14 Ağustos 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 30

F E Feza Fezada bir dev adımı haftanın başındaki pa- zar sabahı Moskova Radyosu, mahalli saatle 11'de -Gmt 9- Sovyet Rusya Hava Kuvvetleri binbaşıların- Bitirdiğimiz olduğunu bildirdiği zaman basın çev- relerinde buna. pek hayret edilmedi. Zira, dünya haber ajansları günler- den beri Moskovada bir şeyler ha- sırlandığını ve Moskova Radyosunun müstesna fırsatlarda konuşan usta spikeri Levitanın ortalıkta sık o sık görünmeye başladığını bildirmişlerdi. Sonra, beş aydan beri, biri Rus, ikisi Amerikalı olmak üzere üç havacının başarıyla fezaya gidip dönmüş olma- ları bu dördüncü denemeyi "Geç kal- mış bir. iyi haber" haline getirmişti. Fakat spiker Levitan kelimelerin üzerine basa- basa uçuş hakkında taf- silata geçince, hayret ve heyecan geometrik bir diziyle artmaya başla- dı. Daha o saatlerde -Hareketinden 2 saat 56 dakika sonra- Titof dünya etrafında ikinci turunu tamamlamı bulunuyordu. Halbuki ilk feza ada- mı Gagarin 12 Nisan tarihli uçuşun- da topu-topu bir tur yapmıştı. Ameri- kalı feza adamları Binbaşı Shepard ile Yüzbaşı Grissom'un uçuşları ise yörüngesel değil, balistik mahiyettey- i. Bu sonuncular tur atmamışlardı. Fezada biri 184, diğeri 188 kilomet- reye kadar çıkıp inmişlerdi. Binmiş bir alâmete... Titof ise "Vostok 2" kapsülü içinde, arza en yakın noktası 178, en u- zak noktası 2590 kilometre olan bir yörünge üzerinde, saatte 28 bin ki- lometreye kadar çıkan bir süratle tur üzerine tur atıyordu. Daha ikinci turda "Vostok 2", Ga- rekorlarından birini tuzla Filhakika Gagarin 108 dakika uçmuş ve yalnız 48 dakika süre ile yerçekiminin tesi- ri dışında katmıştı. Buna (mukabil Titofun uçuşu, ertesi sabah yere 'inin- ce telefonda bizzat Krutçefe tekmil verirken söylediği gibi, 25 saat 18 yerçekimsiz yaşamış olacaktı. Titof, Gagarinin bir rekorunu da- ha kırıyor ve onu diğer bir noktada da geride bırakıyordu: Gagarinin bin- diği "Vostok 1" kapsülü 4725 kilo ağırlığındaydı. Titofun kapsülü ise 4731 kilo çekiyordu Bu suretle, en ağır cismi fezaya göndermek o bak- 30 N sinde yine Gagarine ait sayılan rekor da kırılmış oluyordu. Diğer taraftan Titofun, uçuşu ile, bir yandan Gagarini geride bırakır- ken diğer yandan kendinden evvel u- çan iki Amerikalıya ancak yetişebil- diği bir husus vardı. Titof, daha evvel Shepard ve Grissom'un yaptıkları gi- bi feza gemisini yörüngesi üzerinde içeriden idare etmekteydi. Halbuki Gagarinin bindiği "Vostok 1" münha- sıran idare edilmişti. Niçin 17,5 tur? O sabah başlayan uçuşu yakından tâkip edenler üçüncü turun mü- him bir merhale olduğunu . lardı. "Bu. üçüncü turun sonunda Ti- tof inerse iner, yoksa onyedinci tura beklemesi lâzımğelir" diyorlardı. Ya- ni kapsülün Sovyet Rusya toprakla- rına inmesi isteniyorsa bu o hadlere riayet şarttır demek istiyorlardı. Se- bep de şu idi: "Vostok 2” dünya etra- fında bir tur yapıncaya kadar dünya da ekseni çevresinde 22 derece yer değiştirmektedir. Buna göre (o "Vos- tok 2" ilk dönüşünü tamamladığı an- da, feza gemisinin, üzerinde bulundu- gu nokta fırlatıldığı noktadan 2500 kilometre Batıya, kaymış olmaktadır. Bu itibarla ya üçüncü dönüşte, yahut onyedi ile yirminci turlar arasında Sovyet topraklarına inebilir deniyor- du. Lakin üçüncü tur bittiği (halde iniş hazırlığı görülmedi. Aksine, Ti- tof yemek yediğini bildiriyor, üzerin- den geçtiği kıtalara mesajlar gönde- riyor, radyoda Viyana valsleri dinli- yor ve nihayet yatmaya hazırlandığı- nı haber veriyordu. Nitekim "Vos- tok 2" nin yerdeki sorumluları feza pilotunun 24 saat kadar fezada ka- lacağını açıkladılar. Ertesi gün yere indiği zaman Titof da, inmek için her- hangi bir tahdidin bahis konusu ol- madığını, yörünge üzerinde herhan- gi bir zamanda dünyanın herhangi bir noktasına inebilecek olduğunu söyledi. Titof bu fikrini üç gün son- ra Moskovada Kızıl Meydanda şere- fine tertiplenen törende 500 bin kişi- nin önünde, hava binbaşısı üniforma- sını giymiş olarak, tehdit dolu bir ifadeyle' şöyle tekrarlıyordu: "— Biz, önceden tesbit oedeceği- miz her yere feza gemisini indirebi- liriz." Bu suretle başarının muazzam psikolojik tesirine askeri mülahaza- lar da katılmış oluyordu. "Titof aya gidecek yolu açtı" diyerek meseleyi şimdilik tamamen ilmi planda müta- Binbaşı Titof 2. zafer lâaya meyledenlerin yanısıra, daha Gagarinin uçuşundan itibaren işin as- keri ehemmiyeti üzerinde durmuş olanların bu son ifadeyle bir kere daha irkildikleri görüldü. Sözü dinlenmeyen General Geçen Nisan Gagarinin uçuşundan hemen sonra "Geleceğin osavun- ması ofezadadır" diyen zamanın Fransız Hava Kuvvetleri (o Kurma Başkanı General Stehlin'in sözlerini bu münasebetle hatırlatmak yerinde olur. General, o zaman şöyle bir şema çizmişti: I — Dünyanın etrafında daimi surette dönecek olan peykler isten- diği zaman istenen noktaya hücum edebilirler. Bu, ütecavizi sindire- cek en iyi vasıtalardan biridir. 2 — Fezada bazı plâtformlar ku- rulabilirse, bunlar üzerindeki ocihaz- larla arzın herhangi bir noktasından hareket eden bir balistik mermi âni- de görülür ve derhal tasfiye edilebi- lir. Bu, ikinci ve müessir müdafaa sistemidir. Lâkin o zaman -o zaman dediği- miz sunun şurasında beş ay kadar AKİS, 14 AĞUSTOS 1961