1 Ağustos 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 14

Halbuki, insan oğlunun ideali, tabiatı uysal bir malzeme gibi kullanmaktadır. Milletlerin medeniyet seviyeleri labiata tabiiyet veya hakimiyet derecelerile ölçülür. İnsanın tabiat üzrindeki hakimiyet derecesinin artması neticesi- dir ki, bazı mümtaz memleketlere has sandığımız ziraat emlia- sının yetiştirme sahası genişlemiş ve dolayısile dünya piyasala- rında rekabet cidali keskinleşmiştir. Meselâ tiftik, Türkiyenin monopolü kalsaydı hiç şüphe yok ki, bu günkü acıklı vaziyete düşmezdi. Kuru üzümcülükte Ege mıntakasının yegâneliği baki kalsaydı, karşımıza bir Kaliforniya, bir Avusturalya, bir Yunanistan bir İran çıkmasydı endişelenmeğe hiç mabal yoktu. 'Tütünün yetişme sırır anlaşılıp ta, bir çok memleketler tütün- cülük yapmağa kalkışmasaydı, bu derece kuşkulanmazdık. Kısaca, tabiat monopolleri, mutlak ve rakipsiz bir kıymet olmak vasıflarını gittikçe kaybediyor. Tat, koku, renk gibi bazı nisbi kalite farkları ise ucuzluk, bir örneklilik, zarif ambalâj, satışta dürüstlük gibi faikiyetler karşısında çok kere solda sıfır kalıyor. İşte bizim ıstırabımızın ana kaynağı. Tabitat monopolleri ehemmiyetlerini kaybetmeğze, ve an'anevi ziraat yerini rasyonel, ilmi ziraale terkelmeğe başlamasile, Türk ziraat emtiasının da sürüm davası karşımıza dikilmiştir. Bu günkcü sıkıntıyı buhranla izah etmek ve bununla iktifa etmek asıl meseleyi görmemektir. Eğer buhran olmasaydı, biz yine ci- han piyasalarında gerilediğimize şahit olacaktık, Nitekim ziraat emtiamızın buhrandan evvel de dünya pazarlarında maruz kal- dıkları rekabet mücadelesinin seyri takip edilirse, aleyhimize olarn temayül vuzuhla görülebilir. Dünya piyasalarında monopol vasıflarını kaybeden zirai emti- amızın rekabet kabiliyetlerini arttırmak davasını her madde için müstakil bir kül halinde ortaya koymak icabeder. Bu ne sadece bir istihsal, ne munhasıran bir sürüm, ne de başlı başma bir kre- di mes'elesidir. Henüz bir türlü tatbik olunamıyan men'i tağşiş kanunu, Âli İk- tisat meclisinin ruznamesine alınan ihracat kredisi mes'elesi, yer, yer kurulan zirai kredi kooperatifleri, ihracat afisi, ticaret mü- 14