1 Şubat 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNG SENE No. 2781 Sahip ve Başmuharrirî ISJADİ PAZARTFSÎ 1 ŞUBAT 1932! « • • • • • • • • « • • • • • • • ABONE ŞERAİTİ İOAREHANESİ I Ouvunnnnıumiyp larçısında iaim m hu u $ asK Telgraf: İstanbuJ Cumhuriyet g ! Posta ktıfusu: N» 2 4 6 f * " " • M f T ' I I II I I I I • • » • »» IIT1II ! MÜOOET: JTÜRKİYE İÇİN HARİÇ İÇİN Seneliği ; 1400 Xr. 6 Ayhğı : : 3 Avlıgı • t 1 Ayiığı t 750 Kr. 400 Kr. 150 Kr. 2700 1450 ri 800 Kr.f: r Idare . BaşmuharrJr • Tahrir . Matbaa 1" • f«> *••*•*>. 22369 2323© 60472 Nushası her yerde ve Mançuri'de Harp Devam Ediyor İzmir rıhtımlarında Sirketle hükumet îzmîr Rıhtım şirketi muameiâtına hükumetin muvakkaten vazıyet etmiş olduğu malumdur. Bu vazıyedin mahiyet ve maksadını ve hususile sebebini ilk anlarda pek iyi anhyamaroıştık. Aradan biraz zaman geçerek peyderpey alınan izahat ile vaziyet anlaşıldu İşm şitndiki derecesinde şirketin imtiyaz mukavelenamesinin f cshi gibi bir muamele yoktur. Ya pılan iş sadece şirket hesaplarının tetkikinden ibarettir. İzmir nhtımları muayyen bir müddetle evvelâ onu inşa eden ve şimdiye kadar da işletmiş bulunan şirkete verilmişti. İmtiyaz mukavelename • gine göre şirketin bu rıhtımlar iize r'mdeki vaziyeti şudur: Alınan rü • sum ile şirketin masraflan ödendikten sonra kâr sayılacak olan mütebaki kısmın yarısı her sene hükumete Ödenecektir. 1952 senesine kadar devam edecek olan bu işletmeyi müteakıp rıhtımlar bütün tesUatile bera • faer hükumete kalacaktır. Hükumet eğer bundan evvel nhtımları satın . almak isterse mukavelenamede bu nun için de ahkâm konulmuştur, rıhtımlar vaktinden evvel hükumet tarafından satın alınabilir. Umumî hatlannda tzmir nhtımları şirketinin vaziyeti budur. Bu vaziyetin hükumete nisbetle arzedeceği manzara da bîttabi şöyledir: 1 : Rıhtımların rakabesi hü kumete aîttir, şirket onları muayyen ' şeraitle işletmek hakkına maliktir. 2 : îşletme temettüünün nısfı hükumete ait olmak hasebile hüku met işletme işînde dahi hîç olmazsa şirket kadar hak sahibidir. 3 : Bu hakkı hasebile hükumet şirket muamelât ve hesabatım kontrol etmek salâhiyetini haizdir. Demek ki şirketin muamelât ve hesabatı gayet dürnst ve dürgün el # mak lâzımdır. Şirket nezdinde bir hükumet komiseri bulunmasına rağmen hükumet lüzum görürse şirketin muamelât ve hesabatım daha yük • sek bir tef tiş ve muayeneye her za • man tâbi tutabilir. Her hangi bir komiserin vazifesini hüsnü ifa etmemiş veya sui îstimal etmiş olması mülâ hazasımn bile bu daha yüksek tef tiş ve muayeneyi davet etmeğe kâfi bulunduğu meydanda bir hakikattir. Umumî kaide olarak şirketin hükumetle müşterek olan hesabatı e • sasen dürüst ve düzgün farzedilir, ve buna binaen hükumet ne vakit isterse şirket kendi defterlerini onun emrine amade tutmaktan asla tehaşi etmemek lâzım gelir. Mukavelename ahkâmına tamamen muvafık ve esasen de doğru olan bir hesabın hükumetçe tetkîk ve muayenesinden ne diye korkulsun? Hükumet gordüğü lüzum üzerine îzmîr nhtımları şirketinin hesapla • rını kendi defterleri üzerinde tetkik ve muayene ettirmek istemiş ve bu • nun içm îzmir'e bir heyet gönder • miştir. Rıhtımlar şirketi bu heyetin icra edeceği tetkikatı hüsnü telâkki edecek yerde onu işkâl etmeğe uğraşmış ve suallere ya kaçamaklı cevaplar vermek veya hiç cevap verme mek gibi gayet garip bir yol tutmuş olduğundan hükumet vaziyetî yakından gormek üzere şirket muamelâtına muvakkaten vazıyet etmeğe mecbur olmuştur. Bu vazıyet muameiesinden sonra şirketin vücudünü înkâr ettiği bazı defterlerin meydana çıkması ve kaçırılmak üzere olan bir takım evrak ve vesaikin de yolda yakalanmış bulunması şirketin kendi muamelât ve hesabatında hükumetçe esaslı bir tetkikinden korktuğu noktalar bulunduğunu her akla göre vehleten teslim olunacak bir hakî • kat olarak ortaya koymuştur. Acaba kaçırılmış başkaca defterler, evrak ve vesaik var mıdır? Yapılmakta olan tetkiklerin bu ciheti de meydana çıkaracağına şüphe yoktur. Demek ki İzmir rîhtımlan şirketinin muamelât ve hesabatında te miz gözlerden saklanmasına ihtivaç görülen kîrli çamaşırlar varnuş. Şimdiki halde anlaşılan budur, ve bu suî Mtimallerin hudut ve derecesile da • vet edebileceği hükUmlerin mahiyeti de yapılmakta olan tetkiklerin ne ticesinde taayyün edebilecektir. tzmir nhtımları gibi bir şirket ne gibi suiistimaller yapmış olabilh? Bunun en ziyade hesapların hüku met hakkını ketmedecek veçhile tanziminde tekâsüf edeceğini izaha haYUNUUS NADİ ülkabadi 5inçi şçijede). 5 Kuruştnr Çin, henüz ilâni harp etmeaı ama muharebe şiddetle devam ediyor Çin, henüz Japonya'y* ilâni harp etmemiştir, fakat muharebe devam ediyor. Çin Japon ihtilâfı hakkında, dün, Vaşington'dan pek mühim bir haber gelmiştir. Bu habere göre Japon'lar, Şanghay sehrindeki beynelmilel imtiyazlı mıntakayı işgal eylemişlerdir. Halbuki bu imtiyazl mıntakada İngiltere, Amerika ve diğer ecnebi devletlerin azim hulcuk ve menafii vardır. Vaşington Şanghay'da beynelmilel imtiyazlı mıntakanin askerî işgal altına alınmış olmasını, İngiltere ile Amerika'nın Tokyo hükumeti nezdinde protesto etmiş olduklart Hariciye Nazırı M. Stimson tarafmdan ilân edil • miştir. Dinî ihtifal yapılacak Dinî ihtifal radyo ile her taraftan dinlenebilecek Japon'ların Şanghay'da beynelmilel mmtakayı işgal et Ayasofya'da 25 hafız türkçe Kur'an meleri İngiltere ile Âmerika tarafmdan protesto edildi okuyacak ve tekbir getireceklerdir Şanghay'da harp Ve yangm devam ediyor Şehirde bir sulh konferansı toplandı ama yüz metre ötede muharebe oluyor Fransa ve italya'nm da iştiraki talep olunuyor Londra 30 (Hususî) Hari • ciye Nezaretinin ilân ettiğine göre İngiltere hükumeti Fransa ile ttalya nezdinde yaptığı bir teşebbnste, bu devletlerin de Japonya*nın beynelmilel imtiyazlt mtn takaya nmdahcAe etmemesi için Tokyo kabinesine muracaatlerini istemiştir. Fransa ve İtalya'nm tngiliz notası mealinde bir tesebbüs yapmaları talep olunmustur. ÇinlVler Japon sefirinin evini bombardiman ettiler Şanghay 31 (A.A.) Rengo A jansı bildiriyor: Takviye kıtaatı alan Çinli'ler şiddetli hücuma başlamışlar ve Japon sefirinin ikametgâhmı da bombardiman etmişlerdir. >*•' tfe Bepaztt camtttnd* tirtçe Kvfan dtnltven hantmlar istanbtd 31 (A.A.) Ramaza* bütün halk tabakalannda derm günlerinde tttanbatun buyuk ca~ tahassusler uyandtrmısttr. Bükat» milerinde ohunan turkçe Kur*an İMdbadi 5 tnei tahifede ) TTTIIIIIIIIIHHIH !