larını istihdaf eder. Fakat bu otarşi, yukarıda işaret olunan he- defin tahakkuku için bir intikal seyridir ki bu seyir, bu memle- ketlerin kendilerini müebbeden âlemi hariciye kapamaları, bey- nolmilel iktisat münasebetlerinden uzaklaşmaları demek değil- dir. Bilâkis milli kurtuluş hareketlerinin inkişaf istikametleri, müstemleke ve yarı müstemlekelerle iktisaden tâbi memleketle- rin, milli iktisat cihazlarını, imkânın azami haddine kadar inki- şaf ettirmiş yeni iktisadi cüzütamlar halinde beynelmilel emtia mübadelelerine iştirak etmiya ve bu suretle daha rasyonel bir cir han vahdetini tesis etmiye müteveccihtir. Başka memleketlerde- ki buhranları ve içtimai mücadeleleri keskinleştirmek için amüs- temleke ve yarı müstemlekelerin bir taraftan ham madde müs- tahsili ve mahraç olmaktan çıkmak, fakat diğer taraftan kendi kendilerini iptidailestirmeleri ve cihanın mübadelesinden hariç kalmalrı telâkkisi, milli kurtuluş hareketleri bakımından merdut bir telâkkidir.» 4, — İstihsal vasıtalarile, tekniğe tahakküm tarzı, yani istihsal münasebetlerile teknik arasındaki uygunsuzluk, muasır cemiyel- te yaşıyan bütün tezatların ve bu meyanda müstemlekecilik teza- dının unsuru aslisidir. Yüksek tekniğin, büyük istihsal vasıtala- rının, büyük iktisat faaliyetlerinin içtimai bir mürakabe ve tan- zim altına alınmamış olması yüzünden muasır cemiyette tekni- ğin her terakki adımı kendi peşinden bir sürü içtimai tezatları sürüklüyor. Yüksek tekniği ve büyük iktisat faaliyetlerini cemiyeitn kontro- lü altına alması, milli kurtuluş hareketlerinin objektif mahiyet ve inkişaf istikametlerine iki sebeple tevafuk eder: A, — Milletler arasındaki iktisadi tabiiyet ve metbutiyet tezadı- nın tasfiyesi. B. — Millet içindeki iktisadi menfaat tezadının tasfiyesi. Cihanda sanayi yalnız mahdut memleketlerde tekâsüf ettiği ve o memleketlerde sanayiin basıboş inkişafı ham madde ve mahreç kavgalarına meydan verdiği müddetçe, cihanda müstemlekecilik tezadının tasfiyesi ve milli kurtuluş hareketlerinin en esaslı gü- yesinin tabakkuku imkânsız kalır. Milletler arasında iktisadi tabiiyet ve metbuiyet tezadının tas- fiyesi için, şimdi büyük sanayi memleketlerinde tekâsüf, inkişaf 7