1 Haziran 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bütîin Turkîye Meiımef Efendi Mahtumları Kahvesini İciyor l«t Mısırçarsisı kanıst karşiında u mh u ri Sen6: NO. 3 6 1 6 Telgraf ve mektup adreal: Cumhuriyet. Istanbul Posta kutusu: tstanbul, No. 246 Telefon: Başmuharrir re evl: 24290. Tahrlr heyetl: 24298. Idare ve matbaa kumlle Matbaacılık ve Neşriyat şirketl. 24299 Sipahi Ocağı At müsabakalar en yüksek sınıf Atların miicadelesi Bugün Saat 15 17 <Fe •"* Takaim ttadyomunda Boğazlar Meselesi Türk Sovyet dostluğu T aymis gazetesinin Boğazlar mukavelesinin tadilini istiyeceğuni* ze dair yazdığı bir makalenin hulâsasuu Anadolu ajansı bildirmisti. Dünkü posta fle gelen bu tngiliz gazetearâde makalenin ashnı okuduk. Makalenin ajans tarafından bildirilmiyen mühim aksamı sudur: «Türkiye hükumetinin (Boğazlar fdaresine ait mukavele) ve (Trakya hududuna ait mokavele) fle askerlik • ten tecrit edilen mmtakalarm tahkimi ve buralara garnizon konulmasına hakikaten askerilestirilmesine muvafakat edflmcsini Lozan muahedenamesini imzalıyan devletlerden istiyeceği muhtemel addedilmektedir.» Taymis gazetesi bu mukavelelerin <*hkâTH hakkında uzun malumat ver • dikten sonra diyor ki: «Filvaki Türkiye hükumeti tasavvurahnı gayriresmî surette Balkan hükumetlerile diğer devletere bUdirmiştL Lâkin bu defa mezkur mıntakaları tahkime müsaade istemek için ne «ekilde müracaat edeceği malum olmadığından bu basusta ancak baa tahminlerde buhroabiliriz. Ankara hükumetinin diplomasi te • febbüsünün herhalde bidayette Trakya mmtakalan fle Boğazlan tekrar askerilestirmek hakkmm tanınmasuu temine münhasır kalman muhtemeldir. Bu hakkın tanınması bu tnmta kalann mutlaka tahkhnini icap ettirmez. Fakat boyle bir tahmin fa^la nikbinlik olabilir. Sonra mmtakalann tahkimi, malî vaziyeti Türkiyeden daha kuv • vetli olmıyan Yunanistanla Bulgaristanı askerlikten tecrit edilmis bulunan kendi nnntakalannda dahi ayni tedabiri almağa teşvik edeenktir. Boğazlarda herpten evveHti vaziyetin avdetini Sovyetlerin arzu edeceği zannolunuyor. Çünkü, Sov • yet Rusya, skndi deniz kııvvetleri itibarile küçük bir devlet addolunmaktadır. Sinyor Musolini ton mıtuk • lanndan birind« ttalyanın Asyada inkisaf etmek istediğine isaret et • misti. ttalyan Basvekili, sonra her cekadar Türkiyenin Avrupalı bir devlet olduğunu söyliyerek nutkunu izah etmiçse de bu beyanatın Türkiye hükumeti üzerinde gene fena bir inhba bıraktığı söyleniyor. Bu intıba Türkiyenin Boğazlar meselesindeki tavn ve hareketbıe btr se bep olabileceği gibi Yugoslavya ile Bulgaristan arasındaki müna • sebatın iyileşmesi de Ankarada Trakya hududumm emniyeti hakkında endiseler uyandırmıs olabilir. Boğazlann tahkimi tasavvuru büs • bütün yeni birşey değildir. Türkiyenin aalâhiyettar bir mümessfli bu tasav • vuru evvelce gayriresmî surette mev zuu bahsetmisâ. Almanyanın ıflâhlanmak istemesi, Türklerin Lozan muahedesfle kendfle • rine