1 Şubat 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 45

p inkişaf hamlesi yverebilecek olanlar artık perakende fertler değildir. -Bilü- kis bu fertlerin kendileri, bulundukları verden — kımıldalılmaya ve yeni bir istikamet tistünda yani — direktillerle ilerletilmeye muhtuçuzlur. 'Türkivede tütüncülük meselesi diğer birçok milli ikemsat meselelerimiz gibi sruk bir ÜKTİSADİ DEVLETÇİLİR) meselesidir. tütüncdlüğü Türk — devletine aeri, cezri, fakat iktisat devlerçiliğinin bütün şartlarına uygun veni bir mü- dahale vazifesi veriyor — Ş. & Gümüş para meselesi Son günlerde İstanbul gazerelerinde ve bazı iktısal mecmualarında gümü şün va gümüş para tedavli'ünün areş- U müdafilerine Lesadel ediliyor. Bun* lar, alanın arak, - para maddesi ula- rak hüküm sürdüğü - tahtından indi rilmesini, yehur hiç olmazsa bu tuli- tın kıyısında gümüşe de yer ayırılma- sını İstiyoclar, Altmın yanında gümüşe yer ayırmak, yani “Bimeralizm, yahut altını tah- tddan indirmek, yani — Kışınetlerin umumi? Ölçülüğü işimi — tmünhasıran gümüşe vermmek gibi talcplerin bir nazariye teşevvüşünden başka bir şey olmadığını zanaediyoruz Parayı; kıymet ölçüsü ve tedavül va: Sitası Olarak ikiye ayınrmak İlâzımıdır. Rir tedavül vasıtası teneke parçasından, kâğırtan, gümüşten, —altından — imal edilebilir. Fakat bücün bu muhtelif Düddelerden mamul paralar, bakikati halde birer remz, biter semboldür. Bunların her biri, kiymetlerin umumi ölçüsü olen, mücerret altını temsil ederler. Her hirinin tedavül kıymeti, temsil ertikleri mücerret altınla kendi aralarındakl temsil nistetinin dazalıp genişlermesile taayyün eder, Tedayül vasıtası altından da mamul olur dedik. Nitekim üarpten evel altın meskükât tedavül! ederdi. Fakat mes kük altında, yani tedavül vasıtası olan altınla mücerret kıymet ölçüsü olan alrın arasında o zamanlar da - (Çark vardı. Bu fark aşınmadan ve zairedon mütevelliri. “Sikkenlin aşınmasile para idealize edilrmye Laşlar. Cemivet pa- rayı kıymet ölçüsü ve tedavül vasıta- $4 olarak ikiye ayırır. Kıymet ölçülüğünü, kafamızda yaşıyan inücecret muden, tedavül vasıtalığını da vezni bu mü- tceret madenden dün olan “Sikko, ifa eder, Sikke altının bir sembolü hallne gelir, Blcselâ eski Rusyada aşınmış rub : lenin tedavülünden kıymer ölçülüğünü 17404 kısuınlık saf alün, — teda- yül vasıtalıpırı dâ — 17.424 kısımdan noksan allını ihtiva eden mütedevil ruble ifa ederdi. Filvakl kafamızda yaşıyan mücerret kıyınet Ölçüsü valıldi kıyasizile tedavül vasıtası vahidi kıya sisi (sikke) ayni isimleri taşır. Veseli her ikisina de ,lira, rTuble, İzank — ilâbk deriz., Fukat bunların tedavül — sey- rtindeki ikıisadt ha'leri arssında - Lir mahiyet farkı vardir. Binacnaleyh — herhangi hLir madde, kiymetlerin umumt ölçsü olan <lunı temsil ezmek şartile her zaman teda- vül vasıtası ölebilir. Bu noktal nazar- dan gümüşü tpkı kâğıt para gibi bir tedavül vasıtası Calın mümessili) ola- rak kabul etmekte -teknik mahzur- lardan sarlı nazar- nazari Lir imkân- sızlık yoktur. Esasen İlindistan uzun 45