Meselâ besyüz köyü TT Kanununnamci Ali Oğneu, Tarih enrümeni mermuası. İlâva. s. 14 —| (, C**) Bilühare Anadoluda başlıyan içtöim ai bexehxüpler üzerine Islanbula halk ekını beslaymıca nüfusun fazlaşını çıkarmak usulü kalm olmuşlur. (***7 Kanumname, Keza, (**1**) Koğa. 19