tahmfl olunan askerî takyidata motavaat hislerini takviye etmese ge • rektir.» Bu makalenin evvelki günkü nüshamızda intisar eden kısmında Taymisin, Boğazlarda gayriaskerî nnntakaların ilgası hakkındaki müta • leası varA. tngiliz gazetesi, Boğazlann bugunkü vaziyetinden memnua görünerek bu isin beynelmilel bir mesele olduğunu söylüyor ve <askerlikten tecrit edilmis olanı yeniden askerî bir hale ifrağı ve hemen hemen gayrikabili içtinap tarzda silâhlanma rekabetini tevlit edecek olan istihkâmlar msası husvsunda, bilhassa bugünkü had devrede de, bir sây yapılması mucibi teessüf tür.» diyor ve sonra su hafif tertip tehdidi savuruvor: «Bugünkü Bo ğazlar rejimini tebdil hususunda yapılan bir tesebbüs Lozan nruahedesini imz* eden diğer devletler arasında vahim meseleler ortaya çıkarabilir.» fngiliz gazetesinin, Boğazlarda tahkimat yapılmasına müsaade e dilmesinin silâhlanma rekabetmi tevlit edeceği iddiasmı garip bul • mamak kabil değildir. Çünkü bu rekabet, zaten varAr ve devletler açık ve gizli mütemadiyen silâhlanmaktadırlar. Bu rekabetin var olduğunu ispat eden en büyük delil, ABÎDİN DAVER (Mabadi flc&tefi aahifede) Iki dost devletin ricali neler düşünüyorlar? Rıza $ah Hz, geliyorlar Boğazlar meselesi ve Cenevre konferansı İstîkbal heyeti dün hareket etti Hariciye Vekilimizin beyanatı bekleniyor Lozan muahedesinin Boğazlara ait maddesi ile mükellef olmadıgımızı bildirecekmişiz Royter ajansuun Cenevre muha • biri Londraya asağıdaki telgrafı gön • dermiftir: «Tevfik Rüstü Beyin terid tesHhat konferansı umumi komisyonunda bir sürpriz yapacağı zannolunuyor. ötedenberi mevsuk malumat sahibi bulunan bir membadan alınan ha berlere göre Tevfik Rüftü Bey Boğazlar hakkında mühim beyanatta bulunacak ve Türkiyenin, kendisini Lozan muahedesinin Boğazlann askerlikten tecridi maddesile mükellef addetmediğini bildirecektir.» • • • misafirimi? Gazi Hz. «Yeni Türkiye Sovyet Rusya dostluğu Muhterem gitgide büyümekte olan bir dostluktur» diyoıîar 10 haziranda hududumu* za dahil olacaklar tran Şahı Hazrelerini hudutta res • men istikbal edecek olan heyet dün aksam Karadeniz vapurile Trabzona bareket etmistir. Heyet, Şah Hazretlerini Reisicumhur HazreÜeri namtna karfilıyacak olan Riyaseticumhur yaveri yüzbası Cevdet Beyle mihmandar tayin olunan Hariciye Vekâleti ücüncü daire şefi Kemal, Hariciye Vekâleti Yazı tsleri müdürii Talât, Hariciye tesrifat müdürlerinden Şefkati ve Leva • zun müdür muavini Hikmet Beylerden mürekkeptir. Kaymakam Mehmet Ali Bey de askerî merasime nezaret emek üzere heyete dahil bulunmaktadır. Fahrettin Pasa, rahatsız bulunduğundan heyete iftirak edememiştir. İstikbal heyetine Trabzonda Ali Sait Pasa, Samsunda da Riyaseticumhur Kalemi mahsus müdürii Hasan Rıza Bey iltihak edeceklerdir. Hasan Rıza Bey Ankradan trenle Samsuna gidecektir. Karadeniz vapurile, dün, Tokatlıyan oteli müdürii Vehap Beyin riyaseti altmda bir servis grupu da Trabzona gitmiftir. Bu