3 Şubat 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNCi SENE No. 2783 Sahip Vd Basmuharriri ISJADİ [ İDAREHANESİ | %K\unuuRinni)e karşısııda daira nuhsuM | § Telgrafe İstanbul Cumhurivet | I Posta kutusu: N» 246 J BM»"Uharrlr : 22360 Tahrir mudOrü 23239 mOdUrü 22365. Matbaa • 20472 • MIIIII t l l l l i l l l l ItllIIIIIIlIllllllIIIfUIHIIl II t II IfliHII III llillfllIIFIIIIfintlIllllllllllfli ıı ıılllintltnillınııınuımııuıniMHiıımHMtMiıııııiMıı • • • . • • • •> • • ••• •••« •>• • Camilerde BüyUk Merasim Yapılacak ••••>. . n . > » ı m . . . . . . . . . . . . ,..........<>. mhu ÇARŞAMBA 3 ŞUBAT 193? A B O NE ŞERAITİ Aİ f MÜDDET: JTURKİYEIÇIN j H RÇ İÇİN } • Seneliği i 1400 Kr. i 2700 Kr. : f 6 Aylığı : 750 Kr. ii 1450 K r . ! [ 3 Aylığı • : n l Ayiığıf 4O0 Kr. i 1 5 0 Kr. j 800 Kr. f : Niisfaası h e r y e r d e = 5 Kuruştur = ntnııtııııınııımıtııjmıııııııııımf . , 1931 de ticaret Cihan tîcareti harîciyesînin 1929 ve 1930 senelerine nazaran 1931 de arzettiği safahatı gösteren istatistiklerî son gelen Londra gazete ve mecmuaları neşrediyorlar. Bu istatistiklerin tetkikinden anlaşılacağı veçhile 1930 senesinde cihan ufku iktisadi sinde hükümferma olan fırtınalar, 1931 de daha felâketengiz kasırga • lar haiini almış bulunuyor. Emtea ticareti hariciyesî (Mılyon hesabile» Ithalât Ihracat [1] ; Sene Frcmsa Frank Frank 58,221 50,139 8,082 1929 52,334 42,829 . 9,515 1930 42,199 30,421 11,778 1931 Almanya Mark Mark 13,447 12,663 784 1929 10,393 11,328 f 935 1930 6,721 9,205 • • 2,484 + 1931 ttalya Liret Lıret 21 665 15,236 6,429 1929 17^25 12,115 5,210 1930 11,620 10,040 1,580 1931 tsviçre Frank Frank 2,724 2,098 626 1929 2 565 1,763 802 • 1930 2.251 1349 902 1931 İngiltere Sterlin Sterlin 1,111 729 382 1929 957 571 386 1930 798 389 409 1931 Certr^iri Müttehidei Amerika Dolar Dolar 1929 4 399 5,241 4 842 1930 3,061 3,843 f 782 1931 2,090 2,424 f 334 Kanada Dolar Dolar 1929 1,299 1,208 91 1930 1 2 9 905 103 , 9 1931 628 609 19 Geçen sene zarfında başlıca memleketlerm harici ticaretierinin kıy • metlerinde busule gelen tenakus buhranm Uk sencsine nisbetle daha ağırdır. Ithalât ve ihracatın derecei tenakusunu aşağıdaki erkamı nisbiye vazih bir surette gösteriyor. Ticareti hariciye muş'ireu (1929 = 100 hesabüe) 1930 1931 Ithalât Ihracat Ithalât Ihı 72 61 90 85 Frinsa 90 50 73 Almanya 77 80 79 54 66 Italya 84 82 64 94 Isvıçre 78 72 53 I .gıltere 86 70 73 48 46 Amerıka 48 50 75 78 Kanada Y u k a n d a tadat ettiğimiz yedi memleketin ticareti hariciyeleri yeWınu umum cihan ticareti hariciyes nin yüzde ellisini teşkil eder. D e • mek oluyor ki; bevnelmilel ticareti hariciye kıymtviı 192S danberi lâakal Vb 4 0 düsmi'fi, B a Bukutun başlıca