1 Nisan 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 14

karşılar. Yine farzedelim ki, ekseriyetle vaki olduğu gibi müstahsil tüccara da borçludur. Binaenaleyh yirmi beş kiloyu tüccara vermek — mecburiyetindedir. Bu vaziyet müstabsili tekrar borçlandırır ve bu ilânihaye devam eder. Bizde toprak sahipleri ekseyiyetle şehir ve kasabalarda otu- ran tüccar, esnaf, serbest meslek erbabı yahut şehir veya kasabada oturmayı tercih etmiş hal ve vakti yerinde köylü- lerdir. Büyük toprak sahibinin köyde oturduğu nadirdir. Onun şehirde muhtelif alâkaları vardır. Tüccar, esnaf, serbest mes- lek erbabı ise, ekseriya tediye edilemeyen borçlar mukabi- linde köyde toprak sahibi olmuşlardır. Bu vaziyete göre köy- de vücuda gelen rant ve diğer kıymetler şehir ve kasaba- larda toplanmaktadır. Yani köyde teraküm etmesi icap eden milli sermaye bu tarik ile şehir ve kasabalarda — teraküm ediyor. Bizde bu vaziyetin şu hususiyeti de vardır: Başka memleketlerde şehir ve kasabalarda teraküm eden bu milli sermayeler, sanayie, ticarete yabul diğer bir iş sahasına ak- dığı halde bizde pek kârlı olan mürabahacılık sahasında kul- lamlır. Köyde istihsal olunan fazla kıymetler şehir veya ka- sabaya gelir ve oralardan mürabaha kanalile tekrar köye döner. Bir çığ gibi büyüyerek devam eden bu devran bugün köy müs- tahsilinin tediye kabiliyetini ve vergi ödeme iktidarını gittikçe eriten iktisadi bir maraz halini almıştır. Türk köyünde toprak rantım tetkik ederken vardığımız bu netice Türkiye köy iktisadiyatında derin ve derhal devletin müdahalesini icap ettiren bir ıztırabı tebarüz ettürmektedir. Türk köyünde ziraat müstahsil bakımından kârsızdır. Köyün yarattığı fazla kıymetler, milli iktisadiyatımızın en rasin teme- lini teşkil etmesi lâzım gelen köyün, gerek piyasaya gerekse devlete nakti tediye kabiliyetini öldüren menfi bir mürabaha sermayesi şeklini almaktadır. Binaenaleyh Türk köyünde top- rak Ranti meselesini memleketin her mıntakasında aldığı hususi şekillere göre tetkik etmek lâzımdır. Ancak bu suret- ledir ki, milli iktisadiyatımızın en mühim unsurunu teşkil eden köyün toprak İşlerini ve bunların tevlit ettiği menfi ne- ticeleri emin ve şe'niyete uygun bir siyasetle nizama soka- biliriz. KORETEBETERLSEELLEERARIN 14