grup gerek kara yolunda, gerekse Yavuz zırhlısuıda yemek sef vislerini idare edecektir. İstikbal heyeti Trabzona muvasalat ettikten sonra otomobillerle hududa hareket edecektir. Heyet dört günde h^dut izerinddd Gürcü Olak mevkune vâsıl olarak Şah Hazretlerine inüzar •decektk. Şah HazreÜeri haaraan dokazunda (Mabadi dörduncü tahifede) Sovyet Rtuya Merkeâ Icra Komıtctî Türkiy Reincamhttru Reiri M. Kalenin Gazi Mtutafa Kemal Hz. mine ait fotoğrarllerle, Türk devlet a* Moskova 31 (A.A.) Ağır sanadamlaruun resimleri, Türk tayyare • yiin organı olan Zaindustralisation jası, resimli hususi bir nusha ne$ cüerinm Rusyadaki uçuflarma ait manretmiftir. Bu nüsha, Türk • Sovyet dost zaralar ve saire vardır. Mecmua, ayni zamanda Türk ve Sovluğuna tahsis edilmistir. Bu nüshada yet devlet adamlanmn iki memleketin Sovyet heyetinin Türkiye seyahatine, münasebetleri hakkuıdaki beyanatla Türk bayahna, Türkiyedeki imar fa • nm nesretmektedir. aliyetlerine, Türkiye Cumhuriyetinin onuncu vüdÖnümânün tes'idi merasi(Mabadi dördüncâ tahifede) Fransızca tnformab'on gazetesi, 29 mayıs tarihli nüshasmda, Londradan aldığı su havadisi noşretmektedir: «tngiliz mehafili, Türkiyenin, Çanakkalenin gayriaskerî hale ifrağma dair olan Lozan muahedesmi imza eden d e v letlerden, 24 temmuz 1923 tarihli itilâfname ile tecrit edilen mmtakanın tahkimine müsaade talep ed«ceği kanaatindedir. Türkiye hükumetinin bu tasavvurundan esasen devletleri haberdar ettiği Harreîye Vekilindz Tevfik Ruştü O. de soylenmektedir. Bazılan, Ankar» hükumetinm, Trakya ve Çnifkl"^ mmtakalannı tahkim etmek hususund»* ki hakkında kabd ettirmekle iktifa ey8w yeceğini ve derbal tahkimata baslamir yacağmı tahmin ediyorlar. Dünkü Meclis içtîmaı Meclis; Izmir Kasaba hattının mubayaasından dolayı Başvekil Pş. ile Nafıa ve Adliye Vekillerine teşekküre karar verdi Mülhak bütçelerden biı kısmı da kabul edildi Ankara 31 (Hususî Muhahirimiı den) Meclis, Hasan Beyinriyase• tindc toplandı. Evvelâ mülhak bütçelerin müzakeresıne başlandı. tmar bütçesinde, Refik Şevket Bey, istimlâk edilen bazı yerler bedeUerinin vaktinde verilmediğini söyledi, Reis, «alâkadar dairenin nazan dikkatini celbederiz.» dedi. Bütçe kabul edfldi. Yeni vergiler bugünden itibaren tatbik ediliyor I • • Un beyannamelerini kabul etmek için bugün bütün tahakkuk çubeleri açık bulunaca&Ar ((DeyK Herald»in iddiaları tngiliz gazetesi birçok devletlerden silâh aldı pımızı haber veriyor CERMAN FIRMS AKE UPPLY1NC AR»B TO Traop» Fisht FÎT£ TROMINCNT CIT MEN ACCtt» OF COflSHRAC Devlet Demiryolları bütçesi Devlet demiryolları bütçesinde Sü • leyman Fikri Bey «Mersin», Mersin limffnn>^ı»n ihraç edilecek mallar için ton basına 27 kurus alındığun, bunun çok olduğunu, simendıfer idaresinin bir müteahhide bu isi yedi kuruşa yaphrdığmı söyledL Dünkü MecUs içn'mamda beyanatta bulunan Adltyt VeMli Haita. VeMK Saracoğlu Şükrü Bey Alt Bey Nafıa Vekili Ali Bey, verdiği