sebebi bitta'ıl "•«»Jardaki düskünlük olmakla ber ber beyn«k»ilel tica • retin hacmcn a*4fcil$tM da şüphe yoktur. Ticarettekî durgunluk Şımalî A merika memleketlerinde daha zi • >ade mahsustur. Bu memleketlerin haricî ticaretleri 1931 senesinde 1929 a nazaran yarıdan fazla azalmıştır. Iktisadî buhran, Almanva müstesna olarak. Avrupa memleketlerinin ticareti hariciyelerinde nis • beten daha hafif in'ikâslar husule getirmiştir. Hariçten mubayaatta buIunamıyacak vaziyete düsmesi hase bile Almanya'nm ithalâtı % 50 azalmış, buna mukabil hariçteki satışla • nnı muhafara edebilmek için aldığı tedbirler ve para çekmek ihtiyacınm tevlit ettiği tazvik sayesinde Almanya'nın ihracatı bütün memleketlere kıyasen en az müteessir olmuştur. Maamafih esbftbı mücbire altında yüksek seviyelerde zorla tutulan ihracat son lamanlarda azalmağa baslamıstır. 1929 senesinde ihracatın mahreçlerî Erkamı nısbıyesı c a •a •a • a > Ç ııınıınıııiMMiııttııınııHHmmmınııııınııiHiıııınııı Minmnmrnmnınrmımııımımıın IHIIIIIIIIIIIIIHI • ııııımıınıtmnfmıı ^^^^^^H^^^^^^^^^^^^^*^^^^ ^ Reisicuhur Hz. Dün şehirde bir ceve lân yaptılar Reisicumhur Hz. dün birmüddet Dolmabahçe sareymdaki hususî dairelerinde mesgul olmaşlar ve akşam üzeri şehirde bir gezinti yapmak üzere 18 de otomobille saraydan mufara kat etmişler ve Dolmabahçe Strkeci • Beyoğlu Şişli • Maslak Boyacıköy yolile tekrar saraya avdet buyurmuslardı Japon kuvvetleri dün Nankin'i de işgal ettiler Şanghay'da ateş devam ediyor Nankin'de halk şehirden kaçmaktadır, Bu geceki dinî merasim Büyük hazırlıklar yapıldı, Ayasofya*daki merasim pek parlak olacaktır ^ Bu aksam mübarek Kadir gece • «idir. Bu gece sehrimizdeki cami lerde, şimdiye kadar görülmemiş emcalsiz dinî merasim yapılacaktır. Kadir gecesi için gerek Müf tülük, gerek Evkaf idaresi tarafından yapılan hazırlıklar dün akşama kadar tamamen ikmal edihniştir. Camilerimizin noksanları tamamlanmıs, diğer taraftan bu gece halkm mabetlere tehacümünden mütevellit izdihamı nazari itibara alan alâkadarlar ge rek asayiş, intizam, gerekse seyrüsefer mes'eleleri üzerinde icap eden tedbirleri almışlardır. Bu gece sehrimizde yapılacak büyük dinî tezahüratm, merkezi sık letini, Ayasofya camii teşkil ede cektir. Burada, yatsı namazmdan sonra Hafız Bürhan, Hafız Yasar, Hafız Sadettin, Hafız Nuri, Hafız Rıza Beyler gibi en namdar simalar tarafından mukabele ve mevlit okunacaktır. Burada okunacak türkçe Kur'an ve mevlidi Osmaniye telsizina vermek üzere camiin müezzin minbe* rine konulan büyük hoparlörün tec rübeleri bugün yapılmış ve muvaf fakiyetli netice alınmıştır. İsmet Pş. Hz. Dün şehirde bir tenezzüh yaptılar Başvekil İsmet Paşa Hz. evvelki geceyi Dolmabahçe saraymda geçirmisler, dün