1 Kasım 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 34

Yeni bir harp silâhimın keşfi nasıl bütün ordu teşkilâtımda bir değişiklik yapıyorsa, yeni bir istihsal aletinin kullamlmaya başlaması da bütün cemiyet münasebetlerinin yeni bir şekil aul- masına müessir olmaktadır. Binacnaleyh teknmik, inkişaf — eder- ken, insanlar arasındaki mütekabil içtima? münasebetleri de de- giştirmektedir. Bunu mevzuumuza taalluk eden birkaç misalle izah edelim: Amerikada büyük maotörlü traktörler, kombaynler azumi rantabilitelerini ancak pek büyük çiftliklerde verebiliyorlar. Bir traktörün azami rantabilitesini alabilmek için 300-500 akerlik bir işletme sahasına lüzum vardır. 16-20 kadem tulünde olan bir kam- byn ise (*) bu rantabiliteyi 3000-5000 akerlik bir çiftlikte vere- biliyar. Halbuki son bir tahrire nazaran Müttehidei Amerika'da ziraatta vasali mülkiyet hacmi ancak 78, Kanada'da 99,4 aker- dir. Her iki memlekette vasati mülkiyel vüs'atı 148-198 akerden fazla değildir. Binaenaleyh yeni teknik vasıtalar, mevecut müllri- yet çerçevesine sığmıyor demektir. Büyük matörlü traktörlerin, korabaynların her çiftlikte azami randmanla kullanılabilmesi, mülkiyet hacmiyle tahdit edilmiştir. Müttehidei Amcrika'da, Moan- tana'da yapılan bir tahrir neticelerinden bu mütezat inkişafı ay- nen müşahede edebiliyoruz: Şüyleki: Beygirle- Traktör Sene Foruların (Çiftliklerin) ri lerin vyasatl genişliği, aker olarak Vasati mıktarı 1924 1045 8.77 0.52 1925 1130 8.0D 0.73 1926 1254 7.2A 0.985 1927 1626 5.21 1.29 1928 1903 2.6A 1.69 1929 2443 — a Bu rakkamlardan görülüyor ki, modern vasıtaların istihsale tat- biki ile mülkiyet hacminin genişlemesi arasında sıkı bir rabıta vardır. Yapılan bir hesaha göre, Müttehidei Amerikada kom- baynların ve mütemmim malİzemesinin sür'atle taammüm etmesi (*) 1920 senesinde imül olunan Kambaynların yüzde 8.4 ünlün azam? talü 10 kadem iken bugün bu tül Amerizanım bir çok yerlerinde dü-dö kademi bul- müşturi. B4