İşte doastlarım, Alman milletinin siyasi tali, böyle en çürük pamuk ipliğinden daha çürük binbir tesadüfe, binbir endişeye bağlı... Liberal iktisat devrinin siyaset sahasındaki ifadeleri olan fırka, intihabat mücadeleleri, parlamento gibi bütün müecsse- selerin de Avrupa'da tereddisine şahit oluyoruz. Çünkü Hberal nizama dayanan bir cihan iktisadiyatı, yani sanayici memleketlerin ham maddeci milletleri kayıtsız ve şart- sız istismar İmkânları devam ettiği ve millt hudutlar içindeki siyasi mücadelelerin mevzuunu da gerek milli sâyden, ge- rekse müstemleke milletlerinin metropoller hesabına temin ettikleri fazla kıymetlerden mütevellit gelirlerin sınıflar ara- sında tevezzuu teşkil ettiği müddetçe siyasi fırkaların bir *hikmeti vucud,, u vardı. Ve o vakit siyasi fırkalar, millet içinde bariz menfaat tezatlarile biribirlerinden ayrılan zümre- lerin ve sınıflarm mücadele organlarıydı. Bugün beynelmilel pazar şartlarının değişmesile sanayi memleketlerinde istihsalin ve milli gelirin mahiyeti de değişmiştir. Eğer bugün Almanya'da altı milyon işsiz varsa, bunun me- suliyetini sanayi erbabının sınıfi hotbinliğinde ve işçi sınıfmı istismar ctmek, ezmek arzusunda aramak gülünç olur. Komünistler de, Hitler de iş başına gelseler, onların da pa- zarsızlık ve işsizlik meseleleri karşısında ayni suretle âciz kalacakları muhakkaktır. Çünkü artık meselenin mihverini, gelirin şu veya bu nispet dahilinde sınıflar arasında tevezzuu veya istihsal vasıtaları üzerinde şu veya bu sınıfın hâkimiyeti değil, beynelmilel pazar şartlarının tahavvülü ve doğrudan doğruya cihan iktisadiyatının bünyesindeki inkılâp teşkil edi- yor. Artık #&mıfi ve hattâ milli bir mesele değil, tam manasile bir cihan meselesi vardır. İşte bunun içindir ki, sınıf mücadelesi ananesile yetişen fır- kalar bu muazzam hâdise karşısında tamamile bocalıyorlar. Bilhassa Almanya'da sınmıf mücadelesinin en ziyade artması icap eden şu devirde - altı milyon işsiz - komünist fırkasının ihmali caiz bir kemiyet haline düşmesi ve günden güne ehem- miyet ve nüfuzunu kaybetmesi bu iddianın en canlı bir mü- eyyidesidir, İşte Almanya'daki son İntihabat mücadelesinin şeeni ihtiyaç- 29