sabah refakatkrinde Kılıç Ali Bey oldugu halde otomobille şehir dabilinde bir tenezzfih yapmışlardır. İsmet Paşa Hz. evvelâ Beyoğln'na çıkarak muhte » Kf mağazalan dolaşmular ve bazı mu» bayaatta bulunmuşlardır. Sonra da İstanbul tarafına geçmişlerdir. Başvekil Paşa ögle yemegmi Dol • mabahçe saraymda yed4cten sonra bir mfiddet istirahat etmişler v e saat beate tekrar Beyoğlu'na çıkarak dis tabibi Sarai Gözenberg Beye gitmisler ve dişlermin tedavisinde devam etmişlerdir. .Başvekilimizin bu aksam Ankara'ya avdetleri muhtemeldir. Londra gazetelerinîn telsizle aldt7 Jan resimlerden: Japon bahriye silâhendazlan Şanghay caddelerinden geçiyor topu yeniden Chapei'yi topa tubnaga basl&ımsbr. 2 0 0 0 Japon bahriye silâhcncfan gornmıse gore Dir hucinn ıçm toplammştır. Çin memurları Japon'lan Şanghay'dan kat*iyyen defetmeğe karar vermis olduklarmı söylemektedirler. Ba maksatla Şanghay'm «çinde ve garbmde 15,000 Çinii asker toplanmış bnlunnsaktadır. Şanghay 2 (A.A.) Amiral Sblo > sawa, bu sabah konsoloslar heyetine ( Mabadi 6 mcı sahifede ) Hafızlara vesika verildi Müftülük tarafından şehrimizde bulunan hafızlardan türkçe Kur'an okumağa mezun olanlara vesikalar verilmiştir. Simden sonra vesikası o l mıyan hafızlar, camilerde türkçe Kur'an okuyamıyacaklardır. Müftülük tarafından Kadir gecesi için türkçe Kur'an ve mevlit okuyacak hafızların bir listesi yapılmış ve bunlar şehrin bütün camilerine tak • [Lutfen sahifeyı çevirinir] I'HINNNI* Ayasofya camünde Şanghay 2 (A.A.) Hrî bm Japon bahriye askeri şiddetli bir topçu mania atesinden sonra akşam üzeri Şanghay'a doğnı umumi bir fleri hareketine başlamiflardnr. Yeni bir hâdise Isviçre Radek'in pasa portunu vize etmiyor Berlin 2 (A.A.) Ce nevre'ye git mek istîyen Radek'in pasapor• tunun Berlin' deki tsviçre Orta Elçisi tara fından imza edilmek istenmediği teyit edi! mektedir. Cenevre 2 (A.A.) îsviçre memurla Izvestıa gazetesvnn rı, Sovyet Rus muhabın M. Radek ya'nın mübadil vatandaşı olduğu herkesçe malum bulunan Radek'in pa saportunu vize etmekten imtina ey Iediklerinden M. Litvinoff, terki teslihat konferansı reisine bir protesto göndermiştir. Radek, İzvestia gazetesinin mu habiri sıfatile konferansın mesaisini takip etmek için Cenevre'ye gelmek tasavvurunda bulunuyordu. Halbuki mumaileyh, 1921 denberi İsviçre'de f ikametten menedilmiş bulunmak a • dır. fltflf V Vf (tlll ••IVfllimt l?1ltf tltllMtlfltf iltllVttVtlltHf ttVlt llf tlTtf millffVTtttf V fV Şanghay yeniden bombardtman ediliyor J<tpon amiraîmın beyanâtı Balkan misakında ne var? Sırp ve Yunan murahhaslan dün gittüer Bulgar'Iar bugün gidiyorlar Yunan murahhaslarının Mühim beyanatları *** Balkan konferansına istirak et • mek üzere