•• ngresı Kongre, îktisat Veldli Şeref B. taraŞanghay limamndan bir manzara: IAmandaki gemüer İngiHs, Franstz ve Ameriku Changhai 31 (A.A.) Bu sabah tngiliz kon şoloshanesinde toplanmış olan sulh konferan sına Japon amiralı Shiosawa ile Çin kuvvetleri kumandanı ve Chan ghai belediye reisi de iştirak etmiş ve konf erans saat 12,35 te hitama ermiştir. Konferansın ÇÎH MIMTIKASJ neticesi ne olduğu hakkında maİMT»YA!TL1 lumat alınama mıştır. Konferans erkânı saat 15 te FRANSIZ.M miralay Fleming de hazır bulun du halde tekrar toplanacaklardır. Şanghay'daki Çin mahallesini ve imtiyazh mınta Büyük Britanlealan gösterir harita ya konsoloshanesi memurları, bir iti I lâfname ahkâmı mucibince Japon'lalâfname vücude getirilmesi ve bu iti j (Mabadi 4 üncü sahifede) fından Çocuk Saraymda açılacakta* Amerika'lılar, Şanghay'da bazı Japonlart tevkif ettiler Nevyork 31 (A.A.) Şanghay'dan Associated Press'e bildiriliyor: Amerikan bahriye silâhendazlan A. merikan mmtakasında 2 0 kadar Japonya'lıyı tevkif etmistir. Bunlar, oraya Japon iplikhanesini himaye içm gön > derilmiş olduklannı söylemişlerdir. Mevkuflardan sekizi müsellâh idi. Bu hâdise, Şanghay'daki ecnebi mıntakada bir nebze heyecana bais ol muştur. TütLn'Kmgresînin toplanaeağı Çocuk Sarayrmn salonu üe îktisat VekOi M. Bafkan Konferansı Konsey içtimaları bitti Balkan konferansı murahhasları şerefine Darülbedayide bir müsamere verildi Ankara 31 (Telefonla) Tütün Kongreai yann (bugün) saat 11. de Himayei Etfal'in Çocuk Sarayı Konferans salonunda îktisat Ve» kili Mustafa Şeref Bey tarafından açılacaktır. Îktisat Vekili kongrenin toplanması sebebini izah eden kısa bir n# ruk irat ettikten sonra icap eden encumenler aynlacaktır. ııııiMiııııııııııtııııı ııııııııiHiıııııifiiMiıııııınınıuHrHHiiiHiuuıiMiıufiıııiHKnfuıuıuıuntuıııınıifUHtıuıımıraıiinKiıınmınnimHiniTmsn Gazi Hz. Dün Şişli tarafında bir gezinti yaptılar Reisicumhur Hz., dün, saraydaki dairelerinde meşgul olmuşlar ve akşam üzeri otomobille Şişli taraflarmda bir gezintf yapmışlardır. Başvekil Paşa Dahiliye Vekilile beraber bugün şehrimize geliyor Ankara 31 (Telefonla)Başvekil fsmet Paşa Hz. ve Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Bey 18 buçuk trenile tstanbul'a hareket ettiler. Refakatlerinde Başvekâlet ve Dahiliye Kalemi Mahsus müdürlerî vardır. Ismet Paşa trenîn hareketinden 3 dakika evvel istasyona gelmiş ve teş» yie gelen vekiller;, meb'uslar, erkânı hükumet, erkânı askeriye Şuravi Askerî azaları ve sair zevatın ayrı ayn ellerini sıktıktan sonra vagona bin • ( Uabadi 2 tnei sahifede ) Dün son îçümatm aktetmis olan Pnman Konîeransı Konseyt tstanbul 31 (A.A.) Balkan dev . jim komitesi bu sabah saat 10 buçuk eri tebaaaının tâbi olacaklan re * . Mabadi 2 inci sahijede) Şu giden hanım, doktor olacak galiba... Nereden anladın? Demin, sinemada yanındaki genç kendisine kalbindeki ağrıfar* dan, sızılardan bahsediyordu da...