Bir müstemlike olan Hindistan, bütün müstemlikeler gibi sa- nayiden mahrum, hattâ memnundur. Yani sanayi, mahdut şehirlerde müşkülâtla inkişaf eder. Limanlarda, İstanbulun eski hammal loncaları nizamımda yaşayan bir kısım nakliyat amelesi vardır. Ve kül halinde aldığı zaman amele nüfusu, nüfusu umumiyenin |( 95 0.5 )- ini teşkil eder. 6 Her şairin fantazi yapmak hakkıdır. Fakat fantaziye, hiç bir zaman, realitenin bütün kaydü-şartlarını ifade eden objektif bir “hüküm eseri, denilemez. Nazımın eserindeki Hindistan, bildiğimiz Hindistana benzemez ve Nazımın Benerjisi, bizim tanıdığımız Benerji değildir. Haydi biz Benerjiyi bir genbol gibi alalım ve kendi tanıdığı- mız Benerjiyi de bir tarafa bırakalım: Kalkütenin nakliyat ameleleri mahallesinde yaşayıp, bu ma- haller halkımnı ayaklandırırsa, Hindistanıtı kurtulacağını sanan Benerji, ayakları toprak üstünde olmayan bir köksüz tiptir. Hindistan, hiç şüphe yok ki, bir Milli Kurtuluş hareketi için- dedir. Fakat bu hareket içinde Nazımın Benerjisi, ancak bir yabancıdır, cemiyete bağlı olmayan ve cemiyetten ekarte edil- miş bir müteassıp, ihtilâl mürşididir. Müteassıp bir ihtilâl mürşidine idealist belki denebilir, fakat hiç bir zaman bir halk adamı ve bir organizatör denilemez. Cemiyetin kaydü-şartlariyle mukayyet olmayan bir avuç müte- assıbın, cemiyetin nizamını bir hamlede değiştirebileceğine inanan tip, her yerde ve her devirde görülmüştür. Hattâ bu dilin edebiyatında bunlara “Blankist,, derler. İşte Nazımın escrindeki Benerji böyle bir Blankisttir. O, filvaki Kalkütede bir Hintli inkilâpçı tipinde tasvir olunmuş- tur. Fakat bu tasvir olunan tipin, ne cemiyetin realitesi, ne de Hindin kurtuluş davalariyle hiçbir alâkası yoktur. Hintlilerin ( 3.001) parçalı vatanını ve ( 50001 ) parçalı Hint milletini, hem istilâcının, hem Brehmenin, hem Zemindarın eşaretinden kurtaracak hareket, ancak bir Milli Kurtuluş ha- reketidir ki, bu bareket, gerek mahiyeti, gerek manasının şü- mulü itibarile, Nazımm eserinde tasvir olunan ve hakiki Hin- distana hiç benzemeyen mücerret bir memlekette cereyan 35