23 Haziran 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

ANAYASA C—A. Evet. B. Müstakil ve her bir amme idaresi kademesinde başka va- zife deruhte etmeyen kimselerden müteşekkil bir merkezi personel ko- mitesi kurmak, bahis mevzuu mües- seselerin üst kademelerine tâyinleri bu komiteden geçirerek yapmak, S— A. a. Yüksek hakimlerin, b. Askeri şahısların, c. Girerse öğre- tim üyelerinin ve d. Diğer yüksek Seve personelinin hak ve yetkilerini korumak balonundan sizce ayrı bir teminata lüum var mıdır? . Varsa bu teminat, hangi vası- la ve usullerle gercekleştirilebilir? C — A. Askeri şahıslar (b) hariç almak üzere (a), (c) ve (d) bentle- rinde bulunan personelin hak ve yet- kilerini korumak için ayrı bir temi- nata ihtiyaç vardır. B. Ca), (c) ve (d) bentlerinde zikredilen personelin haklarını koru- mak için mesleki birliklerin kurul- ması bir teminat şekli olabilir. Ayrı- ca (a) fıkrasında zikredilen yüksek hâkimlerle (0) fıkrasında zikredilen üniversite öğretim üyeleri için ana- yasaya teminat maddelerinin konul- ması gerekir S — A. Siyasi partiler hakkında Anayasaya hükümler koymağa ta- raftar mısınız B. araftar iseniz bu hükümler nelerden ibaret olmalıdır? a — Teşkilât halan ne dü- şünüyorsunuz? b — Gelir kaynakla- rı ve sarf tana ile ilgili "hükümler ko- e pa ır? c — Program yahut tüzük veya faaliyetleri antidemok- ratik olan partiler hakkında yideler konmasına taraftar mısınız? C—A. Evet B. Herşeyden evvel riya parti- lerin hukuki statülerini eden un mm ve siyasi partilerin Cemiyetler Kanunu da bırakılması lâzımdır. a. Siyasi aradi teşalaları, idari teşkilâta muvazi olarak tâ halle ve köylere kadar yilin il ve ilçe teşkilâtları bugünkü gibi muhafaza edilmeli, bucak ve DERE kaldırılmalıdır. b. Partilerin gelir kaynakları sa- dece üyelerinin aidatlarına inhisar etmeli, hükmi şahıslar sureti katiye- de partilere teberrularda bulunma- malıdırlar. Bundan ayrı olarak par- tilerin mali durumları her sene mâ- liye eşleri vasıtasıyle kontrol ettirilmelidir c. Bugüne kadar memleketimiz 22 dışın- | A a müey- ( de kurulmuş olan partilerin program e tüzüklerinde antidemokratik hâ- kimlere pek rastlanılmamaktadır.. Ancak partiler iktidara yaklaştıkça ve bilhassa iktidara gelince program ve tüzüklerini tatbik etmemeye baş- lamaktadırlar. Bu sebeble tüzük ve programlarındaki esasların antide- mokratik olmasından ziyade, iktida- ra geçtiklerinde icraatlarının antide- mokratik olup olmadığının muraka- besi esasdır ki bu da kurulması dü- ir Anayasa Mahkemesi ile sağ- lanabilir. Şu kadar ki, gerek 1924 ve sere Geçici Anayasada yer almış balim altı inkılâp Oumdesini parti programına almayan her hangi bir partinin kurulmasına müsaade edili- memeli ve bu umdelerden ayrılacak olan partilerin faaliyetlerine son ve- ilmelidir. — murların siyasi partilere ma bakla ne o düşünüyorsu- nu C — Memurların siyasi partilere girmesine taraftarız. Ancak memur- ların ifa ettikleri âmme hizmeti se- bebiyle, seçim zamanlan hariç, faal siyaset yapmaları doğru olamaz H. Naili Kubalı Hukuk devletin temel taşıdır S— A. Sosyal haklar da grev hakkıma tanınmasına taraftar a B. al iseniz bunun şartları ne simalar C. M murların sendika kurmala- rına tarullar mısınız? D. Memurlara grev hakkı tanın- malı mıdır? C—A. Evet. B. İşçi ile işveren arasındaki ih- tilâfın bir grevle Mai ından evvel her i nin temsilcierin- den ve bitaraf im leri müteşek- kil bir hakem heyeti önünde iddia ve mukabil iddialar dermeyan edildik- ten sonra hakem heyetinin vereceği karara razı olmayan taraf bu karar- dan itibaren muayyen bir müddet beklemek ve önceden ilân etmek şar- tıyla grev yapabilir, C. Evet, D. Evet. S — A. Seçim yaşı ,B. Seçme eh- liyeti, şartları hal daki düşünce- leriniz nelerdir C — A. Bugün memleketimizde iki seçim yaşı mevcuttur: Milletve- kili seçme yaşı 22, mahalli seçimler- de ise Gy belediye, il genel mec- lisi) 18 dir. Seçim ehliyeti yaşının 8e indirilmesi yerinde olur. sağlayacağı faydaların başında Me- deni Kanundaki rüşt yaşı ile ahenk temin edilmiş olması gelir. Bundan ayrı olarak 18 yaşını ikmâl etmiş genç neslin son hâdiselerde göster- | m olduğu olgun hareket ve davra- , milli meselelere nüfuz etmekte- ki. kabiliyetleri nazarı ate alına- i cak olursa, teşekkül edecek daha ge- niş bir seçmen kütlesinin milli irade- | yi daha a olarak inikas ettire- ceği muh. B. alan seçme ehliyeti i nin sadece yaşlan ile tesbit etmek fikrine omemleketlinizin içinde bu- lunduğu şartlar nazarı itibara alın- dığında taraftar değiliz. Seçme ehli- yetinde tahsil derecesine, aile duru- muna da yer verilmeli ve kademeli birrey hakkı tanınmalıdır. Meselâ kuma yazma bilmeyen bir reye sa- hipse, lise tahsili olan iki reye, üni- i versite mezunu üç raya S sahi; i lıdır Sonra seçmesi vatandaşların olma- aile reisi olup olmadığı da, seçme ehliyeti bakımından dikkat nazarına alınmalıdır S — Askeri şahısların oy verme- sine taraftar mısınız? C — Subay ve assubaylar oy ver- meli, fakat bir siyasi partiye intisap edememelidirler. AKİS, 23 HAZİRAN 1960