2 Şubat 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNCi SENE No. 2782 Sahip »J Basmuharriri VUIMLJ® NADt İDAREHANESh İTnnnuDBioniy« kar^uda, dairtı felgraf: İstanbul Cumhurivet Posta kutuau: N° 2 4 6 Başmuharrfr : 22360 Tahrlr mOdOrU • 23230 ktare muduru 22365. Matb»a 20473 Telefon: Cumhuri Ilâni harpsiz harpL Büyük miktarda Japon kuvvetleri "Harbin,, önünde tahaşşüt ediyor! Şanghay'da harp devam ediyor, Ingiliz ve Amerika donanmaları Çin sularma gidiyorlar SAL1 2 ŞUBAf r MÜDDET: fTÜRKIYE İÇIN HARİÇ İÇİN î Seneliği \ 1400 Xr. | 2700 Kr. : : 6 Avlığı : 7 5 0 Kr. i 1450 Kr. : : 3 Avlığı • 4 0 0 Kr. ': 8 0 0 Kr. j İ.l Aylığı: 150 Kr. | ABONE ŞERAİTİ Nüshası her yerde ıniınıiHmnnmııiiHinıırıııııııiHiıııııııiHiınınıiHiınııınmınıııııınııınıııııııııııııııııınıııııiHiiHMiıınıııuıuıııııiHiıııııınn^ iııiıııııuııııııifiıııııııııııUHiııiHiıııifiHnııınıuuiuıııınıııııınııiHiiHiııııiHiiiiiinıiıiHiııiıııııınnıııiHiııifH ı • Tütün Kongresi Dün Ankara'da Açıldı ' nHiMiııınıııııiHtıııııuntimıiıi'ıııınııiHiıııııııuııııııııııııııııı ^ 5 KıırustuF s = Balkan anîaşmalrına Bir ucundan Başlanamaz mı? Başvekilimizin seyahati ıırıııırTiııııııııııııııuı ıııııtııııııııı ııııırıımun Balkan Konf eransı Konseyi burada aktedeceği irtimalarını akdetti ve mesaisini bitirdi, ve üçüncü konferansın eylul ayı zarfında bu defa Bükreş'te aktolunacağı anlaşıldı. Konferansın gayriresmî surette hallini kendisine hedef ittihaz ettiği mes'elelerle vâsıl olmak istediği netice mahiyetten pek yüksektir. Konferansın gayesi Bal « kan'hlar arasında itilâf ve ahenk teals ederek dünyanm bu kısmında sulhu, dostluğu ve hatta insanca karde§Iiği takrir eylemektir. Bir Avrupa îttihadı belki henüz bir hayal hududunu çeçemez. Fakat Balkan milletlerinin anlaşmaları bir hakikat ol • mağa daha yakındır. Balkan millet • lerinin selâmet ve saadetleri hesabına buna bir an evvel tahakkuku arzu edilecek bir zaruret nazarile bile bakmakta hata yoktur diyebiliriz. İsmet Pş. ve Ş. Kaya 8. dün şehrimize geldiler Başvekil Pş. Hz. doğru Dolrnabahçe'ye giderek Gazi Hz. ne mülâki oldular Ancak ortada Balkan milletlerinin esasta çok zarurî olan anlasmalannı hakikatte çok zor gösterecek gibi görünen bazi mes'eleler vardır. Bu snes'eleler muvacehesinde her millet kendi noktai nazanna saplanıp kal • dıkca umumî anlaşma neticesinin az çok geç ve güç tahakkuk edebileceğini de tabiî görmek lâzımdır. Bu iş olacak ama biraz ağır yürüyerek ve çok emekler sarfedilerek olacak. Acaba Balkan'larda umumî bir anlaşmaği kolaylaştıracak diğer bazı terŞanghay 1 (A.A.) Bir Japon tibat alınamaz mı? harp gemisi, beynelmilel mıntakayı Biz bu tertibatın alınması pek Hong Kea mıntakasına baçlıyan ve mümkün olduğunu gördüğümüzdenÇin nîşancı askerlerinin saklı bulundir ki şu yukanki suali irat etmiş buduğu köprüyü mitralyözle eteş altma lunuyoruz, ve derhal f ikrimizin arzıalmıstır. Ateşten 3 Çin'li mülteci 81na geçiyoruz. müstür. Balkan milletlermden şimdilik hiç Gece yansmdan bîraz sonra fasıolmazsa ikisi, Türkiye ile Yunanis • lalı olan tüfek ateşi kesafet pevda tan, aralarındaki bütün ihtilâflan etmiş ve buna mitralyözler de i»tirak tıaııeaereiE yekdıgere çok samiml bîr dostiukla bağlandılar, ve bunu jk> ta etmîştır. Şehrin simal mıntakasında şiddetli raf