1 Ekim 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 28

Cihan içinde Türkiye: Cihan Buhranı hi"ti mî 7 Burhan Asaf. Bazı ham madde fiatlarının son aylar zarfında yükselmesi ve beraberlerinde bazı borsaları da yukarı doğru çekmeleri üzeri- ne, behran'ın belki de hafiflediği zehabı: «Buhran bitti.v müj- desini ortaya saldırmıştır. Buhran, hakikaten hitti mi? Bu suale buhranın telâkki tarzları üzerinde durmadan cevap vermek, abestir. Buhranı ü“ ayrı tarzda telâkki etmek kabildir: I — Kohiunktur (piyasa sartları) bakımından, 2 — İlli ve dogmatik bakımdan. 3 — İktisadi strüktür (iktisadi bünye) bakımından ve diyalek- tik görüşle. I — Konjunktur bakımından, Bu görüş, klâsik iktisat mektebinin görüşüdür. Buna göre, buh- ran, tabii ve mukadder bir duraklama devresidir ki, sebeplerini, fazla miktarda kredilerin istihsal sahasına yatırılması dolayısı ile istihsal ile istihlâk arasındaki uygunsuzluktan alır. Peryo- dik ve siklik bir hâdisedir. Her 6-8 senede bir baş gösterir. Ne- ticede, çürük mücascseler, çürük matlüplarla birlikte tasfiye edilir ve bu tasfiyeyi kendi kendine yapan piyasa, yeniden canlanmı- ya başlar. Bu şekilde bir buhran zuhur edince, bu görüşte iktisatçılar, hâ- diseyi bazan para, bazan kredi, bazan emtia bakımından müta- lea etmekle kendi aralarında izahça ayrılıklar gösterirlerse de, esasalta, yani buhran'ın tabii ve telâşa değmez bir hâdise oldu- ğunda boraberdirler. -Bu mektebin en son mezhebi, Konjunktur- culuk'tur. Yani, piyasanın her 6-8 senede bir geri gelen hastalı- ğını her defasında ayrı ayrı tahlil ederek buhranlar arasında müşterek halleri ayıklamak, bunlara göre sebebiyetleri tesbit etmek, bu suretle bir iktisadi teşhis ilmi (diyagnostika) meyda- na getirdikten sonra bir iktisadi önceden teşhis usulünü (prog- nostika) yaymaktır. 28