1 Kasım 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 26

Milli mahrukat meselesi. v. Kömür ve linyitlerimizden mayi mahruk İs- tihsali. M. Şevki, Kömür ve linyit itibarile zengin olan Türkiyemiz için bilhassa petrol istihsalâtı yapılmadıkça, en büyük mevkii bu kömür ve lin- yitlerden istihsal olunacak mayi mahrukatın işgal edeceğini zan netmekteyiz. Vakıâ kömür müştekatından mayi mahruk istihsali evvelce de söylediğimiz gibi demir ve kimya sanaviile doğrudan doğruya alâkadar ve miktarı bunların vüs'at derecelerine tâbi ise de diğer taraftan da bu sanayiin kurulması ve genişletilme- si zaten bizim için kat'iyetle kabul edilmiş bir ihtiyaç bulundu ğuna göre daha kuruluş esnasnda bu ikinci maksadın da nazarı itibare alınması hem yeni kurulan sanayii daha rasyonel bir hale sokar hem de milli mahruk meselesinin de mühim bir kısmımnı hal- letmiş olur. Bir misal vermek için, mahrukunu yerlileştirmek hususunda bü- yük gayretler sarfeden ve kömür membaları itibarile zengin bu- lunan Almanyanın bu yoldaki istihsalâtını zikratmek faideli a- lacaktır: 1930 senesinde Almanyanın kömürden benzol istihsali 320,000 ton, kömürden benzin istihsali 100,000 tondur. Bu miktar bizim ayni senedeki tekmil mayi mahruk istihlâkimiz olan tak- riben 30,000 tonun on beş misline yaklaşmaktadır. Vakıâ bu rakkamlar bugün bizim için kabili tahakkuk şeyler de- gildir. Fakat mayi mahruk ihtiyacımızın mühim bir kısmım ne suretle kapatabileceğimizi gösterdiklerinden kıymetlidirler. Kömür ve linyitlerden mayi mahruk istihsali gu yollardan yapıl maktadır: 1 — Demir sanayii ve diğer fabrikalar ihliyacı için veya iyi cins teshin malezmesi olarak kok ihzarından istihsal olunan benzol, 2 — Şehrlerdeki hava gazi tesisatından istihsal uolunan benzol, Bu üç membaa göre kendi muhtemel istihslaâtımızı tetkik ede- lim: 26