Başvekillerinin mütekabil An • bir musademe başlamıştır. kara ve Atina seyahatlerinde mutantan surette ilân dahi evlediler. Onu Londra 1 (A.A.) Sanghay'dan takiben Yunanistan'la Bulgaristan agelen telpraflar muharebenin devam rasmdaki muallâk mes'elelerin halliettijjini bildiriyor. Sanghav'daki ecne dahi el atıldı. Bu ikinci safhamn nebi devlet konsolosları, bitaraf bir <?hi muvaffakiyetle hitam bulması tnıntaka tesis etmek suretile hallin a'âkadarlarm azamî menfaatleri nakabulü muhtemel görülmesine binaen ınına elbette kuvvetle arzuya şayanmemnuniyetbahş diğer bir hal sureti dır. bulmak için mütemadiyen müzake Sıra ile birbirini takip etmesi te • ratta bulunmaktadırlar. r>enniye pek Iâyık olan bu ikişer ikirer anlaşmalann tevali etmesine intiLondra 1 (A.A.) Büyük Brî raren Balkan milletlerinden arala • rmdaki her türlü ihtilâflan hallet • tanya başkonsolosunun riyaseti al • rıîş olan Türkiye ile Yunanistan'ın bu tında dün toplanan bir içtimada A • dostluk yolunda daha ileri gitmek merikan baskonsolosu ile Sanghay'suretile yapılacak iş hususunda diğer daki Japon kıtaatı kumandanı da haEalkan milletlerine pişva olmaları zır bulunmmlar ve Çin • Japon kıtamümkün olduğunu söylemek istiyo • atı arasında bir bitaraf mıntaka te ruz. sisi kararı verilmiştir. Balkan milletlerinin tam sayıla • Mezkur mıntaka, Şanghay'da ascak bir anlaşmaları için aralarında ker! kuvvetleri olan bitaraf devlet Langi mes'elelerî ne şekil ve suret • askerleri tarafından işgal edilecektir. lerde halletmeleri lâzım geliyorsa Büyük Britanya baskonsolosu, biYunanistan'la Türkiye arasında o taraf mıntaka tesisi mümkün olma • mes'eleleri şimdiden müzakere ve dığı takdirde tngiliz askerlerinin teşhalletmeğe başlamak bizce çok fayriki mesaisi için ittihaz edilecek teddalı bir iş olacaktır. Ve bunun için de birler hakkmda malumattar edilmiş gene bizce evvelâ resmî müzakereve Cemahiri Müttehide hükumetrnden lere ihtiyaç yoktur, hususî teşebbüsde mümasil tedbirler ittihazı talep lerle iki taraftan tayin edilecek sa olunmuştur. lâhiyettar kimseler kendi aralannda Ayni zamanda Büyük Britanya hübazı mes'eleleri tetkik etmeğe ve vâkumeti de, Çin ve Japon hükumet • sıl olduklan hal suretlerini ortaya koymağa başhyabilirler. Bu suretle lerinden bitaraf mıntakanın kabu • hazırlanmış olacak mes'elelerin hu lünü ve askerlerinin mezkur mmta • kada tahdit edilecek mahallerde tususiyetten resmiyete geçmeleri ve o tulmalarını bilhassa talep eylemiştir. zaman sür'atle hal ve intaç edilme • leri artık uzun sürmiyen bir iş olur. Nankîn 1 (A.A.) Japonya ile harp etmek mes'elesini müzakere eden içtimada Chiang Kai Sha^cV da dahil olmak üzere en büyük liderlerin hazır bulundnklan tesbit edilmektedir. İçtimada hazır bulunanların hepsi harp etmekte mutabık kalmışlar. Fakat simdi salâhiyettar bir membadan bîldirildiğine göre hükumetin bu kararile Japonya'ya karşı ilânı harpsiz bir harp yapmak istemiş oldueju soylenmektedir. Jaoon'larla Cin'lilerin kat'î bir harp ilân etmeksizin harp edebilecekleri de îşaret edilmektedh*. Nankin 1 (A.A.) M. Sun Fo ile M. Eugene Chen bir umumî aelâmet komitesi teşkil etmislerdir. Yeni Hariciye Nazırı M. LuokenKi Çin'in, hiç bir vakitte harp ilân etmiveceğini sövlemiştu*. Şanghay'da musademe Japon kuvvetlerinin