1 Şubat 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 29

Polemik ZİYA GÖKÂLP Şepket Süreyya Son aylarda Ali Nüzhet Beyin bir kitabı çıktı : Ziya Gökâlpın hayatı ve Malta mektupları Evvelâ kitabı verelim : Eser üç kısma ayrılmıştır. Birinci kısımda Ziya Gökâlpın hayatı vardır. Diyarbekirde geçen çocukluğu ve ilk gençliği, Istanbulda geçen tahsil hayatı, son İstipdat senelerindeki ilk mücadeleleri, siyast ve fikri terbiyesinin ilk unsurları burada hülâsa edilmiştir. Filvaki bir büyük adamın eserini anlıyabilmek için, onun yetiştiği muhiti ve ilk hayat şartlarını bilmek lâzımdır denilir, Vakıâ ben bu fikirde değilim. Bana kalsa, bir milletin tarihine ve şuuruna karışmış bir büyük adamın tekevvün ediş şart- ları daima meçhul kalacaktır. Bir büyük adam nasıl doğar? Nasıl kendini yaratır? Bu yaratışta çocukluğun, genç çağın, aile, mektep, şehir muhitinin tesirleri ne kadardır? Zannedi- yorum ki bu suallerin kat'i cevapları hiçbir zaman bilinmi- yecektir, Mamafih, bu indi telâkki bittabi bize tesirler yapan büyük adamların ilk hayatlarını ve yetişme devirlerini ihmal edelim demek dezğildir. Netekim Ziya Gökâlpin gençliğine tahsis olunan sayfalar da, Ali Nüzhet Beyin kitabının tam alâka ile okunan bahislerinden biridir. Bu saiyfalarda biz, bir temiz idealistin, nokadar dar bir muhit ve nekadar müsaadesiz şartlar içinde olsa bile, hem bu dar muhite, hem bu müsa- adesiz şartlara rağmen, kendi benliğini tehvin ve kendi oto- ritesini halk edebilmesinin güzel misallerinden birini okuyoruz. İkinci kısımda Malta mektupları vardır. Bu mektuplar, Ziya Gökâlpın eseri değil, fakat ahlâkı ve seciyesi hakkında en güözel vesikalardır. Eseri hakkında değil diyoruz. Filhakika Ziya Gökâlpın telâk- kilerini, Malta mektuplarile izaha kalkarsak emin neticelere 29