1 Nisan 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 30

—ar x —merice — lardan alınmma şiarlarla değil de, en bayağı demagojli vasıta- lariyle sevk ve idare edilmesindeki hikmet te buradadır. B Göthe'nin yüz senelik cesedi “Cemiyeti akvam,, 1 kıskandırcak bir meharet ve cazibe ile milletleri kendi etrafında birleş- tirdi. “Bugün, ün boğucu havası içinde bunalanlar, yüz sene evvel ölen büyük adamın ruhu önüne - sanki taze havaya açılan bir pençereye gibi - üşüştüler. Göthe, ıstırap çeken ve çaresizlikler içinde bocalanan insan- hiin sükün ve intizama olan hasretinin bir timsali oldu. Göthe'nin ölüm tarihinin İ00-üncü dönüm senesi, eğer bundan altı yedi sene evveline, yani konjunktur dalgasının yukarıya doğru çıktığı ve prosperite devrinin bütün gözleri kamaştır- dığı zamanlara tesadüf etseydi, eminim ki, insanlık onu bu sene olduğu gibi aramıyacaktı. İnsan, maddeden ümidi. kestiği zaman mistikleşiyor: Göthe'nin ruhuna hasret çekenlerde, muhakkak ki, açık de- nizlerde kara yele tutulmuş bir kayığın içinde dua edenlerin hali vardı! Göthe'nin yüzüncü ölüm senesi münasebetile yapılan beynel- milel muazzam tezahürler bu ölmez faninin şaşaa ve haşme- tine hiçbir şey ilâve etmedi. Fakat zamanımızın maddi ve ruhi depresyonundaki karanlığı bütün şaşaa ve haşmelile aydınlattı, 30