baflıca hedefi gîbi çörünen Harbin fehrinı mtntakastru gösterir harita ve harp Amerika ne yapacak? M. Hoover Amerika'hların Japon aleyhtarı hislerini zaptedecek mi? M. Höover'in rîyasetinde Miihim bir içtima yapıldı Başvekü Pş. île Dahüiye Vektllnln muvasalatUınndan bir inttba Muhterem Başvekilimiz tsmet Pş. tma on dakika kala, Meclis Reisî Hz. dün sabahki posta trenile AnkaKâzım Pş. ve Meclis ikinci reisi Hara'dan şehrimize gelmişlerdir. Baş san, Sıhhiye Vekili Refik, Riyaseti • vekü Hz.ne DahiIİye Vekili Şükrü cumhur Seryaveri Rüsuhi, meb'us Kaya Beyefendi de refakat etmeklardan Kılıç Ali, Cevat Abba*, Ma. tedir. hafız kıtaatı kumandanı kaymkam Trenin Haydarpaşa'ya muvasala ( Mabadı 6 tncı sahH e ) Kadir gecesine hazırlık Ayasofya camisinde 25 maruf hafız. türkçe Kur'anla mu.!^abele okuyacaktır Ayasofya camisîne Hoparlör yapıbyor Bir teşebbös Meselâ Türkiye ile Yunanistan arasında pasaport muamelesi mera • simini şimdikine nisbetle çok haf if • letecek ve hatta zamanla bütün bütün bertaraf edecek bir şekil bulu • nabilir. tlk nazarda insana çok çetin safhalan haiz gib! görünen bu mes'elenin hüsnü niyet sahibi salâhiyettar kîmseler elinde evrile çevrile besatet peyda ettiklerini görmek bizce muhakkatır. Her halde şimdUcinden daha iyi şekiller bulunacağına şüphe yoktur* Şimdikine nisbetle her iyi şekil daha güzel istikbale doğru atıl • nı< bîr adımdır. Meselâ Türk ve Yunan gümrük islerîni mütekabilen daha iyi safha • lara nakletmek için yapılacak tet • kiklerden mutlaka iyi neticeler çıkabileceğini dahi biz rauhakkak saya • nz. Hele ayni iklimdeki iki komşu memleketin ayni cinsten olan istihsalleri üzerinde yapacakları anlasma • lar mutlaka iki tarafın hayır ve men Harbin önünde Harbin I (A.A.) Rengo ajan (Mabadı 3 üncü sahitedei Paris 1 (A.A.) Petit Parisien gazetesi, Nevyork'tan istihbar ediliyor: Amerika'nm Japonya'nın hareketini kat'î surette tevkif etmek için Şubatm dördüncü çarşamba z'u • Çin'de beynelmilel bir hareket icrasınüne tesadüf eder. Kadir gecesi için, na taraftar olduğu zannolunmakta • şehrimizdeki bütün camilerde hazır • dır. Diğer taraftan, Cemiyeti Akva • lıklara baslanmıştır. O gece büyük, mın tedbirlerine sıkı bir surette iştiküçük bütün camilerde namardan rak etmek Amerika'nın hosuna git sonra türkçe mukabeleler, Kur'an ve miyor. Ve hali hazırda müsellâh bir mevlit okunacaktır. Bilhassa, Ayanizaa sürüklenmek te istemiyor. sofya camiinde şimdiye kadar ya • Riyasetîcumhur dairesi ile Haricipılmamış muazzam dinî ihtifal yapıye Nezaretine son günlerde bîr yığın Iacaktır. Bu mubarek gece serefine telgraf gelmiştir, bu telgraflarda JaAyasofya camisinde şehrimizin en ponya'ya karşı hatta iktisadî boykogüzel sesli namdar hafızlarmdan yirtaja kadar gidilmek suretile şiddetli mi beş kişi tmkçe Kur'an okuya bir tazyik hareketi icra edilmesi tacak'ardır. lep olunmaktadır. Lâkin ayni zamanBu büyük din gecesi için Evkaf da âyan azasından M. Borah ve M. idaresinden veri'en talimat daires:nReed gibi nüfuzlu parlâmento rüe • de bütün camiler temizlenmekte sası, yalnız boykotajm Amerika'nın Âmerika Reîsîcumhuru Mr. Hoover dir. Dün Ayasofya camisinde dinî ih~kya$ofya camisindeki hazırhklardan iktisadî menfaatlerine mugayir ola • hükumetlerinde müşahede edilmekte