1 Ekim 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 8

nüz geniş sahalarda göze çarpan manzarası budur. Binaecnaleyh, Türk vatanını siyaseten olduğu gibi iktisaden de tam, ve bütün bir birlik haline getirmek için ilk adım, mubudele varlığının ve teknik geriliğinin eseri olan bu iptidailiğin damga- sını da onun yüzünden silmek, yani Türkiyede (içtimai iş bölü- mü) nü memleket mikyasında yaratmak ve tanzim etmektir. İçtimai iş bölümünün inkişafı ve tanzimi..... İşle içpazarın, milli pazarın yaratılışı budur. Bir memlekette ictimai iş bölümünün ilk inkişaf merhalesi, mabsul yetstirme işlerinin, mahsul işleme işlerinden ayrılması ziraatin sanayiden tefriki, yani köylü ailesinin, gıda maddele- rile ham maddeler müstahsılı, fahat sanayi mamıdlâtı müstehliki haline gelimesile başlar. Mahsulün işlenmesinin, mahsulün yetiştirilmesi islerinden ayrı lışı, bizzat ziraati bir san'at yani emtia istihaal eden bir iktisat faaliyeti haline kalbediyor ve bu iki istihsal şubesini, müteka- bilen birbiri için çalısan, mütekabilen birbirine pazar olan iki milli faaliyet haline koyuyor. Çünkü istihsal ancak kendine ha- riçte talep bulduzu nisbutte tazlalaşır ve mahsul, yani müstah- silin zati ibtiyacına yaraya'ı şey, ancak diğer mahsullerde kendi karsılığını (kendi kıymet mundilini) bulduğu nisbette emtiaya tahavvül eder, svani mubadeleye tahsis olunabilir. İlk evvelâ mahsul yetiştirme işlerinin mahsul işleme işleri ile, yani ziraatim sanayile ayrılışı şeklinde tecelli eden bu seyir (Differenciation) gittikçe bir taraftan ziraatin, diger taraftan sanayiin kendi dahilinde müstakil şubelere ayrılışı, nihayet bunlardan daha tâli diğer bir takım istihsal şubelerine bölün- mesi şeklinde detinleşir ve mürekkepleşir. Bu suretle kendi is - tihsalâtını, diğer şubelerin istihsalâtile karşılaştıran istihsal fa- aliyetleri artar ve mubadele imkânları çoğalır ( bir taraftan mu- ayyen ziraat mahsullerinin istihsalinde ihtisaslaşmış zirai mın- takalar, diğer taraftar müsait şartlarla inkişaf etmiş sanayi mıntakaları ve subelari vücut bularak mübadele memleket mik- yasında bir mahiyet alır). Memleketin en hticra bucakları biri - birine bağlanır. O ane kadar basit ve passif yani fakir ve geri bir müstahsil olan toprak işçisi bu makanizmada iş kabiliyetini paraya tahvil etme imkânını bularak « İçpazar » yani milli pa- zar doğar ve ilerler. 8