cevap» ta, vaziyeti izah ettikten sonra: Arkadaslar emin olabüirler buı c gibi pislikleri temizliyeceğim.» dedL (Mabadi dörduncü aahifede) ımnııııııınnm ııımıııımıımııııııı ııımıtm aııııııııııııııııınııııııııiHiııııınıııııııııınııııınıınınınınnınıınnıınııııııınıımtnnıu Bakalorya imtihanları Utt II t> F Bagun cuma olmanna rağmen açtk bulunaeak olan maîiye fabelerinden biri ve Ittanbul tahakkuk mudürü Talât Bey dürluklerine tebliğ edilmistir. Tahak Büyük Millet Medisince kabul olnkuk müdürlükleri bu tebligat uzerine nan buğdayı koruma kanunu dün tel•••ımnıiHitnı Dün ortamektep ve liselerin mezuniyet imtihanlari yapıldı, bakalorya imtihanlarına 4000 den fazla talebe girdi grafla Istanbol maliye tahakkuk mü ffrafla Istanbul maliye tanaKKUK mu Bugünkü spor bayramı Fenerbahçe kulübünün 26 iicı yıldönümü münasebetile Fener stadında büyük müsabakalar yapılacak ,HM.ı..H.n..ı.ııı.ınm1ıı..ıırın..iMinDi.mnl.Hl.«t.i...H.unrıiMHi.H.ılııı.Hl.n.ıın.ı.mıı.Hi.m.IHi.M..ımının.iiiHinıı.nıiP (Mabadi O U B I H aahifede) alttneı «I>*U ^«.^ ı maocaı Fenerbahçe sta^J yomunun tribün lerînîn küşadı ve kulübün 26 ncı yıldönümü müna sebetile Fener bahçe stadyo munda bir spov bayramı tertip e • diidiğini ve bq münasebeüe Fe nerbahce stedyo mtma Gazî Haz • retktînin bir heykelî dfldIee«ğnİ yazmısrık. Bu spor bayramı km A Dün Vtyanadan gelmi» olan iki iki if olan Avusturyah atlet A y y ç sehrimize gehnişlerdir. Futbolcular bu tma ve Vİyanadan manrf atletlerle Vİsabah sehrimize geleceklerdir. yana profesyonel futbol takımlanndan Viynalı at!eier 100 ve 200 m tre F. C. Wien takımı sehrimize d.vet ^ (Mabadi üçüncü sahifede) dilmi, ve bu sporcularla aüetler dün Deyli Herald gazetesinin birinet aahifen Londra gazet«lerinden Deyli Herald devletlerm teslihatı hakkında yazdığı bir makalede Türkiye hak> kanda da şu iddialarda bulunmaktadır: «Türkiye kara, deniz ve hava ordulanna ait hemen hemen her türlü silâh ve levazımı ithal ediyor. Çekoslovakya, Fransa, Rusya ve ttalya, Türkiyeye esliba veren başlıca memleketlerdir. Skoda fabrikası ahiren temettü (Mabadi dordüncü aahifede) Maaş'ar vaktinde verilecek Ankara 31 (Hususi) Maliye Müsteşan Faik Bey bana: «Memur maaslaruun her zamanki gibi vaktinde verihnesi için her tarafa tediye emirleri gönderilmektedir. Maaslarm tediyosinde teahhur olamıyacaktır.» dedi. Kontenjansız ithal kararnamesi Ankara 31 (Hususî) Uçak Şeker fabrikası ve Ankarada inşa edilmekte olan Vilâyetler evi için bazı esyanın kontenjansız ithaline dair kararname Heyeti Vekileden çıkmıştır. /uTtarıda: Ilkmekteplerde yapılan bayrak meraaitni, aaağtda sağda talebeye karne tevzi ediliyor, aolda lise talebeleri dera çalıatyorlar yapılmıstır. Müfettisler, mektep Ortamektep ve liselerin baka müdürleri ve muallimlerden mütelorya imtihanlarına dün baslanmıs* tır. Bakalorya imtihanları tstaobuL, sekkil komisyonlann nezareti albn(Lutfen aahifeyi çeviriniz) Beyoğlu, Kadıköy mmtakalannda