1 Ağustos 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 40

Polemik : Yarı münevverler kulubü. Şevket Süreya. Azizim Nurullah Ata Bey; İtalya'da vaktile her biri bir hü- kümete payıtahtlık etmiş on iki şehir varmış ki, hu en ilki şeh : üstünde Roma, «tek İtalyar har- sının ve tefekkür sisteminin, mad- di va manevi tefevvukunu tesil edebilmek için hâlâ mücadele e- der dururmuş! Bir devlete siyasi müerkez olrmun- nın bir gehre temin cttiği ufuk ve idrak genişliğzinden mabhrum kalan bu on iki şehrin, rejiyonal - binaenaleyh dar - fakat hâülâ ya- şıyan fikir ve kültür harcketleri- ne karşı, Roma'nın, ufuk ve idrak genişliğinden gelen tefevvuk mü- cadelesini tabii görmek lâzımdır. Çünkü bugünkü Floransa ve bu günkü Venedik, hiç şüphe yok ki, artık, ön iki ve on birinci asırla- rın Venediğ'i ve Fleransa'sı de &ildir. Kurunuvustada —Avrupa'nın, he- men bütün şehirlerine karşı, asır- larca zanaat ve para hocalığı e- den, Floransa şimdi sadece, bir feyalet şehri) dir. Buzünkü Flo- ransa, nc bir Machiavel, ne bir Mikel-Anj yetiştirebilir. Vone- dik tc öyle değil mi? Siyasi iktidarı ile beraber fikir ve idrak ufuklarının genişliğini kay- beden ve damları altında bir za- man geniş davalar hallile yorulan mütcfekkir, yahut geniş insan ka- labalıklarının bedit — isliğrakımı temsil eden san'atkâr yetiştirir - ken, daha sonra, ya rejiyonal me- selelerin darlığzında hapsolun - 40 muş, ya idrakinin inkişafı yarı yolda dumura uğramış «yarım ine sanlar» varen şehirler, sayılmıya- cak kadar çoklur. Ya bir siyasi iktidarın, ya bir ik- tisat topluluğunun makarrı ve bu itiharla da geniş kalabalıklara şamil bir kültür tefevvukunun merkezi ve mümeasili olmak vas- fını kyabeden bütün bu şehirlerde arazı doima ayni olan, #öyle bir istihale görünür: PDarhal bir ceb'at küçülüşü: baş- lar. Davaların hududu derhal ce- sametini kaybeder. Ufuk daralır. Hulâsa maddi hayatın her saha- sında maydan alan, daralış ve kü. çülüş, içtimai hayatın bütün Lecel. lilerine, fikir, san'at, ahlâk telâk- kilerine de sirayet eder. Bu eb'at daralışı; siyasl ve iktisadi fonkel- yonlarını cbediyyan kaybeden bazı kurunukadime şehirlerinde gürüldüğü gibi, tam bir hezal ve iptizal manzarası almasa bile, fik. ri ve ruhi darlığın kasveti bütün dimağlara siner. Sahada görünun artık bir takım cücelerdir. Bü - yük xsan'atkâr yerine küçük san'"- atkâr, hakiki münevver yerine yarı münevver, bütün şahsiyetler yerine yarım şahsiyetler, umumi kültür seviyesini her gün biraz daha basitleşstirmek için ellerin - den geleni yapar dururlar. «Tek İtalyas: harsının ve telekkür sistaminin maddi ve manevi te- fevvukunu, bütün İtalya şehirlari üstünde tesiz etmek için müca -