1 Ocak 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 34

gevezelerden tutunuz da, bir proje ile bir günde ıslaha kalkı- şan çeşit çeşit ıslahatçılar, yahut halkı imana davet eden renk renk sahte peygamberlere kadar muhtelit tipler bu te- fekkür sistemsizliğinin hep birer misalini teşkil ederler: Aşk Ahlakı kitabmım methal kısmında da aynı suretle ıstılahların israf edilişi vardır: Felsefi kategoriler ve mektep- ler arasındaki sınırların ihmal edilişi vardır: Mefhumlar yerine ıstılahlarla sentezler yapılışı vardır! Hulasa tefekkür sistem- sizliğinin bütün unsurları ayrı ayrı ve derece derece mevcuttur! Metne gelince; bir tarih hikâyesini hatırlatalım: Eski Filistin de, Roma imperatorluğunun sert ve kuvvete müstenit rejimi eltında bütün istiklalini ve milli müesseselerini gaybeden ve esasen hiç bir zaman isliklale liyakat göstere- meyen hakir bir kavim yaşıyordu. İstiklalin ve “Millet,, olma- nın ictimat şahsiyetinden mahrum kalıtıca bu kavmin efradı ayrı ayrı tereddi etti ve her biri ayrı ayrı kendi nefsine ve kendi menfaatine döndü., Bir kısmı ahlak spekülasyonları, bir kısmı ticaret spekülasyonları yaptı, Rivayete göre bunların arasında bir de “İsa peygamber,, vardır. Bu da kendi nefsine döndü. Fakat bunun dünüşü ne bir ahlak tereddisi, ne bir menfaat endişesi değil, bir ruh spekülasyonudur. İsa kendi nefsine dönüşte hürriyet'n reak- siyonunu, kendi ruhunda fert ve millet esirliğinin ahlakını aptı: )*;Bıı?r yanağınıza bir tokat vururlarsa, öbür yanağınızı çe- viriniz;, dedi. Halasını milletinin esarete karşı isyanı yerine, rubunu zülme alıştırmakta buldu! şte Aşk ahlakının metainde de, aynı miskin ruh esareli- nin karikatür bir hasreti var. Bu edada; insan dimağının gü- zel güzel işlerken bir gün, bütün objektif elemanlarından tecer- rüt etmesinin ve kendi kendine sentezler yapmak iptilasına tutulmasının bütün alametleri aynen görülmektedir! Hulasa; bir kitap değil bir ruh fantazisi karşısındayız. Memleketimizin münevver efkârı ammesi arasında ahlaki ve fili sahada müşterek noktalar bulmak endişesini takip ettiğini söyleyen bu hastalıklı ruh haletinin müşahedesi, inki- labımızın İdeoloji cephesinde de vakit geçirmeden girişmek mecburiyetine bulunduğu mücadelenin genişliği ve ehemmiyeti hakkında epi fikirler verecek kadar dikkata şayandır. Biz Aşk ahlakındaki sinik mistisizmde, inkilabın mukadde- 34