1 Kasım 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 51

rın üy- mra Parçalı sanayiden köklü sanayie dönüş. Filhakika sanayii teşvik kanunile girişilen, memlekette yerli veya ecnebi sermayelerle sa- nayi kurumu tesebbüsü uzun emeklerden ve pek te hafif olmı- yan fedakârlıklardan sonra nihayet parçalı, yamalı, verimi ve kazancı az, ekseriya devletin ihtiyar ettiği fedakârhk üzerine tünemiş en ufak sarsıntı ila yıkılmıya mahküm cıhz bir sanayi meydana çıkardı. (*| Bununla iktifa etmek kabil olmadığı gibi bunu yaşatmak ve düzeltmek için yeni fedakârlıklara girişmek yaşıyamıyacak çocuğu beslemek için sun'i şırıngalar vermek ka- bilinden bir şey olurdu. Bunun yerine özlü, geniş, daha kuruluş- tan itibaren rasyonel çalışan sanayii korumak hususunda devletin aldığı tedbir, tekmil inkılâp ve kurum işlerimiz için örnek tutula- cak bir prensiptir. Köklü sanayi ve ileri teknik denince akla enerji meselesinin gel memeşsi mümakün değildir. Vakıa enerji sanayi işinde diger bir çok faktörler yanında mevki aları bir unsur olmakla baraber, sa- nayün diğer faktörleri ve meszelâ ham madde cihan piyasa fiat- larıma, amele yevmiyesi memleketteki içtimal seviyeye ve iş de recesine bağlı olduğu için bunlar üzerinde büyük değişiklikler yapmak elimizde olmadığı balde enerji tamamen hususi şartlara tâbi bulunur. Ve bu şartlar değiştirilip iyileştikçe enerjide de ba riz değişiklikler ve iyilikler meydana getirilebilir. Her iş niha- yet bir enerji sarfı neticesinde vukua geleceğime göre de bu de- gişiklik ve iyilik derhal sanayi istihsalâtı üzerinde kendini göz- terir. Diğer taraftan iyi ve ucuz enerji tesirini yalnız sanayi ve onun mahdut sahaları üzerinde göstermez. İleri tekniğin bütün kışım- larıda çok ucuz enerji sayesinde inkişaf cimiş ve etmekte bulunmuştur: Meselâ mayi mahruk pahalılığı ve memleket da- hilinden tedarik edilemeyişi bizim muayyen mınlakalarımızda hayli inkişaf etmiş bulunan motörlü ziraati derhal durdurdu. Bu- na zirai mahsulât fiatının düşüşü sebep gösterilemez. Eğer zi *) Bu huzsusta bir fikir edinmek için şu rakamlara bakalım: 992 Sanay istatistiğine nazaran Teşviki sanavi kanunundan istifade eden sanayiden , İ nin binasa kev kıiyinetinin iki mislidir, beher fabrikaya isabet er 80 beygirdir disine mt değildir. gezicidir. bina kiymetleri inükine len küvvet vusull olarak bi