tifal icin icap eden tedbirler alınmış, bir intîba cağı fikrini açıkça söylem»kle iktifa ampüller yenHeştiriImiş, meyzin memolduğu söylenmektedir. ; etmemekte, belki Japonya'nın bu haberinin bulunduğu yere ses alıp ver ci gece Ayasofya camisinde okunacak Beyaz sarayda reketi Amerika ile Japonya arasında büyük bir hoparlör konulmustur. O ( Mabadi 6 tnc: sahifede ) harp halinin tahaddüsüne sebebiyet Vaşington 1 (A.A.) M. Hoover i M M i i M i ı ı ı ı i M M i M i ı ı ı ı i M i ı ı ı i M i i ı ı ı ı ı ı ı ı ı i p n i i ı ı ı ı ı ı ı t ı ı ı ı ı i ı m ı m ı ı i H t ı ı ı t ı ı ı i m ı t f i ı t ı i f ı ı ı ı r i f ı ı ı i ı n M ı ı ı ı i ! ı ı n ı ı • ' i m ı ı ı ı ı ı ı ı m ı ı ı n u ı m ı ı i ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı n ı n verebilecek gayri dostane bir hare Şanghay vak'aları hakkında M. Stimket telâkki edebileceğini ileri sürmek son, M. Castre, Bahriye Nazırı M. Atedirler. dams, Harbiye Nazırı M. Hurley, Ordu ve donanma erkânıharp reislerile M. Hoover ile M. Stimson ise esamüzakeredebu lunmuştur. sen nazik olan vaziyeti büsbütün vahimleştirmemek ve zihinleri teskln Amerikan harp çemileri Şanghaya etmek için sarfı mesai etmektedir • gidiyor Ier. Fakat son günlerde Changhai'da Manîlle 1( A.A.) Asya suîa • vukua gelen hâdiseler dolayısile halkrında bulunan ve bugün saat 13 te ta hâsıl olan heyecanın gizli olan Japon aleyhtarı hissiyatı uyandırmakta Changhai'a hareket etmek emrini (Mabadı 6 ıncı sahıfede) ve bu halîn bilhassa Garbî Amerika Beîediye Reisi Darülâceze balosuna hazırlanıyor Çin'de hakikî vaziyet nedir? Devletler ne yapîyor, ne yapacak?, rış:k ve mütenakızdır ki, hakikî vaziyet1 gondt>rmislerdir. Ayni zamanda, külÇTn Japon nar\>înın'naiSkî,manT, hakkmc'a henüz esaslı ve sağlam bir filiyttli Jaoon ^ayyareleri Çin ufuklannyeti* v<* diğer devletlerin vaziyeti yakir serde'mek mevsimsizdir. vaş yavas tavazzuh ediyor. Evvelce de da dolasarak etrafa, ateş, ölüra ve *** dehstt salmaktadırlar. Ancak vâsi söylevliğimiz gibi, Çin, Japonya'ya Büyük devletlerin vaziyeti kısmen anmikyasU askerî hareketlere henüz başüânî hsrp etmiş değildir. Çin, meşru I&^ı'mıştır. Amerika Şanghay'daki mena lanıImaTiıs olsa gerektir. Büyük ha fiini muhp!&2a maksadile oraya büyük müdafaa halinde olduğundan, aynca reketlerîn inkisafına bir kaç gün sonra Okyanos filosunu sevketti. Kara kuvharp riân etmesine lüzum yoktur. Bu intizar olunabilir. gibi mesasimin arbk bir kıymeti kalvetleri r!e pönderdi. Ingütere de harp mamı< gibidir. Uzak Şark'ta harp bütün Japon harp gemüerinin Şanghay ve gemileri göndermistir. Fransa, Japonfecaatile devam ediyor. NankH'de yapnklan bombardunan ya'/a !»»r«i heslediği teveccühe rağmen, lar ile lavjare cevelânlan ortalığı tetnihayet AT.erika ve Ingiltere hüku • Jaorn'lar, çok miihim bir merkez o* me!.!e«ine »vak uydurmak mecburiyehis et*negi istihdaf eden hareketler • (an Harbir'i işgal etmek üzere sür'at tinde kaJt'ı. Çin sularına VValdek dendu. ve $iddet?e ilerlemeğe çaksırken, diAnc»k gelen haberler o kadar ka • Rousstau hrrp gemisini gönderdi. ğer cîhetter Nankin'e büyük bir filo \ l * ^ ^ ^ ^ ^ » • ^ « ^ M ^ m m m ^ m m ^ ^»**m*~*m0M ^ı ^»mrn•!••••• m^+**~*+*m^[ YUNUS NADI yuabadl 2 tocl faiuıede) H a m s i koydum tavaya, bafladı oynamıya!..