1 Nisan 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

NUSHASI 5 CUMA 1 NİSAN 1932 7 nci sene, No. 2206 KURUŞTUR Çıkar yol ve tek yol! Önümüzdeki senenin ihracatına şimdiden hazırlanmalıyız!.. Tuna devletleri kombinezonu — Kon- tenjantman sistemi — Tatbi- katta alınmış ve alınacak neticeleri Mali ve iktısadi hâileden kurtulmanın iki yolu yoktur. Tek yol; bütün memleketlerin ir araya gelerek hesap, ada- let, müvazenet, müsavat daire- sinde ve mevcut vaziyete kar- $i tedbir almalarıdır. Yazık ki, bu yol; hâlâ tutulmadı. Hâ lâ her memleket; kendi kabuğu ha çekilerek, kendi mahdut va- $ıta ve membalarile işin için- den çıkmağa çalışıyor. Vakıa bu küçük tedbirler; bugünkü iztıraplı hayatı biraz daha uza tabilir; fakat h lığın tedavi zaruri idi. Harici ticaret ve te- diye müvazenemizi ihmal et- mek akla bile gelmez. Çünkü milli paramızın kıymetini an- cak bu sayede tutabiliyoruz. Biz; hemen daima bir. felâke- tin vukuundan sonra alıman mu vaffak tedbirlerin isabetini tak dirden geri kalmıyoruz. Halbu- ki ayni muhtemel felâketlerin vukuundan evvel alıman tedbir- lerin farkında bile olmuyor, bunları tabii bir netice gibi alı- yoruz. Bu münasebetle milli korumak için bundan sine imkân vermez. Eğer bütün milletlerin - sı- kıntısı ayni şiddette — olsaydı derhal bir araya — gelmeleri, Müşterek derde çare bulmala- ti kolaylıkla mümkün olurdu. Halbuki bazı milletler var - ki, tihayete kacar mukavemet su- retile neticede büyülk siyasi Menfaatler temin etmeyi kuru- Yorlar! Son zamanlarda ortaya 'l_'ll ha devletlerinin iktısaden bir tirilmesi projesi — atıldı. Buna “taraftar olanlar; bu teşebbüs ve politikalarile kabul ediyorlar ki, münferit faali- | Yetlerin faydası olıııuyı_ır! me'î tut müşkülâtı yenmek için, mi letlerin müşterek tedbirler al- Masından başka - çare iok*“_'- Projeye şöylece insani ve mü- İterret bir gözle- bakınca hoş görmek kabildir. Ancak 'onun bir kusuru var ki, bütün güzel liğini bozuyor. Bu kusur; pro> le malül olmasıdır. Filhaki- ka onu doğuran âmiller; yal- Tiz iktısadi ve insani sebep- |erden ibaret olsaydi ve bu te- xa:i:lo politika ıııülîhızılll'l_ “hâkim bulunmasaydı; Rejiyo- hal bir mahiyette bile olsa, l_ıı— ::ikıl yolunda ilk adım diye bir kaç sene evvel yerinde ve zamanında alınan tedbirleri tak dir ile hatırlamak lâzımdır. Mu hakkak ki paramızı tutmak için bundan böyle de en geniş ted- birleri almakta — tereddüt ede cek değiliz. Başvekil Paşa; bu- nu bir kaç vesile ile tekrar et- ti. Kontenjantman sistemi; yal nız böyle bir neticenin istih- saline bile yardım ediyorsa, ni- hayetsiz faydası var, demek- tir. Halbuki bu sistem, diğer Heyeti vekile müzake- ratında alınan kararlar 1932 varidat bütçesi kat'i dene- bilecek şekilde 160 milyondur Maaşlardan kesilecek tekaüdiye 3 milyon tu- tuyor - Tezyit edilen vergiler hangileri-Başlıca varidat nerelerden alınacak? Maliye Vekili A. Halik ve maliye encümeni Reisi H, Fehmi Beyler ANKARA, 31 (Telefon) — milyon lira noksanl il Heyeti Vekile son günlerde ak lira olarak tesbit qlıu:,î?::ny:: dettiği içtir. alarda 932 varidat tahmini tutabilmek maksadile ve masraf bütçelerinin alması bazı vergi nisbetlerini tezyit, taraftan Türkiyede şimdiye ka dar kurulamıyan bazı sanayiin yeni baştan teessüsüne, kıs- men veya kâmilen sönmüş ba- zı san'atlarır tekrar dirilmesi- ne sebep oluyor. lâzı ll 3i çehre etrafında bazı muafiyet ve istisnaları il müzakera.la bulundu. Ve ye- | velhasıl m_evzunu"ı ::dil.