1 Ocak 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 14

azalmadığından konsorsiyum da bilhassa bu aylarda farzla döviz satmak mecburiyetinde kalmaktadır. Bu ayların açıkları ekseriyetle ihracat mevsimlerinde telâfi edilmekte idi. Diğer memleketler buhran devirlerinin ticareti hariciyedeki tah- ribatını dünya konjunkturunun inkişaf zamanlarında kapattık- ları halde (Türkiye iktisadi bünyesindeki bozukluktan dolayı ha- rici ticaretinde senelerdenberi devam eden kronik açık yüzünden dünya konjunkturunun ekspansiyonlarından istifade imkânları bulamıyar. Ticareti hariciyemizin göğdesindeki bu daimi açık her zaman paramızın alım küvvetini tehdit eden bir amildir. Harici ticaretimizdedi daimi açıklar (milyon lira olarak) 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 “1vaylık"*) 35.7 491 482 52.9 499 1007 2.54-- 15.8 Geçen senenin ilk on ayı zarfında ithalâtımızı 118.0 milyon, ihracatımız da 120,5 milyon lira idi. Buna nazaran iki buçuk milyon İiralık bir ihracat fazlamız vardı. Bu fark kambiyo müuvazenesi noktai nazarından ehemmiyetli bir unsurdur. Bu sene ise, senenin ilk on ayı zarfında ithalâtımız 111.5 milyon ihracatımız ise, ancak — 96.7 milyon liradan ibarettir, Buna nazaran bu on aylık ithalât ve ihracat muvazenemizde i$ milyon Hralık bir açık görülmektedir. Binaenaleyh Türk parasınm iki sonedenberi idame edilmiş olan istikrarımı tehlikeden kurtarmak için ne 1726 numa- ralı kanun mucibince kullanılan ihtiyat evrakı nakdiyesi mukabilinde piyasadan şimdiye kadar satm almmış olan dövizler (42 milyon frank, sabit ingiliz lirası olarak 400,000 sterlin ) ne de buna zamimeten konsorsiyumun mudahale akçası olan bir milyon ingiliz lirası kifayet edebilirdi. Bu vaziyet hükümeti kat'i ve seri tedbirler almak zaruretin- de bırakmıştır. Bu tedbirlerin birincisi şimdilik ithalâtın tah- didi olmuştur. Bunu başka ve daha radikal tedbirler takip edebilir. Fakat şu muhakkaktır ki, Türk parasını korumak VI 1930 senesinde İchimize olur fazla 1020 senesinin — gayri tabit itha'dtandan ve 1D31 scnesindeki açığın diğer senelere nazaran ız olması irhatder. da ihracat gibi azalmış bulunmasından — mütevellittir. Memleketin alım kabiliycti düşmemiş olsaydı bu açık Dek büyük yekünlara baliğ olabilirdi 14