1 Temmuz 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 33

? kâfi malümat yok, Moskova sokaklarında ekmek kıtlığı yüzünden bir iğtişaş olmuş. Çar, cepheye gitmiş. Petrograd'dan bir kalabalık kalkıp Çarkoie Siölo'ya kadar yürümüş. Ayni şehrin bilmem han- gi meydanında asker halk üzerine ateş etmeğe mecbur kalmız. Ye- ni bir muvakkat hükümut teşekkül etmiş. Journal de Genöv ağır başlı konservatör bir gazetedir. Muhare- be zarmanında mümkün olduğu kadar biytaraf görünmeğze çalız- makla beraber gene candan Fransız taraftarı olduğu belli idi. Onun için Rus inkaılâbına dürbünün tersiyle baktığına ve bililti- zam her seyi küçük ve ehemmiyetsiz gösterdiğine kanaat getiri- yordum, Bir birini takip eden Rus haberleri bu kanaatimi tekit etti. Çar ailesinin Pier ve Pol kalesine tıkılışı yürezğime emsalsiz bir ferahlık verdi. Bugün kırkını geçmiş olan Türk milliyetçileri için ÇARLIK denilen müessesenin ifade ettizi mana kadar iğrenç ve korkunt bir sey var mıdır? Çarlık, büyük babalarımızdan bize kadar üç dört batınlık Türk camıasının üzerine abanmış bir heyulâ idi. ÂAk saçlı ninelerimizin ruhumuza dehşet salan milli felâket men- kibeleri, dedelerimizin, ikide bir, almlarını buruşturup yüzlerini k- zartan geçmiş ve gelecek tehlikeler, hınc ve ayıp yüklü hatıralar kaynak olarak hep Çarlığa irca edilebilirdi. O mel'un Ayastafa- nos muahedesinden sonra bu dev gövdesinin sarp ve kesif gölgesi Bozaziçi'nin üstüne yıldırımlar taşıyan bir bulut halinde zaten uzanmış hbulunuyordu. İşte, ben, garip ve avâre Türk çocuğu, lsviçre'den, güzel İstan- bul'un basındaki bu bulutun sıyrıldığını gördüm. Gerçi, Rusya'da, ihtilâl sağnakları içinde biribirini takip eden muvakkat hükümetler, Prens Llovof'tan Kerenski'ye kadar, hep, muharebeye devam edeceklerini ve İstanbul üzerindeki haklarından vazgeçmeyeceklerini söylüyorlardı. Fakat, İngiliz ve Fransız heyetlerinin koydukları desteklerle ancak - tutunabilen bu tahta perdelerin arkasındaki uğultu, bize, Rus inkılabının daha bir çok hayret verici safhalardan geçeceğini bildiriyordu. Hatıranın tahlili İsviçre, o zaman, bütün dünya ugultularının aksedip çatıştığı bir yerdi. Denilebilir ki, insanlığı sarsan muharebeler, inkılâplar, o amansız milliyet, ırk, fikir mezhep ve menfaat mübarezeleri, 3 B3