şehrimize gelmiş olan murahhaslar memleketlerine avdete başlamışlardır. Konferansa îstirak eden Yunan heyeti reisi M. Papanastasiu ile Yunan murahhaslarmdan M. Milonas dün sabahki Ege vapurile Pire'ye gitmişlerdir. Yunan murahhaslanndan M. Kalçonaki, M. Bakkaibaşıs, Yugoslâvya heyeti reisi M. Yuvanoviç, Yugoslâvya heyetinden M. Topalo viç, Bulgar murahhaslanndan M. Kenof dün aksamki konvansiyontlle Sirlceci gannda Sırp m.urahhaslan ve memleketlerine gitmislerdir. Bulgar kendüertni tesyi eden heyeti murahhasama başmurahhası M. Kakızof ile diğer reisi Hasan Bey murahhaslar da bugün avdet ede • cekierdir. Yunan heyeti reisinin beyanatı Arnavut heyeti daya bir iki gün Yunan heyeti reisi M. Papanasta şehrimizde kalacaktır. (Mabadi 3 üncü sahifede) ııııi<i''fiıiMiıııııiMiMiııııııııııımııııııııııııiHiMmmıiımnnınıııınııııiHinınnırııninn!nMiıi'!iııııitnnnıuiMiMiıınıııııi!inıi!iıiıiMMiııınnn Şangbay 2 (A.A.) Japon sahra Devletlerin vaziyeti Cemiyetî Akvam Meclisi dün anî bir içtimaa davet edildi Cenevre 2 (A.A.) Cemiyeti Akvam Meclisi Aksayisark hâdise leri hakkında müzakeratta bvlunmak üzere saat 14,30 ta ani narette içtimaa davet edilmiştir. Bundan dolayı tahdidi teslihat konferantunn açdmast bir saat geri kalmıştır. Cenevre 2 (A.A.) Cemiyeti Akvam meclisinin bugünkü içtrmamda tngiliz Müstemiekât Nazırı M. Thomaı, İngiltere hükumetinin dün Nankin ve Tokyo hükumetleri nezdinde vaki olan taleplerini hatırlatmış ve bu taleplerin Amerika tarafından da tasvip edildiğini söylemişth*. M. Tardieu, Fransız hükumetinin İngiltere tarafından vaki olan te • sebbüse istirak için lâzım gelen tedbirler i daha dünden itibaren almış olduğunu ve Sanghay'daki askerlerini takviye edeceğini beyan etmîştir. M. Grandî, Italya hükumetinin de mümasil bir teşebbüste bulunduğunu bildirmiştir. Almanya mümessili, lâzım gelen tedbirleri alması için hükumetine derhal malumat vereceğini söylemiştir. Çin mümessili, hükumetini haberdar edeceğini vadetmistir. Japon mümessili, îngiltere'nin vuku bulan teşebbüsünden dolayı memnuniyetini beyar etmiş ve Şanghay'da bitaraf bir mıntaka vücude geti • rilmesi fikrini tasvip eylemîstir. Meclis, Sanghay'daki ceneral konsoloslardan mürekkep olarak teskil Varşova'da TürkFolonya cemiyeti ""arsova 2 CA A > «' *M. sesinde Türk Poionva cemiveti tees» süs etmistir. Rivasete Voiwoda eaposzeviç intîhap olunmustur. Cemiyetin fahrî rivasetinî deruhde etmesi Türkiye büyük elçiliğinden rica edilecektir. Çin sularına gitmek uzere emlr a lar. Amerika'nm Asya sulan donMnması kumandanı Amiral Taylor edflecek komisyonun mesaisine sarfedilmek üzere 35,000 altın franklık (Mabadi 3 üncü sahifede) miş olmasıdır. Cemiyeti Akvam meclisi iktisadî komisyonu