mali olduğunu anlamak için Anadolu istiklâl harbinin ateşinden geçmem İâzımcgeldi, İstiklal harbi - Rus inkılâbı İstiklâl harbi esnasında Rua inkılâpçılarıyle aramızda leessüs e- den dostluk tesadüfi bir şey değildir. Rus internasyonalistleriyle Türk nasyonalistleri arasında-nazari sahada mevcut derin tezatla- ra rağmen- iki taraf inkılâpcılarının ilk gününden birbirlerine el uzatışlarına siyasi ve askeri zaruretlerden doğmuş bir hâdise na- zariyle de bakamayız. Her iki cephenin düşmanları bir olmasay- dı, memlekoetlerimiz birbirine bitişik bulunmasaydı, biz, gene inkı- lâp platformunda yanyana mevki alacaktık. Lenin, Türkiye'de bir milli hareketten haberdar olduğu gün tarihi materiyalizma gürü- şünden bu hakikati anlamıştır. Mustafa Kemal, kendine has inzu- iston kudretiyle her iki hareket arasındaki -birleşik demeyeceğin- muvazi hattı mebdeinden keşletmiştir. Moskava'daki komunizma şefi, «Dünya yüzünün bütün milli is- tiklâl davaları bizim davamızdır.» derken, Ankara'daki nasyo- nalist Şef, düşman kelimesi yerine «Avrupa imperialistleri» te- birini ikame ederken öbürü berikinin, dilini konuşmuş, beriki öbürünün yerine söylemiş oluyordu. Türk nasyonalist inkılâp edebiyatiyle, Rus komunist inkılâp ede- biyatı arasındaki bu benzeyiş de rasgele bir şey değildir. Gazi'nin birinci Millet Meclisinde söylediği nutukların, çok ker- ve dahil ve hariçte «Komunizmaya mı gidiyorlar?» velvelesini tahrik etmesi bu yüzdendir. Gazi, hiç bir vakit komünizmaya meyletmedi. Hatta, en nevmit zamanlar için bile düsündüğü ko- munizma değildi. Fakat, milli kurtuluş cidalinin şefi ile inter- nasyonal komunizma şefinin karşısına dikilen cephenin üzerin- de «İmperialist» yaftası asılı idise, her iki tarafın bu kelimeyi ayni tarzda okunmaması için ortada hiç bir sebep yoktu. Bazı hadiselerin manası. Bu iytibar ile, komünist inkılâbı üzerine İngiltere'nin Arkanjel'i işgali, Japonya'nın beyaz Rus askerleriyle beraber Sibirya'da bir cephe kuruşu, Fransa'nın Karadeniz'e donanmasını gönderişi mana ve mahiyetçe İstanbul'un, İzmir'in ve daha bir çok vatan parçalarımızın işgal ve istiylalarından farkdlı değildi. (Arkası var)