1 Ekim 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 34

daha ziyade Amerikan makine tiplerinin daha uygun geldiğini bildirdikleri zaman, İngiltere bu noktayı ehemmiyetle göüzününde tutmayı ve Kanadaya ÂAmerikan tipindle makincler satmayı vad- ediyorlar. Binaenaleyh, İngilterenin Ottawa'da hazırladığı prog- yam, sanayileşmek kararları kat'i olan Dominionları İngilz is- tihsal vasıfaları ile sanayileştirmek fahat bunu yapabilmek için yani 'Domı'nğion!ara modern Amerikan tipinde makineler sata- bilmek için sanayilesme temposunu yavaslatmaktan — ve vakil kazanmaktan ibarettir. Çünkü İngiliz ağır sanayiinin Amerikan ağır sanayiinin bugün satabildizi modern makineleri satabilme- si için outillage'ını (fabrika teçhizatını) değiştirmesi lâzımgel- mektedir. Bu ise zaman meselesidir. Dominionların bu sabırlarını da, İngiltere, onların ziraat mad- delerine ve ham maddelerine pazar olmak suretile satın alıyar. Ottaw konferansı ispat ediyor ki, akıllı ve uzak görüşlü Albion, bu anlaşma esası üzerinden Britanya İmparatorluğunun bütün yirminci asır boyunca moderm ve rasyonellestirilmiş — tekniğe geçmesini istihdaf ediyor. B — Stresa'da Avrupanın bir kapalı saha telakki edilmesinin ve emtia mübadelesinin bu kapalı saha dahilinde tanziminin ilk teşebbüsünü görüyoruz. Bir Avrupa gümrük birliğine gidilmek .— : isteniyor. Çünkü Orta Avrupa ve Şark Avrupasının geri ziraat tekniği Denizaşırı memleketlerle kat'iyen karşılaşamıyacak bir vaziyettedir. Fransanın bütün harpsonrası esnasında buralara yatırdığı siyasi kredilerin tamamen donması bundan başka da bu memleketlerde devlet maliyelerinin iflâsı, hep bu teknikteki geriliğin neticesidir. Bu memleketlerin mallarını satabilmieleri için mutlaka bir himaye payına ihtiyaçları vardır. İşte Stresa'da muttasıl «toprak mahsullerinin kıymetlendirilmesirnden bahs- olunmasının sebebi budur, Fakat Stresa'da himaye olunan şey, sadece geri teknikli ziraat değildir. Ayni zamanda geri teknikli sanayidir. Mahreçsiz sana- yidir. Ham maddesini hep dışarıdan getirmiye mecbur ve bu iti- barla Amerikan sanayiine karşı daima altta kalmağa mahküm sanayidir. Sade bu kadar değil. Stresa'da ayni zamanda verile- cek kredilerin kârlılığı ve verilmişlerin geri ödenmeleri imkânı düşünülmüştür. Plasman sahalarını ancak Avrupada bulabile- Bi