ârtl ıcî: ni sene bütçesinde tevazünü te- / sı da birlikte takartGi etmiş bu min maks? dile ehemmiyetli ka | lunuyor, 932 varidat bütçesinin | . takk B rarlar ittil az etti. Henüz bu inde elde en öl. kararların cümlesini ve etraflı | çü olarak bulunan 931 senesi olarak bil:nemekle beraber 932 l dokuz aylık varidat rakamları, Filhakika kontenjantman u- sulü yüzünden bir sahada iş hacminin azaldığı doğrudur; fakat başka sahalarda da müs- bet neticelerini görüyoruz: Yeni açılan her fabrika, tekrar di- çrilen her teşebbüs — işsiz kalan bir kaç yüz vatandaşa yeni bir iş ve maişet lL:ıpııı açıyor. | ef Bir göre, her sene Türkiyeye ithal edilen pamuklu — mensucatın kıymet yekünu elli altmış mil- yon İirayı geçiyor. Hılbulq memleketin ayni mikdardaki pamuklu ihtiyaçlarmı - istihsal K Ca| seatr İ k içil'l de, Nİ STt K rnak Bülü kün olurdu. Halbuki, Tuna gu "Upuna şimalden ve cenuptan ka devletlerin de iştiraki su Tetile ittihat dairesinin geniş- etilmesi yolunda yapılan tek- ltlerin kabul edilmemesi; çok Yerinde olarak cihan efkârı u- Mumiyesinin şüphe ve tered- düt hislerini tahrike sebep ol- Tuştur. Her memleket kendi kendi- de başının çaresine bakıyor. Maatteessüf âlemin tuttuğu dar politika yolu budur.Konten elli, altmış geliyor. De- harice aşağı yukarı yine milyon lira kâfi mek ki, bir sene içinde a verdiğimiz para ile bu tesisatı lek M Kai | yap siz. Kontenjantman sistemi; ğöyle bir teşebbüsü îel_ı.lıkuız yürütmeğe kâfidir. Bütün me- sele; ortaya lüzumu olan ser- mayenin, tekniğin ve teşebbüs kabiliyetinin çıkırılmnıdı_r. Bütün marifet, bu - sistem yüzünden ihracatımuızın müte- essir ol temin et tir. Unut lr ki, bizim ih- Jantman sistemi, polit" İe Cap ettirdiği tedbirlerden biri- ir. - Kontenjantman usulünü de kabul etmiş bulunuyo- Tuz. Dünyanın gidişine göre ters bir yol tutamayız. Nih_r Yet milli hayat ve istiklâlimiz Ja Zuu bahistir: Bunu her mü âhazadan üstün tutarız. Kon- enjantman sisteminin aleyhin- bulunanlar olabilir; bugünkü şerait içinde dar ve Mill bir iktısat politikası yo- nda bu sistemi kabul etmek; racat eşyamızın Çoğu; ilı.rıç e dildikleri memleketler lçlll hl_' yati bir kıymette değildir. Bi- raz da lüks eşyadan sayılır. O- nun içindir ki, önümüzdeki se- ne için ihracat tedbirlerimizi; geniş, mütekâsif bir faaliyet içinde şimdiden almağa ve lm:e benzeyen memleketlerin _fı.ılı— yet ve tecrübelerinden istifa- deye bir an evvel başlamalıdır. Siirt Meb'usu MAHMUT Almacak tedbirlerin başında ge ir, Bu sisteme taraftar olma- Yanlar; bu yüzden iş hacminin &zaldığını, bütçedeki gümrük Varidatını azalttığını söyliyor- &r. Şüphe yok ki, her siste- faide ve mahzurları var- k"- Sayılan bu mahzurlara arşı kontenjantman usulünün Aydaları daha çoktur. Eğer te- Üye müv ize ehemmiyet Verecek, harici ticaretimizde t vazene yapmak mecburiye- üüü İ Si atadntlin — GELÜEDİk Sanayi Bankası ANKARA, 31 (Telefon) — Bugün Sanayi bankası heyeti u mumiye — içtimal akdolundu. Meclisi idare ve mürakıp rapor ları okunarak tasdik olundu. Meclisi idare muhafaza olundu. Mürakıpliklere sabık Trabzon meb'usu Abdullah, İstanbul be lediye azasından Mehmet Ali ve eczacı Ferit Beyler intihap edildi. idat bütçesi 93le nisbetle 26/ — (Devamır Altıncı sahifede) Jandarma bütçesinde münakale.. Dün Mecliste münakaşa oldu ve Sırrı P. in itirazlarına Maliye vekili cevap verdi.. Kabul edilen kanunlar ANKARA, 31 (Telefon) — mum * ğ ç münakale icrasına dair kanun lâyih üzak inde Ko. caeli meb'usu Sırrı Bey söz ala rak ezcümle demiştir ki: — Münakaşa - mevzuu olan lâyiha zabıtaya ait olduğu için evvelden efkârı hazırlamak maksadile ve ihtiyatı ifade ede- cek sözleri hüsnü kabule âmade bir hale getirmek üzere söz söy lemeğe İüzum görmüyorum. Çünkü elde bükülmez ve eğil- mez rakamlar vardır. Onun için doğrudan doğruya maddenin tahliline girişiyorum. * Mazbatadan ne anlayoruz? Her lâyihanın ' bu lâyih i (Devamı