1 Haziran 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 9

Arl- VE nra HASI Hist Ve üün- rini ada mü- an id- ka- İmı- lun- nu- ÜBs- nek Mütebeddil sermaye «sây» Yeni iş kanımu lâyihasmın baş maddeleri kanunıum şümulü daire- si ile (işçi) tabirinden ne kastedildiğini tasrih ediyor. Bu tasri- hat bittabi sadece kanun tekniği bakımımdan, yani veciz ve muh- tasardır. Fakat asrımızm içtimai bir unsuru olan işçi ve iş kuv- veti hakkmda bilhassa içtima? bukımdan çok daha geniş izahata lüzum vardır. Burada iş kuvveti kelimeleri ile biz, sermayenin umumiyetle kıy- met yaratıcı kısmı olan canlı sermayeyi, yani camele gücür nü kastediyoruz. Asrımızda «kıymet» in yaratılması ve sermayenin üremesi için bu «amele kuvveti» yahut canlı insan sâyi bir esas unsurdur. (1) Binaenaleyh sermayenin inkişafı her yerde muhakkak iş kuyve- tinin, yani «işçi» nin inkişafile tevemdir. istihsal vasıtalarının makinalaşması, hem teknik hem de içtimat iş bölümünün (2) inkişafı ve bunlara muvazi olarak yeni bir işçi sınıfının doğma- sı... İşte muasır cemiyetin iktisadi tarihi. O halde «işçi» kimdir? Muasır manasile işçi, yahut Avrupadaki şamil tabirile proleter, herseyden evvel yeni bir tiptir. İnsanlık tarihinde, ancak serma- yedarlık — kapitalizm dediğimiz içtimai? nizamın, daha doğrusu makinaların sanayie tatbik olunduğu - takriben - şu bir buçuk (1) İsbihsale konulan sermaya gkncmiyetle 1 - Organik 2 - Teknik olmak üzere iki bakımdan tasnif olunur ve her izi tasrif usulimde de esüys canlı sermaye, yahut mütehedeili sermuaye namile ayrıca nazarı itibara almır v tetlkik olunur., Zemen bütün iktıaat mMmezheplerinde «3hiy> sermayenin <kiymet yaratle> klsmı telâxxi olunur. Fakat bu nokttl nafar bilhassa sosyalisi iktlsat mezheplerinde azam! tekemmül etlirllerek muasır serma- yenibn ve dolayisile muasız İçtimal münazsebetlerin esası nınele gücüne k- timat ettirilmiştir. Kadro fazla kıymet nazariyesi ve yahut, mumasir serma- şyenin yaratıcısının munhasıran sanayi nmelesi olduğunu müdafaa eden hoktai nazarlara karşı tolâkkilerini muhtelif vesilelerle Izaho sulışmışlır. (2) Teknix iş bölümrü bir milessese veyn bir işletme dahilindeki iş bölümü- ()) Teknik iş bölümü bir müesscse veya bir İşlelme dakllindeki iş bölümü- dür. İçtimmi iş bölümü İse cemiyet içinde muhtelir istihsal şubeleri veya muhtelif işletmeler arasındaki iş bötümüdür. Bunlardan birincisi İrade- mizle tanzim olunur. İkincisini cemiyatin irademiz haricinde yürüyen gizli kanunları idare eder,