ahiren hazırladığı bir raporda vaziyeti beliğ bir surette tasvir ve telhis eylemiştir. Komisyon bu raporunda diyor ki: «Umumî bir zaviyeden bakarak hükmolunabilir ki; iktisadî buhranm tesirlerine karşı alman millî tedbirlerin buhranı tahfif şöyle dursun, temdit ve teşdit eylemesi gayrikabili içti • naptır.» Milletler arasmda tesriki mesaiyi mucip şeraiti siyasiyeyi tesis ede • bilmek için iktisadî buhranm bakahm daha ne kadar hât safhalarma mü • saad«* o'unacaktır. Ruhu mes'ele bunu görmek ve anlamaktTr. Trabzon'da Türkçe Kur'an Trabzon 2 (A.A.) Bu cuma Çarşı camünde türkçe Kur'an okunacaktır. Helk Kur'aaın kendi düile okunacağından çok memnundur. s 3 oj I a S ıııııiMHinHHiııııııııııııiMiiMnııımiııiMiiMiHiıııııııııımnımıiHiıınııiHMiııiMiıııııııııııınnıiMiıııııııııııııııııııınınıııınııiıııııııııııııııııııııınııı İngiltere ve İsviçre'nin emtea ticareti Avrupaya 66,5 73,7 59,8 34^ 4^,7 36,4 hariciyeleri açığı son üç sene zarfınŞAmenkaya 7,0 8,0 10,9 113 18,3 47,6 da mütemadiyen ziyadeleşmiş, Ce « CAmerikaya 5,5 7,5 11,8 1İ.0 18,6 5,6mahiri Müttehidei Amerika'nra ih • Afrikaya 14,5 ,2^ 7,4 11,2 5,5 1 6 , Asyaya 5,9 7,7 9,4 21,4 12 3 5,6 racat fazlalığı da azalmıştır. Diğeı* Okyanosa 0 6 0,8 0,7 10 4 3 6 3,2 taraftan İtalya ve Kanada hükumetGörülüyor k i : Fransa, Almanya ve leri ticareti hariciye açıklarını mühim miktarda kapatmağa muvaffak ol • İtalya için e n büyük mahreç Avrupa muşlardır. Fakat bu muvaffaktyet kıt'asıdır. İngiltere ve Şimalî Amerîka'nın ihracatı ise daha ziyade me • gayet geniş mikyasta ithalâtı tahdit vaddı iptidaiye yetiştiren ve h a m sayesinde elde edilmiştir. Bu tetkikatian çıkan acı bir hakimadde fiatlarsnm müthif sukutu yüzünden nisbeten fakirleşmiş bulunan kat varsa o da; eşya mübadelâtı karmemleketlere inhisar etmektedir. sısına dikilen gümrük tarifelerî, tahBu istatistikierin e n ziyade şayani dit ve murakabe tedbirleri ve kamdikkat olan ciheti sıidur k i ; Fransa, biyo takyidah gibi muhteiif maniaların son zamanlarda ticareti harici • [1] 4 Ihracat fazlalığı, Ithalât faz Ialığı. I yenin sukut temayülünü tesdit eyle Ankara 2 (A.A.) Mutasavver teşkilât lâyihalan zımnmda avukatlann tasfiyesine, Mahkemei Tamyizin A n * kara'yâ sureti nakline ve saireye dair Aksam gazetesmin 2 9 ve 3 0 kânunu sani nüshalartnda neşrettiği haberlerin tekzibine Anadolu Ajansı mezundur. ^(•••••••«••••••••••»•••••t' t.. •..••l>IHf,L Bir tekzip Bugün S inci sahifede As. Tekaüt Şubesinde işleri ikmal edilenler Son gelen listeîer HAYRETTİN ŞÜKRÜ Doktor Merak edilecek bir şey değil, grip... İyice terleyiniz, geçer. Hasta Ayaklanmı haTf*»llı suya koyavim mı?. Doktor H»"ir, şık kadınların senelik masraflarını okuyumB» daha müessirdir!..