Altıncı sahifede) olduğu gibi ve M IH Sırrı B. Sirketler heyeti umumiyelerini birer birer toplayorlar, dün de bir çok şirketlerin heyeti umumiyesi toplandı. Resmimiz Ergani Bakır maden şirketi meclisini gösteriyor. |Yazısı iç sahifemizde| Bugün Mecliste Jandarma u- | &i ğt bit .) Riyaseti Cumhur A . DALALI U. Kâtipliği ANKARA 31 (Telefon)— Kâbil Büyük Elçimiz Hik- met Bey Riyaseticümhur u- mumi kâtipliğine tayin edil miş ve vazifesine başlamış- #ır. Talililer İş Bankasının kum- bara ikramiyesi 750 lira 19772 numara- ya isabet etti ANKARA, 31 (Telefon) — Yarın cuma olmak dolayısile İş Banlı 1 Nisan kumb ra ikramiye keşidesi bugüa no - (Devamı altıncı sahifede) Mimar Yansen geldi Dün Mimar Sinan ih- tifalinde bulundu Mimer Yansen'in Mimar Sinan ihtifalinde çekilen resmi lan mimar ör M. —Yansen dünkü ekspresle şehrimize gelmiş ve akşamki Ankara'ya git- miştir. Profesör Yansen, dün öğle den sonra Süleymaniye camisinde yapılan mimar Sinan ihtifaline iş tirak etmiştir. Profesör - bil bu ihtifalde bulunmak için İstan- bula muvasalât gününü düne tesa düf ettirmiştir. Pofesör Wagon - Lit şirketinde kendisile görüşen bir muharririmi ze bundan bahsederken demiştir Li * . Ben bilhassa Sinanın ihtifa linde bulunmak için bugün İstan- bul'a geldim, Sinan büyük bir a- (Devamı altıncı sahifede)| İskenderiye Şubesi.. Celâl Bey yarın Iİstan- bula hareket ediyor ANKARA, (Telefonla) — İşBankası umum- müdürü Mah mut Celâl Bey, cumartesi günü Ankaradan İstanbula hareket e decektir. Mah- mut Celâl B. İs kenderiye şube- sini açmak için salı günü Mısı- ra hareket ede- cek olan Ege va puru ile gidecek tir. Sinop meb'u su Recep Zühtü ğ Bey de beraber *” z gidecektir. İskenderiye şubesi- nin müdürü Sait Bey daha ev- vel İskenderiyeye gitmiştir. Mı sırdan alınan haberlere göre, İş Bankasının orada bir şube aç- ması daha şimdiden bazı maha filde memnuniyet temin etmiş- tir. Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi! Neşriyat ETEM ve Yazı Müdürü İZZET Mimar Sinan ihtifalinde binlerce halk, mezar üstüne konan çelenkler Yusuf Razi B. in hitabesini irat edişi Büyük sanatkârın ruhu taziz dehası tebcil edildi!.. Başvekil Pş. nın Istanbullulara ve bütün halka hitapları.. Koca Sinan'ın türbesindeki ihtifal pek muaz- zam oldu ve Baş vekilin telgrafı üzerine kabrin tamiri için hemen keşfi yapıldı Büyük Türk mimarı Koca Sina- nin ölümünü münasebetile büyük mimari üsta- dmın en yüksek âbidelerinden bi- ri olan Sül. i ii önündi h d | S aK tı. İhtifale münevver tabakadan pek çok kimseler iştirak etmişler, bu meyanda Vali ve belediye reisi Muhiddin, Halk fırkası reisi Cev- ye camli çok heyecanlı, çok samimi bir ih- tifal yapılmıştır. llüfı.lııııli!dı ilân edildiği halde halk saat bir det Kerim Beylerle, şehir meclisi azasından bazılarile, Fırka men- supları, Güzel San'atlar Akade- (Devamı Altıncı sahifede) Büyük muvaffakiyetleri ve milli takımda vucutlerinin mevcudiyetini şiddetle ihtiyaç olan beynelmilel oyuncularımızdan Cevat, Lebleli Mhmet, Muzaffer Hazırlanacak Milli takım meselesi Istanbul mıntakası namzetleri eyi seçilmemiştir Dün gazetelcrde futbol fede rasyonunun hazırlanacak olan Türkiye Milli takımı için davet ettiği namzet listesi çıktı. 24 o yuncuyu hâvi olan bu liste - di ğer mıntakaları bilmiyoruz . İs tanbul mıntakasındaki oyuncu- ların en mühimlerini açıkta bı. rakıyor, Bilhassa senelerce göğ sünde ayyıldız formayı taşıyan ve bugün de bu formayı alkışla tabilecek kıymette olan Cevat, Muzaffer, Leblebi gibi kıymet- H oyuncularımız yok. Sporla yakından alâkadar olan her fert bu listenin Balkanyatta maç ya (|Pevami altıncı sahifede) B y Cemal pe Ja bugün çarp k olan Franki Marten